مدت زمان مطالعه: 6 دقیقه
هر آنچه والدین باید درباره بینایی نوزاد بدانند
بینایی نوزاد در سال اول زندگی دچار تغییرات زیادی می‌شود. متخصص اطفال در هر ویزیت نوزاد را بررسی می‌کند تا از خوب بودن رشد بینایی نوزاد اطمینان حاصل کند. دانستن روند رشد به والدین کمک می‌کند تا در صورت وجود مشکل، آن را سریع‌تر تشخیص دهند و پیگیری زودتر صورت گیرد.
بینایی نوزاد نارس چگونه است؟
نوزادان نارس در نقاط عطف رشد کمی عقب‌تر از نوزادان همسن خود هستند. بنابراین، آنچه در ادامه می‌آید بر اساس روند رشد نوزادان طبیعی است. تاخیر رشد نوزادان نارس باعث نگرانی نیست و آنها خیلی زود فاصله خود را با سایر نوزادان کم می‌کنند.
شرایط بینایی نوزادان تازه متولد شده
نوزاد تازه متولد شده برای هماهنگی و سازگار شدن با شرایط زندگی نیاز به زمان دارد و باید به مرور با شرایط زندگی اش وفق داده شود. در روزهای اولیه ی زندگی نوزاد، مانند وضعیت استخوانی و ناتوانی در راه رفتنش که نیاز به تمرین و تقویت مهارت های حرکتی درشت و ظریف دارد، در بینایی و دیگر قسمت های بدن نیز نیاز به رشد بیشتر دارد. در ادامه به شرایط بینایی نوزاد تازه متولد شده می پردازیم.
سازگاری با نور و شروع تمرکز بینایی نوزاد
نوزاد هنگام تولد به نور زیاد حساس است. ممکن است متوجه شوید که مردمک چشم آنها کوچک به نظر می‌رسد تا میزان ورود نور به چشم آنها را محدود کند. نوزاد تازه متولد شده می‌تواند با دید محیطی (جانبی) خود چیزی را در کنارش ببیند، اما دید مرکزی آنها هنوز در حال رشد است.
در عرض چند هفته، با توسعه شبکیه چشم، مردمک چشم نوزاد بزرگتر می‌شود. آنها می‌توانند محدوده‌ها و الگوهای روشن و تاریک را ببینند. به تدریج اشکال بزرگ و رنگ‌های روشن توجه آنها را به خود جلب می‌کنند. همچنین نوزاد شروع به تمرکز بر روی شیئی می‌کند که در جلوی او قرار دارد.
در حدود یک ماهگی، رشد بینایی نوزاد به حدی رسیده است که می‌تواند به طور مختصر روی شما تمرکز کند، اما ممکن است اجسام رنگ روشن را تا فاصله یک متری ترجیح دهد. نوزادان حتی در بدو تولد قادر به دیدن اتاق هستند، اما بیشتر به اشیاء بسیار نزدیک خود علاقه دارند.
نوزادان در بدو تولد نزدیک بین هستند، بینایی آنها در سال اول زندگی روز به روز بهبود می یابد و تا ماه هشتم آنها باید بینایی تقریبا طبیعی داشته باشند.
نوزادان با دید بسیار نزدیک به دنیا می‌آیند و نمی‌توانند روی اشیایی که بیش از 25 سانتی‌متر از صورت خود فاصله دارند تمرکز کنند. در طول سال اول بینایی کودک به طور پیوسته قوی تر می شود و تقریباً به حالت عادی بهبود می یابد.
علائم وجود مشکلات بینایی در نوزاد
اکثر نوزادان با چشمانی سالم متولد می‌شوند که رشد آنها به صورت طبیعی طی می‌شود. اما مشکلات بینایی همواره ممکن است رخ دهد. پایش علائم مشکلات بینایی در نوزاد می‌تواند به تشخیص و درمان به موقع کمک کند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، با پزشک اطفال تماس بگیرید:
-
- ریزش اشک بیش از حد
- پلک‌هایی که قرمز یا پوسته پوسته شده اند
- لوچی بیش از حد و مداوم یک یا هر دو چشم
- حساسیت شدید به نور
- مردمکی که سفید به نظر می‌رسد
- مسدود شدن مجاری اشکی
- عفونت چشم
- اختلال در کنترل ماهیچه‌های چشم
- افزایش فشار در چشم
مراحل رشد بینایی نوزاد
رشد بینایی نوزاد از بدو تولد مرحله به مرحله است و در هر ماه بینایی نوزاد تغییر می کند. توضیح هر یک از این مراحل رشد بینایی نوزاد را در ادامه بخوانیم.
بینایی نوزاد از 2 تا 4 ماهگی: تمرکز و ردیابی اشیاء متحرک
در دو ماه اول زندگی، رشد بینایی نوزاد هنوز به خوبی کامل نشده است. حتی ممکن است متوجه شوید که چشمان کودک به نظر لوچ می‌رسند یا به عقب برمی گردند.
در بیشتر موارد، این حالت طبیعی است و در نهایت خودش اصلاح می‌شوند. لوچی طبیعی در بیشتر موارد به دلیل ناهماهنگی بین چشم و مغز است و در نتیجه ماهیچه‌های چشم به خوبی عمل نمی‌کنند. نشانه لوچی طبیعی این است که دائمی نیست و فقط گاه به گاه دیده می‌شود. اما اگر یکی از چشم‌های کودک دائماً به سمت بینی یا بیرون از آن چرخیده، با متخصص اطفال صحبت کنید. مقاله ی انواع انحراف چشم نوزاد را بخوانید.
بینایی نوزاد در ماه اول
در ابتدا، نوزاد تازه متولد شده شما فقط می توانست روی چیزهایی تمرکز کند که حدود 25 سانتی متر از صورتش فاصله داشتند. اکنون، یک ماه بعد، بینایی آنها در حال بهبود است و می توانند حدود 1 متر از صورت خود را ببینند. اگر کودک خود را به پشت بخوابانید و جسمی را از انتهای یک رشته در خط دید او آویزان کنید، او آن را تماشا خواهد کرد، اما اگر جسم را دور کنید، آن را دنبال نمی‌کند. کودک شما اکنون زمان زیادی را صرف ارزیابی محیط اطراف خود می کند. وقتی یک جا می نشینند، می توانند اطلاعات بصری کمی دریافت کنند.
کودک شما همچنان از چهره انسان و الگوهای کنتراست بالا لذت می برد. آنها مواردی را دوست دارند که سیاه و سفید و دارای الگوی برجسته باشند. پارچه های خالخالی و رنگارنگ و شطرنجی‌ها توجه آنها را جلب می کند.
بنابراین نوزاد شما، احتمالاً نگاهی گذرا به اسباب‌بازی‌های تک رنگی که برایش خریده‌اید نمی‌کند، زیرا تمرکز روی آنها سخت‌تر است.
بینایی نوزاد در ماه دوم
اکنون چشم های کودک شما هماهنگ تر می شود. چشمان آنها با هم کار می کنند، بینایی آنها در حال بهبود است و می توانند بهتر تمرکز کنند. چشمان آنها می تواند به اشیا خیره شود و به همین دلیل احتمالاً اکنون هوشیارتر به نظر می رسند. آنها از تماشای چیزهایی که در حال حرکت هستند لذت می برند و می توانند اجسام متحرک را هم به صورت افقی و هم به صورت عمودی ردیابی کنند. آنها می توانند افراد و چیزهایی را که با آنها آشنا هستند تشخیص دهند.
اگر کودک خود را به پشت بخوابانید و جسمی را روی یک نخ از این طرف به سمت دیگر بچرخانید، سعی می کند آن را دنبال کند. در حدود دو ماهگی، با بهبود هماهنگی بینایی، نوزادان معمولاً می‌توانند یک جسم متحرک را با چشم دنبال کنند.
بینایی نوزاد در ماه سوم
بینایی کودک شما در این ماه همچنان بهبود می یابد. حالا آنها می توانند تفاوت بین کسی که لبخند می زند و کسی که اخم کرده است را تشخیص دهند. اگر کسی به آنها اخم کند، احتمالاً لبخند نخواهند زد و ممکن است شروع به گریه کنند.
درک فضایی آنها نیز در حال بهبود است. کودک شما شروع به درک می کند که آیا یک اسباب بازی به اندازه کافی نزدیک است که بتواند به آن برسد یا آنقدری دور است که دستش به آن نمیرسد. آنها اکنون می‌توانند اسباب‌بازی‌ای را که روی یک نخ تاب می‌خورد دنبال کنند.
نوزاد در این سن مجذوب دست های خودش می شود و زمان زیادی را صرف تماشای حرکات خودش می کند. در حدود سه ماهگی، کودک ممکن است به حدی از هماهنگی چشم و بازو رسیده باشد که بتواند به یک جسم متحرک در نزدیکی خود ضربه بزند. در سه ماهگی، چشم‌های نوزاد باید برای تمرکز و ردیابی اشیا کار کند. اگر این حالت در او دیده نمی شود، باید با پزشک مشورت کنید.
بینایی نوزاد در ماه چهارم
کودک شما همچنان از رنگ‌های روشن و پررنگ لذت می‌برد و به‌ویژه به سمت چیزهایی که قرمز یا آبی هستند جذب می‌شوند. آنها همچنین ممکن است بتوانند تفاوت بین اشیایی که از نظر بافت متفاوت هستند را تشخیص دهند.
بینایی نوزاد از 5 تا 8 ماه: تشخیص و به یاد آوردن
در حدود 5 ماهگی، رشد بینایی نوزاد به حدی رسیده است که می‌تواند فاصله یک جسم از خود (به نام درک عمق) را تشخیص دهد. نوزاد جهان را به صورت سه بعدی به طور کامل مشاهده می‌کند و درک بهتری از اشیای دور و نزدیک دارد. نوزاد همچنین در این مرحله دید رنگی خوبی دارد، هرچند هنوز به طور کامل و به اندازه یک بزرگسال رشد نکرده است.
در این مرحله، نوزاد می‌تواند والدین خود را در اتاقی بشناسد و به آنها لبخند بزند. وقتی از پنجره بیرون را نگاه می‌کند، می‌تواند اشیاء بیرون را مشاهده کند. در این سن نوزاد می‌تواند با دیدن حتی بخشی از یک جسم، آن را به یاد بیاورد. معمولاً، نوزادان در حدود 8 ماهگی شروع به سینه خیز رفتن می‌کنند و این مهارت هماهنگی چشم و دست آنها را بیشتر می‌کند.
بینایی نوزاد از 9 تا 12 ماه: گرفتن، چنگ زدن و حرکت کردن
رشد بینایی نوزاد در حدود 9 ماهگی به حدی رسیده است که می‌تواند میزان فاصله را به خوبی قضاوت کند. 9 ماهگی سنی است که نوزاد برای ایستادن تلاش می‌کند. در این سن رنگ چشم نوزاد همان رنگ نهایی آن است، هر چند تغییر جزئی محتمل است.
در حدود 10 ماهگی، نوزادان معمولاً می‌توانند فاصله را به خوبی ببینند و برای گرفتن چیزی بین انگشت اشاره و سبابه فاصله را قضاوت کنند. در سن 12 ماهگی، اکثر نوزادان در حال سینه خیز رفتن هستند و سعی می‌کنند راه بروند.
چگونه از سلامت رشد بینایی نوزاد مطمئن باشم؟
وجود مشکلات چشمی یا بینایی می‌تواند رشد نوزاد را به تأخیر بیندازد. تشخیص و درمان این مشکلات در اسرع وقت بسیار مهم است تا رشد نوزاد تحت تاثیر قرار نگیرد.
برای اطمینان از سلامت بصری نوزاد نکات زیر را رعایت کنید:
- مراقب مشکلاتی مانند چرخش دائمی چشم به داخل یا خارج یا تاخیرهای قابل توجه در ردیابی اجسام متحرک باشید.
- غربالگری چشم نوزادان کودکان را انجام دهید تا مشکلات بینایی زود هنگام تشخیص داده شوند.
- از متخصص اطفال در مورد انجام فعالیت های متناسب با سن نوزاد مشورت بخواهید تا به رشد بینایی کودک کمک کنید.
مقالات مرتبط:
کمک به رشد بینایی نوزاد
راهکارهای تقویت قوه بینایی نوزاد سخت نیستند و شاید برخی از آنها را به صورت طبیعی هر روز انجام می‌دهید:
- با او حرف بزنید. هنگامی که به او شیر می‌دهید، صورت شما به قدری نزدیک است که نوزاد نارس هم بتواند آن را ببیند. به علاوه، صورت شما یکی از چیزهایی است که او دوست دارد ببیند. بنابراین در حالی که به چشمان او نگاه می‌کنید با او صحبت کنید. این کار علاوه بر کمک به رشد قوه بینایی نوزاد به رشد زبانی او نیز کمک می‌کند.
- یک شی آویزان را جلوی دید او قرار دهید. نوزادان عاشق تصاویر با رنگ‌ها و الگوهای متضاد هستند. بنابراین تا زمانی که کودک شما قادر به نشستن نیست (حدود 3 یا 4 ماهگی)، یک آویز رنگارنگ و طرح‌دار را در بالای تخت او به طور ایمن آویزان کنید.
- او را جلوی آیینه قرار دهید. هر چند کودکان تا سن 15 ماهگی نمی‌توانند خود را در آیینه تشخیص دهند، اما اشیای متحرک به تقویت و هماهنگی چشم و مغز او کمک می‌کنند.
- در طول روز ساعتی او را برای گردش با خود بیرون ببرید. مشاهده دنیای اطراف برای تقویت بینایی او بسیار موثر است.
شما برای رشد بینایی نوزاد چه راهکاری به ذهنتان می‌رسد؟ نظرات خود را در مورد این مطلب در قسمت دیدگاه ها با شاد آموز به اشتراک بگذارید.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
چطوری بینایی نوزادمون رو می تونیم تقویت کنیم
سلام همراه گرامی
طی شدن مراحل بینایی نوزاد بصورت طبیعی انجام می گیرد. در صورتیکه متوجه اختلالی در بینایی کودک شدید باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.