مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه
بیان احساسات در کودکان
کودکان خردسال همان طیف احساسات بزرگسالان را تجربه میکنند و گاهی عصبانی، غمگین، ناامید، عصبی، شاد یا خجالت‌زده می‌شوند، اما اغلب دایره واژگان کاملی برای بیان احساسات خود ندارند. در عوض، گاهی اوقات این احساسات را با اعمال خود ابراز میکنند که ممکن است همیشه مناسب نباشد و به شکل کتک زدن دیگران یا جیغ کشیدن خود را نشان می دهد.
بیان احساسات کودک
چرا بیان احساسات برای کودک دشوار است؟
رشد هیجانی پروسه ی پیچیده‌ای است. شناسایی احساسات در دیگران و در خود شامل شناسایی سرنخ‌ها و تطبیق دادن آنها با یک احساس خاص است، برای مثال گریه برای ناراحتی و اخم برای خشم. همچنین، کودک باید بداند کدام موقعیت‌ها باعث بروز یک احساس خاص می‌شوند تا بتواند دلیل پشت بروز آن احساس را نیز درک کند. رسیدن به این توانایی برای کودک زمان می‌برد. در کنار رشد توانایی شناسایی احساسات، کودک باید به رشد زبانی کافی نیز برای توصیف احساسات خود و دیگران برسد. با تمرین و کمک بزرگترها، کودک می‌تواند این مهارت را در خود پرورش دهد.
در مقاله ی مراحل رشد زبان کودک، می توانید مراحل رشد زبان در کودکان را به طور کامل بخوانید.
چرا آموزش شناسایی و بیان احساسات برای کودکان مهم است؟
تجربه احساسات، جهانی و ذاتی است که بسیاری از والدین تصور میکنند کودکان نیز نسبت به احساسات خود به همان اندازه آگاه هستند و نیازی به آموزش و شناسایی آنها نیست. واقعیت این است که درست مانند هر مهارت دیگری، آموزش شناسایی و تطبیق با احساسات درونی برای رشد سالم هیجانی و اجتماعی کودک ضروری است.
مزایای آموزش احساسات به کودک چیست؟
برخی از احساسات شدید مانند خشم برای کودکان ترسناک است و با آن مبارزه میکنند که این خود موجب اضطراب آنان می‌شود. تایید کردن احساس کودک توسط اطرافیان، آموزش پذیرش و نحوه کنار آمدن با این احساسات موجب کاهش سطح اضطراب کودک می‌شود.
اولین گام در کنار آمدن با احساسات، شناسایی آنهاست. زمانی که کودک دایره لغات خوبی داشته باشد، بهتر می‌تواند احساس خود را بیان کند که این موجب رشد هیجانی کودک می‌شود. رشد هیجانی با رشد اجتماعی و عملکرد بهتر در ارتباط با اطرافیان همراه است.
افزون بر آن، زمانی که کودک بتواند احساس خود را شناسایی کند، می‌تواند از روش‌های کنترل هیجانی آموزش داده شده برای مهار خود استفاده کند. این باعث کاهش رفتارهای ناسالم مانند پرخاشگری و کتک زدن دیگران می‌شود.
توانایی بیان احساسات موجب رهایی از سرکوب عاطفی می‌شود. احساسات حل نشده در ناخودآگاه کودک باقی می‌مانند و با تحلیل بردن منابع و انرژی ذهنی کودک مانع عملکرد خوب کودک در طول روز می‌شوند. کودکی که می‌تواند احساسش را شناسایی کند و بهترین رویکرد را در قبال آن اتخاذ کند، می‌تواند بالاترین پتانسیل عملکردی خود را به فعل برساند و بهترین نسخه از خودش را به نمایش بگذارد.
رشد هیجانی به بهبود رابطه والد-فرزند نیز کمک می‌کند. زمانی که والد می‌داند چرا کودک در حال حاضر احساس خاصی را تجربه می‌کند، و کودک می‌تواند دلیل احساس خود را بیان کند، خانواده می‌تواند بر روی حل و فصل موضوع کار کند. این در حالی است که ناتوانی در بیان احساسات موجب سرکوب احساسات از سوی والد خشمگین می‌شود. برای مثال، والد فقط می‌گوید “گریه نکن” یا قضیه را با یک شکلات تمام می‌کند.
برای اینکه بیشتر در رابطه با راه های کنترل خشم کودک بدانید این مقاله از شادآموز را بخوانید.
در نهایت، کار کردن روی احساسات باعث سلامت روانی می‌شود. در صورتی که کودک بتواند احساسش را شناسایی و بیان کند، احتمال ابتلا به اضطراب، افسردگی و دیگر مشکلات روانی در او کمتر می‌شود.
بیان احساسات کودک
راهکارهایی برای بهبود توانایی بیان احساسات در کودک
بازی نقش
کودکان عاشق بازی هستند. با هم بازی‌هایی مانند پانتومیم انجام دهید و در آن هر یک نقش یکی از احساسات را بازی کنید تا دیگری حدس بزند چه احساسی به نمایش گذاشته شده است. با هم در مورد روش‌های مدیریت این احساس صحبت کنید.
برچسب زدن به احساسات
تا زمانی که دایره واژگانی کودک بزرگتر شود و بتواند پیوندی بین احساس و کلمه ایجاد کند، احساساتش را برای او بیان کنید تا از تاثیر منفی آنها بکاهید. به جای اینکه به او بگویید “چی شده؟”، “چته؟”، بگویید “به خاطر اینکه می‌خواستی بری پارک و نشد، ناراحتی؟”
نقاشی
برای کودکانی که فاقد توانایی بیان احساسات هستند، نقاشی کردن روش خوبی برای پردازش و تخلیه هیجانی است. این روش به والد کمک می‌کند که احساس کودک را درک کند و احساس ناامیدی در هر دو کاهش می‌یابد.
الگوبرداری از رفتارهای مثبت
به او نشان دهید که چگونه موقعیت‌های چالش برانگیز و ناامیدی را به درستی مدیریت می‌کنید. به او بگویید چه احساسی دارید و سپس راهبردهای مقابله‌ای مانند گوش دادن به موسیقی، حمام کردن یا نشستن در یک جای آرام و ساکت را به او آموزش دهید.
تقویت مثبت
وقتی کودک احساسات خود را به شیوه‌ای مناسب بیان می‌کند، او را تحسین کنید. این کار به او نشان می‌دهد که احساسات عادی هستند و ابراز آنها اشکالی ندارد، اما همیشه باید به دنبال مدیریت درست آنها بود. بدین ترتیب، در آینده کودک بیشتر از قبل رفتارهای درست را از خود نشان خواهد داد.
در دسترس بودن
از زبان بدن، حالات چهره دوستانه و کلمات محبت‌آمیز استفاده کنید تا به کودک نشان دهید که در کنار او هستید و به آنچه می‌گوید اهمیت می‌دهید. در طول مکالمات به بیان احساسات او به طور فعال گوش دهید. اغلب، کودکان فقط نیاز به شنیده شدن و درک شدن دارند و این به آنها کمک می‌کند که از مشکلات عبور کنند.
یافتن راهکار
زمانی که کودک از احساساتش برای شما حرف می‌زند، با او در مورد روش مدیریت احساس حرف بزنید. با هم گزینه‌های رسیدن به آرامش و حل مشکل را بررسی کنید. برای مثال، اگر از دوستش به خاطر ندادن عروسکش عصبانی است، با هم در مورد راهی برای کنار آمدن با این شرایط در صورت تکرار در آینده صحبت کنید. با او سناریوهای مختلف را بررسی کنید و بهترین گزینه رفتاری را تمرین کنید.
از کلمات یا تصاویر استفاده کنید
با استفاده از کلمات ساده ای که کودکان می توانند درک کنند، احساسات را برای کودک خود توضیح دهید. استفاده از کتاب های مصور راهی عالی برای نشان دادن احساسات است. تصاویر به کودکان کمک می کند تا یاد بگیرند که چگونه احساسات و حالات چهره افراد دیگر را تشخیص دهند، که جزء مهمی برای شناسایی احساسات در دیگران و در خود است.
به کودک کمک کنید راه حلی بیابد
به کودک خود راه های مختلف مقابله با احساسات را آموزش دهید. به آنها اجازه دهید راه‌حل‌هایی بیابند و اگر آن راه‌حل‌ها غیرمنطقی یا غیرقابل اجرا هستند، برایشان توضیح دهید.
تمرین: با تمرین راهبردهایی برای ابراز احساسات از کودک خود حمایت کنید. در مورد احساسات هنگام بازی کردن، خوردن شام یا سوار شدن در ماشین صحبت کنید. هرچه کودک بیشتر تمرین کند، سریعتر برخورد با مسائل را یاد خواهد گرفت.
در مورد احساساتی که در دیگران می بینید صحبت کنید. احساساتی را که کودک در اطراف خود می بیند با کلمات توصیف کنید تا زمانی که کودک خودش آن احساسات را تجربه می کند بتواند آنها را شناسایی کند.
احساسات فرزندتان را بپذیرید
احساسات ممکن است گاهی برای فرزندتان طاقت فرسا باشد، اما وقتی احساسات کودکتان را می پذیرید، احساس می کند که شما او را درک می کنید. این امر به آنها کمک می کند تا با شما همکاری کنند و احساس بهتری داشته باشند. حمایت و پذیرش احساسات کودک برای تشویق او برای ابراز وجود به روش های مناسب ضروری است.
به احساسات فرزندتان گوش دهید
گوش دادن همدلانه به معنای کمک به کسی است که بفهمد شما او را درک کرده اید و او را شنیده اید. برای از بین بردن احساسات ناراحت کننده ی فرزندتان تلاش نکنید و شنونده ی خوبی برای شنیدن احساساتش باشید. بیشتر اوقات، کودک شما فقط نیاز به فرصتی برای شنیده شدن دارد در حالی که احساسات خود را بیان می کند. کودک زمانی که احساس کند شنیده شده و درک شده است، رها می کند و ادامه می دهد. در واقع، زمانی که کودکان فرصتی برای نشان دادن احساس خود به شما داشته باشند، از اینکه آنها چقدر همراه خواهند بود و با شما همکاری خواهند کرد، شگفت زده خواهید شد.
افزایش تعاملات اجتماعی
حضور در اجتماع به کودک کمک می‌کند طیف وسیع‌تری از عواطف را تجربه کند. حضور در موقعیت‌های متفاوت با منزل و آشنایان و مشاهده احساسات دیگران به کودک کمک می‌کند که بهتر با احساسات خود کنار بیاید. ثبت نام در پیش دبستانی شادآموز به کودک شما کمک می‌کند که زیر نظر مربیان کارآزموده و با استفاده از آموزش‌های مهارت محور به درک بالاتری از بیان احساسات برسد و بهتر بتواند هیجاناتش را مدیریت کند. برخی بازی های هدفمند در شادآموز را در این صفحه ببینید.
شاد آموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
مرسی از مقاله خوبتون