مدت زمان مطالعه: 9 دقیقه
بررسی تغذیه در کودکان 2 و 3 ساله
والدین سعی در تقویت فیزیکی کودکانشون دارن و دلشون می خواهد بچه هایی قوی و سالم بزرگ کنن. تغذیه یکی از راه های تقویت فیزیکی هست که باید بهش توجه زیادی بشه. کودکان در ابتدای زندگیشون با شیر تغذیه میشن. یا شیر مادر یا شیر خشک که هر دو به طور مساوی برای کودکان جهان استفاده میشه و برای استفاده از شیر خشک از با سیستم گوارشی کودک هماهنگی داشته باشه و از مارک خوب و سالمی باشه نگرانی وجود نداره. زمان قطع شیر با توجه به خواست کودک و نیازش هست.
میتونه 6 ماه تا 2 سال برای شیردهی مناسب باشه. از 6 ماهگی کودک میتونه غذای کمکی رو شروع کنه. این غذاها بدون روغن و مواد مضر هستن، به مقدار کم تهیه میشن و به کودک خورانده میشه. این غذاها از موادی تهیه میشن که برای سیستم گوارشی کودک سبک باشه و هضمش راحت تر باشه.
با افزایش تدریجی سن کودک، اهمیت رژیم تعادل برای تقویت سیستم ایمنی و فیزیکی اونها هم بیشتر میشه. بدن کودکان به آب، مواد معدنی، سبوس، چربی، پروتیین، ویتامین و کربوهیدرات نیاز داره. این مواد مغذی از 4 گروه اصلی مشتق میشن: شیر و محصولات لبنی مثل ماست وخامه و پنیر، گوشت (مرغ، ماهی و…)، میوه ها و سبزیجات، نان و غلات. میتونیم از 2 سالگی با روش های مخصوص و کودکانه به کودکمون یاد بدیم که این مواد رو در روز مصرف کنه.
جلوگیری از چاقی کودک
چاقی کودکان 2و3 ساله
اگر وزن کودک 20 درصد بیشتر از مقداری که در جدول وزن استاندارد با توجه به سن کودک نوشته شده، باشه کودک چاق تلقی میکنه. با افزایش سن این چاقی باعث بروز مشکلاتی برای کودک میشه. یکی از این مشکلات انگ چاقی خوردن در جامعه است که میتونه تأثیر خیلی بدی بر روی اعتماد به نفس و روابط اجتماعی کودک بگذاره. چون معمولا کودک چاق به بزرگسالان چاق تبدیل میشن. از 3 تا 12 سالگی اینکه کودک درباره بدن خودش چه نظری داشته باشه و نظر بقیه در مورد ظاهرش چیست و چگونه درموردش حرف میزنن، برای کودک خیلی مهمه و عزت نفس کودک رو پایین میاره. (هرچند که شاید از نظر بزرگترها نظر بقیه مهم نیست و کسی حق نداره درباره بدن کسی نظربده، اما برای کودک مهمه.)
چند عامل بر روی چاقی اثر دارن یکی از اونها ارث هست. به این معنی که اگر پدر و مادر کودک چاق باشن، کودک هم چاق خواهد بود. و این صرفا به این دلیل نیست که چون پدر و مادر چاق بیشتر از غذا ها استفاده میکنن، کودک هم چاق میشه. اشتها به غذا هم ارثی هست. بعضی از کودکان اشتهای زیادی برای غذا ندارن و بعضی از کودکان اشتهای زیادی دارن.
عامل دیگر، عادات غذایی هست. کودکان چاق، الزاما زیاد نمیخورن بلکه غذاهای پرکالری و چرب و دارای کربوهیدرات زیاد مصرف میکنن. هم چنین چربی، نشاسته و قند در غذاهاشون زیاد مصرف میشه. این مواد باعث میشن که انسولین آنها افزایش پیدا کنه و باعث گرسنگی اونها بشه. هم چنین این کودکان از چیپس و پفک هم خیلی استفاده میکنن. که ارزش غذایی کمی داره اما چربی زیادی داره.
عامل بعدی، سطح فعالیت هست. سطح فعالیت تأثیر زیادی بر چاقی کودک داره. کودکان چاق به فعالیت کمتر گرایش دارن که همین عامل باعث تجمع چربی در بدشون میشه و سوخت و ساز بدنشون رو پایین میاره. یکی از عوامل مؤثر در چاقی عوامل روان شناختی هست. ممکنه کودک به دلیل ناامیدی، با شادی و غمگین بودن به سمت خوردن بره و بی حساب و کتاب غذا و خوراکی بخوره.
درباره چاقی کودکان چه میتوان کرد؟
به عنوان گام اول، والدین باید با تهیه و رعایت رژیم درست از همان اول عادات غذایی کودکان رو تصحیح کنن و از چاقی اونها جلوگیری کنن و از خوراکی هایی که مواد مغذی اونها بیشتر هست استفاده کنن. والدین نباید کودکان خود را با رژیم های سخت و اذیت کننده آزار بدن و بهشون سخت گیری کنن. بااینکه ممکنه در ابتدای این رژیم ها کودک وزن از دست بده اما این کاهش وزن دائمی نیست و دوباره برمیگرده.
2 راه برای کاهش وزن کودک
- به اونها کمک کنیم تا عادات غذایی خودشون رو اصلاح کنند. از نگه داشتن چیپس و پفک و مصرف اونها در خانه جلوگیری بشه و فقط غذای سالم براشون تهیه بشه. به طور مثال از غذاهای فست فود و چرب کمتر استفاده بشه و به جای اون غذاهای سالم با سبزیجات تازه مصرف بشه.
- راه دوم این هست که ب کودک کمک کنیم تا تحرکش رو بالا ببره و فعالیت فیزیکی بیشتری انجام بده. میشه برای اینکار اونها رو در گروه هایی که فعالیت فیزیکی بیشتری دارن ثبت نام کنیم یا حتی میشه خانواده ها هم در کنار کودک ورزش کنن و ورزش کردن رو به تفریح شادی برای کودک تبدیل کنن.
میان وعده مناسب کودک
چه نکاتی در تغذیه کودک باید رعایت شود؟
- در غذای کودک از حبوبات بیشتر استفاده کنید.
- یکی از نکات در این رابطه این هست که به کودک در بین فواصل غذاخوردن او نوشیدنی، آب یا نوشابه ندهید چراکه باعث زود سیر شدن او می شود و نمی تواند از غذای اصلی بهره مناسب را ببرد.
- میان وعده برای کودکان بسیار مفید است. می توانید در این وعده برای کودکتان بستنی های پاستوریزه، مغزهای بادام، گردو، پسته و… تهیه کنید.
- تنقلاتی مثل پفک و چیپس و… برای کودک هیچ ارزش غذایی ندارند و فقط احتمال ابتلا به چاقی را افزایش می دهند.
- غذا را برای کودک جذاب کنید و از به زور دادن غذا به کودک خودداری کنید.
- بهتر است غذاهای کودک طعم غذاهایی که کودک قبلا خورده و دوست داشته است را داشته باشد.
- پس از اینکه کودک شما دو سالگی را به پایان رساند و غذای معمولی به عنوان غذای اصلی او محسوب شد، شیر دادن را به مرور کم کنید و فقط برای کم نشدن کلسیم او روزی یک لیوان شیر به او بدهید. یا شیر را به عنوان عصرانه در لیوان یا فنجان بدهید.
تاثیر صبحانه بر رشد کودکان چگونه است؟
متخصصان توصیه میکنن که حتما هر روز صبح قبل از شروع بازی و کارهای روزمره صبحانه مصرف بشه. در این صورت رفتار پرخاشگرانه و بی قراری ها که در اثر نرسیدن مواد قندی به مغز هست کمتر میشه. صبحانه به افزایش توجه کمک میکنه و باعث میشه که یادگیری بهتر انجام شه علاوه بر اون بر حافظه هم تأثیر داره و کودکی که صبحانه میخوره میتونه بهتر مفاهیم رو به یاد بسپره. صبحانه بر رشد قد هم تأثیر زیادی داره. البته اگر صبحانه از 4 گروه اصلی مواد مغذی تهیه شده باشه. مقاله ی مواد غذایی مناسب مغز کودک از شادآموز را بخوانید.
تغذیه ی کودک باید شامل چه موادی باشد؟
برنامه غذایی کودک در سال دوم زندگی او باید شامل انواع کربوهیدراتها، پروتئینها، چربیها البته از نوع چربیهای غیر اشباع گیاهی مثل روغن زیتون، فیبرها، ویتامینها، آب در حد متعادل و مناسب با رشد کودک باشد. اگر در برنامه غذایی کودک ترکیب متعادل و مناسبی از تمام این مواد وجود داشته باشد انرژی مورد نیاز برای فعالیتهای کودک در طول روز تامین می شود.
برای وعده صبحانه کودک می توانید از نان و پنیر یا کره و عسل استفاده کنید. همراه نان و پنیر می توانید از گوجه فرنگی یا گردو هم برای کودک استفاده کنید. وعده ناهار کودک می تواند از غذاهای مصرفی خانواده باشد. غذاهایی مثل عدس پلو با گوشت یا غذاهایی که در آنها ماهی و انواع گوشت و سبزیجات تازه دارند. هم چنین می توانید از غذاهایی مثل ماکارونی یا سیب زمینی هم که نشاسته زیادتری به نسبت بقیه غذاها دارند استفاده کنید.
کمک به بهتر غذا خوردن کودک
نکاتی برای بهتر غذا خوردن کودک
- سعی کنید مقدار غذایی که در اول وعده به او می دهید بیشتر باشد. در ادامه میتوانید به او در حد معمولی غذا بدهید.
- سعی کنید در غذاهای جدید طعم غذاهایی که سابقا کودک دوستشان داشته هم وجود داشته باشد. چراکه کودک میتواند ارتباط بهتری با غذایش برقرار کند.
- مقدار غذای مورد نیاز کودکتان را بدانید و هم چنین مقدار تمایل و اشتهای او در خوردن میان وعده ها. اینکار به شما کمک می کند تا به اندازه برای کودک خود غذا ببرید و اضافه غذای او را با اجبار به او ندهید.
- برای جذاب تر کردن غذاها می توانید از اشکال و قالب های مختلف استفاده کنید و کمی خلاقیت و رنگ و زیبایی به آن اضافه کنید.
کودکان معمولا غذایی که دست خورده باشد یا مخلوط را دوست ندارند بنابراین برای او در بشقابی مخصوص غذا بریزید. بعضی از کودکان عادت دارند بین وعده های غذایی دائما خوراکی می خورند. بهتر است این عادت رو تبدیل به میان وعده کنید و در آن به جای خوراکی های مضر به مقدار معینی از آجیلها یا شیر و کیک و… به کودک بدهید. چراکه خوردن بی حساب خوراکی در وعده غیر اصلی هم باعث چاقی و هم باعث کاهش اشتها برای وعده اصلی می شود. - در زمان غذا دادن به کودک او را مجبور به نشستن سر غذا تا اتمام غذا نکنید بلکه غذا و بحثهای در حین غذا را آنقدر جذاب کنید تا کودک انتخاب کند که سر غذا بنشیند.
- کودکانی که در برنامه غذاییشان از تمام گروه های غذایی دارند، نیازی به مصرف مکمل نخواهند داشت. تدارک یک برنامه غذایی مناسب بهترین راه برای تامین نیازهای غذایی کودکان است.
اگر کودک شما بدغذایی می کند و هنگام غذا خوردن با او دچار مشکل می شوید، توصیه می کنیم مقاله ی کمک به غذا خوردن کودک از شادآموز را بخوانید تا به عنوان یک والد بتوانید به فرزندتان کمک کنید.
مکملهای غذایی مناسب برای کودکان چه هستند؟
اغلب کودکان کمتر به مصرف مکمل ها نیاز پیدا می کنند و شاید کودک شما در صورتیکه گوشت مصرف نکند نیاز به مکمل آهن داشته باشد. مصرف شیر به طور روزانه و از نوع کم چرب باشد. کودکان گاهی در مقابل بعضی مواد غذیی مقاومت می کنند که این ایرادی ندارد. برای بهترین رژیم غذایی می توانید از یک پزشک تغذیه کمک بگیرید تا با توجه به شرایط فیزیکی و رشدی کودکتان شما را راهنمایی کند.
سو تغذیه در کودکان چگونه بوجود میاد؟
سو تغذیه در صورت نرسیدن مواد کافی به بدن به وجود میاد که میتونه از کمبود ویتامین، مواد معدنی و… باشه. این مواد برای سلامتی کودک ارزشمند ومهم و حیاتی هستن. سو تغذیه میتونه برای تمام کودکان در سراسر جهان اتفاق بیفته. از پیامدهای سو تغذیه میشه به بی حالی، لاغری، بی انرژی بودن و نداشتن عملکرد خوب در فعالیت های مربوط به هوش نام برد. برای آگاهی از نیاز کودکان و بررسی اونها می توانید با مراجعه به وبسایت مرکز پیش دبستانی شاداموز از مطالب استفاده کنید.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع: رایس، ف. فیلیپ، (1390) رشد انسان، ترجمه دکتر مهشید فروغان
از چند ماهگی غذای کمکی رو شروع کنم
سلام همراه گرامی
از شش ماهگی می توانید غذای کمکی برای کودک را شروع کنید.