مدت زمان مطالعه: 10 دقیقه
همه ما با کودکانی برخورد داشته‌ایم که با رفتار بدشان ما را شگفت‌زده کرده یا حتی باعث ناراحتی ما شده‌اند. رفتار بد کودک بسته به سطح خانوادگی، محیط و پیشینه خاصی نیست و در هر جا و هر خانواده‌ای ممکن است دیده شود. بسیار اهمیت دارد که رفتارهای بد کودکان در سنین پایین اصلاح شوند، چراکه کودک هنوز انعطاف‌پذیر است و بهتر می‌توان به شخصیت او شکل داد. اگر به کودک اجازه دهید که رفتارهای بدش را تکرار کند و به سنین نوجوانی برسد، شکستن این چرخه بسیار دشوارتر خواهد شد. شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که چرا فرزندم بی ادبی می کند؟ چگونه باید با او برخورد کنم؟ آیا تنبیه فایده دارد؟
9 رفتار بد کودک و نحوه مقابله با آنها
در ادامه 9 رفتار بد کودک و چند راهکار برای رفع هریک را بررسی می‌کنیم.
بی احترامی به بزرگترها
بی احترامی کودک به بزرگترها
دلیلی وجود دارد که شماره یک این لیست به این رفتار اختصاص داده شده است. وقتی کودک به شما یا دیگران بی‌احترامی می‌کند و شما واکنشی نشان نمی‌دهید، به او این پیام را می‌دهید که لازم نیست به احساسات دیگران اهمیت دهد.
اگر فرزندتان با شما یا بزرگسال دیگری بی‌ادبانه صحبت می‌کند یا حاضر جوابی می‌کند، به او نخندید. حرف‌های او را رو به جمع تکرار نکنید و عنوان شیرین‌زبانی از آن یاد نکنید. در عوض، بلافاصله او را از جمع جدا کنید و به او اطلاع دهید که اجازه ندارد در فعالیت‌های سرگرم‌کننده شرکت کند یا از بازی با چیزی که دوست دارد محروم میشود. همیشه وقتی با افراد دیگر در حضور فرزندتان ارتباط برقرار می‌کنید، از رفتارهای خوب استفاده کنید تا آنها از شما الگو بگیرند. وقتی کودک نیز کاری را برای شما انجام می‌دهد، از او تشکر کنید، “لطفا” بگویید و رفتار محترمانه‌ای با او داشته باشید.
سرکشی کودک
سرکشی کودک از بزرگترها
اغلب کودکان زمانی به حرف بزرگترها گوش نمی دهند، که به اقتدار آنها احترام نمی‌گذارند. اگر کودک حواسش پرت است یا درگیر یک بازی هیجانی است، طبیعی است که متوجه حرف‌های شما نشود. اما اگر مداوم و همیشه به حرف‌های شما گوش نمی‌دهد، باید کاری برای اصلاح این رفتار بد کودک انجام دهید. اگر فرزندتان عمداً حرف‌هایتان را نادیده می‌گیرد و کاری را که از او خواسته‌اید انجام نمی‌دهد، برای او مهلت زمانی برای انجام خواسته تعیین کنید. برای مثال، اگر از او خواسته‌اید که بازی‌اش را تمام کند و با هم به خانه بروید، به او بگویید فقط یک ربع دیگر می‌تواند در پارک بازی کند و پس از آن می‌روید. بر سر حرفتان بمانید و پس از یک ربع برای رفتن اقدام کنید.
طلب کردن هر چیزی توسط کودک
همه والدین دوست دارند بتوانند نیازهای فرزندشان را تا حد ممکن برآورده کنند و برای او چیزهایی که می‌خواهد را بخرند. اما برطرف کردن آنی تمام نیازهای کودک باعث لوس و پر توقع شدن او میشود. برای جلوگیری از لوس شدن کودک، باید در خرید کردن و رفع نیاز کودک محتاط باشید. اگر احساس می‌کنید فرزندتان پر توقع شده است، به او ارزش پول و لزوم اولویت‌بندی نیازها را آموزش دهید. اجازه دهید برای چیزهایی که می‌خواهد تلاش کند و برای آنها پول پس‌انداز کند. همچنین، به جای دادن پول تو جیبی، او را کارآفرین تربیت کنید. به او یاد بدهید با انجام برخی کارهای ساده، درآمدزایی کند (در کارهای داوطلبانه شرکت کند، به پدرش کمک کند و در ازای آن پول بگیرد، یا به یک همکلاسی درس دهد). مقاله ی بهترین روش تربیت کودک 4ساله می تواند در این زمینه اطلاعات زیادی در اختیارتان قرار دهد.
عصبانیت کودک
پرخاشگری کودک
با وجودی که جیغ زدن برای کودکان نوپا قابل درک است، اما داد و فریاد و پرخاشگری و گاهی کتک زدن دیگران برای کودکان بزرگتر از 4 سال جز رفتار بد کودک محسوب میشود. همه ما گاهی کنترل رفتارمان را از دست می‌دهیم، اما اگر تکرار شود، باید اصلاح شود. اگر فرزند شما پرخاشگر است، از او بخواهید به جای دیگری برود تا زمانی که آرام شود. یا به او یاد بدهید که تا ده بشمارد و نفس عمیق بکشد و پس از آن خواسته‌اش را به خوبی بیان کند.
رفتار پرخاشگرانه کودک شما ممکن است به این معنی باشد که وقتی از انجام تکالیف ناامید است، کتاب ریاضی را پرتاب کند. یا می تواند منجر به مشت زدن به خواهر یا برادر بی دلیل یا بر سر موضوعی دیگر باشد.
برخی از بچه ها به این دلیل پرخاشگر می شوند که نمی دانند چگونه احساسات خود را به شیوه ای مناسب از نظر اجتماعی مدیریت کنند. برخی دیگر کمال گرا هستند که هر بار که همه چیز آنطور که آنها برنامه ریزی کرده اند پیش نمی رود، منفجر می شوند!
رفتار پرخاشگرانه برای کودکان نوپا و پیش دبستانی طبیعی است. اما پرخاشگری باید به مرور زمان با رشد کودک شما و کسب مهارت های جدید کاهش یابد.
برای هر اقدام پرخاشگرانه ای به فرزندتان عواقب فوری بدهید. یک امتیاز را بردارید و اگر به کسی آسیب رسانده است، از کودکتان بخواهید که برای جبران خسارت چه کاری باید انجام دهد. مثلا می تواند یکی از اسباب بازی هایش را به دوستش بدهد. اگر پرخاشگری با گذشت زمان بهتر نشد، از متخصص کودکان کمک بگیرید.
اگر درباره پرخاشگری کودک 3 ساله سوال دارید، میتوانید این مطلب را از شادآموز بخوانید.
قلدری کردن کودک
قلدری کردن کودک
اغلب والدین نگران آن هستند که فرزندشان مورد آزار و اذیت قرار گیرد و بچه‌های دیگر او را آزار دهند. اما اگر آن کودک قلدر بچه خودتان باشد، چه؟ قلدری شامل چه رفتارهایی میشود؟ کتک زدن بقیه بچه‌ها، مسخره کردن آنها، آزار دادن کلامی و روحی آنان، گرفتن متعلقات دیگران از آنان به زور و رفتارهایی از این دست به قلدری تعبیر می‌شوند.
در صورتی که متوجه رفتار بد کودک یا قلدری او با دیگران شدید، بلافاصله اقدام کنید و او را از دیگران دور کنید. دور کردن کودک از دیگران به ویژه در شرایطی که در حال آسیب جسمی به دیگران است، اهمیت دارد. فوراً با فرزند خود صحبت کنید. به او در آرامش توضیح دهید که قلدری پذیرفته نیست و اگر به رفتار خود ادامه دهد از بازی و ارتباط با دیگران منع خواهد شد. برای مدتی او را از قربانی دور کنید و پس از آن اجازه دهید باز هم با هم بازی کنند.
مقاله ی آموزش دفاع از خود برای کودکانی که در بازی ها نمی توانند به خوبی مشارکت کنند و از حقشان دفاع کنند بسیار کمک کننده است.
دروغگویی کودک
همه کودکان پیش دبستانی در مقطعی دروغگو می‌شوند. کودکان خردسال اغلب نمی‌توانند بین بازی خیالی و دنیای واقعی تمایز قائل شوند و این می‌تواند یکی از دلایل دروغگویی باشد. همچنین، کودکان ممکن است برای پرهیز از تنبیه شدن یا جلب رضایت دیگران به دروغگویی رو بیاورند. با این حال، این رفتار بد کودک نباید در او نهادینه شود و با اقدامات درست باید جلوی آن گرفته شود.
در ادامه ی این بخش شاید بخواهید در رابطه با حاضرجوابی کودک پیش دبستانی نیز بخوانید.
اگر فرزندتان عادت به دروغگویی پیدا کرده است، اول علت رفتارش را پیدا کنید. اگر علت آن فرار از عصبانیت‌های شدید شماست، در رفتارتان تجدیدنظر کنید. شادآموز در مطالب پیشین خود به طور کامل به موضوع دروغگویی کودکان پرداخته است که توصیه می‌کنیم برای ریشه‌یابی دروغگویی کودک و راهکارهای حل آن به این مطلب رجوع کنید.
تقلب کردن کودک
تقلب کردن کودک
بچه‌های کوچک همیشه تمایل به بردن دارند. هر چند به نظر می‌آید اقتضای سن اوست، اما اصرار به برد و ناتوانی در تحمل باخت هم جز رفتار بد کودک به حساب می‌آید و برای جلوگیری از تبعات آن در آینده باید آن را حل کنید. با فرزندتان صحبت کنید و به او بگویید که تقلب کردن چطور باعث میشود که به زودی همبازی‌هایش را از دست بدهد و دیگر کسی به او اعتماد نکند. با او بازی کنید و به ازای هر دو بار برد، یک بار او را شکست دهید. هنگامی که خودتان در بازی شکست می‌خورید لبخند بزنید و بگویید از این بازی لذت بردید. او از رفتار شما یاد می‌گیرد که باختن مسئله بزرگی نیست. همچنین، وقتی فرزندتان می‌بازد، او را با گفتن جملاتی مانند “تو بی‌عرضه‌ای”، “دیدی شکستت دادم؟” و کری خوانی‌هایی از این دست، آزار ندهید.
مشکلات رفتاری قبل از خواب
چه فرزند شما از ماندن در رختخواب به تنهایی امتناع کند و چه اصرار دارد که با شما بخوابد، چالش های قبل از خواب برای همه ی کودکان رایج هستند. بدون مداخله مناسب از طرف شما، کودک ممکن است دچار کم خوابی شود. مقاله جداکردن رختخواب کودک را بخوانید.
کمبود خواب با افزایش مشکلات رفتاری در کودکان خردسال مرتبط است. و کمبود خواب می تواند منجر به مشکلات سلامت جسمانی نیز شود. مقاله ی نیاز خواب کودک را بخوانید.
قوانین روشنی برای زمان خواب ایجاد کنید و یک روال قبل از خواب سالم ایجاد کنید. ثبات برای کمک به کودکان برای ایجاد عادات خواب سالم کلیدی است. بنابراین حتی اگر مجبور شدید فرزندتان را ده ها بار در یک ساعت به اتاقش برگردانید، این کار را ادامه دهید. در نهایت عادات سالم در آنها ایجاد می شود و رفتار آنها قبل از خواب بهتر خواهد شد.
غرغر کردن
غرغر کردن می تواند یک عادت بد باشد، به خصوص اگر به فرزند شما کمک کند تا به خواسته هایش برسد. جلوگیری کردن از غرغر کردن کودک، قبل از اینکه به یک مشکل بزرگتر تبدیل شود باید انجام شود.
اولین اقدام مفید برای کنترل غرزدن های کودک، نادیده گرفتن است. به کودک خود نشان دهید که ناله کردن باعث نمی شود نظر خود را تغییر دهید. هنگامی که آنها غر نمی زنند، توجه مثبت داشته باشید.
همچنین می توانید، راه های مناسب تری را برای مقابله با احساسات ناخوشایند مانند ناامیدی به فرزندتان بیاموزید. با رفتار قاطعانه به آنها نشان دهید که گفتن جمله ی «متاسفم که امروز نمی‌توانیم به زمین بازی برویم»، دیگر نیازی به غرغر کردن و خواهش ندارد و امکان بیرون رفتن امروز میسر نیست اما حتما روز دیگری را برای انجام این کار مشخص کنید و به آن عمل کنید.
اصلاح رفتار بد کودک به نفع اوست و باعث میشود در زندگی آینده بتواند بهتر و سالم‌تر با اطرافیان خود ارتباط برقرار کند. قلدری، فحاشی، ناتوانی در تحمل شکست و بسیاری از دیگر رفتارهای بد از جمله مشکلاتی است که باعث اختلال در عملکرد کودک در پیش دبستانی و مدرسه میشود. اگر فرزندتان دچار این دست مشکلات رفتاری است، قرارگیری در محیط آموزشی مناسب زیر نظر مربیان متخصص می تواند به مرور رفتار صحیح را آموزش ببیند. مرکز پیش دبستانی شادآموز با در نظر گرفتن اصول روانشناسی کودک آماده همراهی و کمک به شما در پرورش کودکی شاد و خوش رفتار هستند.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
دروغ گو بودن بچم خیلی عذاب میده منو باز الان بهتر شده مرسی از راهنمایی هاتون
امان از این قلدری کردن من کلافه شدم از دست پسرم
قلدری و غرور زیاد و تا حد مرگ گریه و فریاد زدن و همیشه دختر ۱۰ساله ام پیروز میشود چون اگر من تسلیم نشوم او مریض میشود .. همه راهها رو امتحان کردم و پیش دکتر و روانشناس کودک رفتم و فایده ای نداشته … خدایا چکنم و میدانم هیچکس و هیچ دکتری نمی تواند مشکلم را حل کند ، جز خدا … معجزه ای بلدی بگو …
والد عزیز سلام؛
معلومه که از رفتارهای فرزندتون کلافه و ناامید هستین. شما فقط به سه نشانه رفتاری و هیجانی از فرزندتون اشاره کردین در حالی که برای ارزیابی دقیق و پیدا کردن راهکار، لازمه اطلاعات بیشتری داشته باشیم مثل اینکه آیا کودکتون نافرمانی داره؟ حداقل در دو موقعیت مثل خانه و مدرسه باید این رفتار سنجیده بشه.
این رفتارهایی که اشاره کردین در موقعیت های دیگه مثل مدرسه و در ارتباط با افرادی غیر از شما هم دیده میشه؟ تا کنون از رفتارهایش آسیب دیده یا آسیب رسانده؟ چقدر پایبندی به قوانین داره؟ آیا میتونید یک روز از فرزندتون رو با تمام رفتارهای مثبت و منفی توصیف کنید؟
واکنش شما به رفتارهای ناسازگارانه چیست؟ چقدر ثبات در رفتارتون دارید و آیا والدین با هم هماهنگ عمل می‌کنید؟ شما و همسرتون چه الگویی برای فرزندتون هستید؟ چه راه کارهایی رو اجرا کردین؟
قطعا معجزه از ما ساخته نیست اما پژوهش ها و درمان ها این رو نشون میده که هر رفتاری برای اینکه تغییر کنه باید از ابعاد زیستی، رفتاری، هیجانی و محیطی مورد مداخله قرار بگیره. باید سیستم تغییر کنه تا یک عضو از اون هم تغییر کنه و این امکان پذیر نیست مگر با صبوری و مداخله منظم و با ثبات و زیر نظر افراد آگاه مانند روانشناسان و متخصصین کودک.