چگونه به کودک قول بدهیم و بدقولی را جبران کنیم؟

“اما تو قول داده بودی!” این جمله‌ای است که احتمالاً گاه به گاه از فرزندتان شنیده‌اید و با ناامیدی او روبه رو شده‌اید. قول دادن به کودک تاثیر مهمی بر رابطه بین والد و کودک دارد. از این رو، توجه به حرف‌هایی که به کودکان می‌زنیم و شفاف کردن انتظارات و خواسته‌ها اهمیت زیادی دارد.

چرا برخی از والدین قول می‌دهند، اما عمل نمی‌کنند؟

گاهی برای جلب همکاری کودک در لحظه و خلاصی از یک موقعیت دشوار، والدین قولی می‌دهند که نمی‌توانند به آن عمل کنند. در مواردی نیز، والدین اصلا به صحبت کودک گوش نمی‌دهند و فقط می‌گویند “باشه”. بی‌توجهی به امکان برآورده کردن حرفی که می‌زنند نیز از دیگر دلایل بدعهدی والدین است. قول دادن به کودک و عمل کردن به آن در تامین امنیت و اعتماد کودک به شما به عنوان والد اهمیت زیادی دارد.

بدقولی والدین چه اثری بر کودک دارد؟

قول دادن به کودک و عمل نکردن به آن باعث می‌شود اعتماد کودک نسبت به تعهدات و حرف‌های والدین از بین برود. بدقولی نوعی دروغ گفتن به حساب می‌آید. و عملی نشدن آن باعث می‌شود کودک احساس کند والدینش دروغگو هستند. از سوی دیگر، کودک احساس می‌کند والدینش به او اهمیت نمی‌دهند که خواسته‌های او را عملی نمی‌کنند. کودکی که با بدقولی والدین روبه رو می‌شود، در آینده از این رفتار الگو می‌گیرد و آن را تکرار خواهد کرد. تکرار بدقولی با کودک باعث می‌شود که کودک به تدریج نسبت به والدین بدبین شود و این الگوی ارتباطی را در مورد اطرافیان نیز به کار گیرد. بنابراین، در سال‌های بزرگسالی نسبت به همه با شک و تردید نگاه می‌کند.

بعد از شکستن قولتان به کودک، این 6 مورد در او ایجاد می شود:

1. به آنها یاد می دهیم که به ما اعتماد نکنند.
اگر فرزندتان نمی تواند در عمل کردن به وعده های کوچک به شما اعتماد کند، در وعده های بزرگ چگونه به شما اعتماد خواهد کرد؟

2. ما آنها را ناامید می کنیم.
زندگی هیچ کودکی بدون ناامیدی نیست، اما ما می‌توانیم با عمل به قول خود، برخی ناامیدی‌ها را به حداقل برسانیم.

3. به آنها احساس بی اهمیتی می دهیم.
کودکان کاملا متوجه این موضوع هستند که شما به قولتان با دیگران پایبندید اما در قول هایتان با او نه! اگر دیدار با دوستان، تماشای تلویزیون و سرگرمی‌های شما باعث می‌شود که به قول‌هایی که به فرزندانتان داده‌اید عمل نکنید، وقت آن است که در تفریحات و قرارهای دوستانه تان تجدید نظر کنید. وقتی به وعده های خود به فرزندان عمل می کنید، به طور غیر مستقیم به آنها می گویید: “شما برای من خیلی مهم هستید”. مقاله ی راه های تقویت عزت نفس در کودک را بخوانید.

4. ما آنها را مجبور می کنیم به ما بی احترامی کنند.
مادران و پدرانی که به قول خود عمل نمی کنند، احترام فرزندان خود را از دست خواهند داد. صداقت عنصر کلیدی احترام است. اگر به قول خود صادق نباشید، درستکاری و راستگویی را در عمل به فرزندتان نشان نمی دهید. در نهایت، این موضوع منجر به از دست دادن احترام فرزندانتان به شما می شود. و گاها دروغگویی را در آنها تقویت می کند.

5. می توانیم طلب بخشش کنیم.
والدین هم انسان هستند. هر زمانی که مجبور شدید روی قول و عهدتان با فرزندتان نمانید، بعد از اینکه دلیل شکستن قول خود را توضیح دادید، از فرزندتان طلب بخشش کنید.

6. ما در فرزندانمان عهد شکنی ایجاد می کنیم.
این حقیقت قدیمی تربیت است: ببین و انجام بده. بنابراین اگر می‌خواهید فرزندتان در آینده وفادار به عهد باشد، شما نیز باید این اصل را در اعمالتان به کودک نشان دهید.

اجرای روش های فرزندپروری صحیح به شما کمک می کند تا در برابر هر موضوع تربیتی برای فرزندتون بتوانید واکنشی متناسب با موقعیت از خود نشان دهید تا هم فرزندی سالم داشته باشید و هم خودتان دچار مشکلاتی نشوید.

چه قول‌هایی را نباید به کودکان داد؟

وقتی می‌خواهید با کودک حرف بزنید، به آن کاملاً توجه کنید. پیش از قول دادن به کودک به امکانات و امکان عملی شدن آن توجه کنید. برای ساکت کردن یا خلاصی از موقعیت قول ندهید. برای مثال، وقتی قرار است با کودک به دکتر بروید، به او نگویید “قول می‌دهم برات آمپول ننویسه.” یا “قول می دهم درد نداشته باشد.” شما نمی‌دانید تجویز دکتر برای بیماری فرزندتان چیست و از سوی دیگر، آمپول مطمئناً درد دارد و این با قول دادن شما تغییری نمی‌کند. بنابراین قولی که به کودک می دهید باید واقعی باشد.
در شرایطی که از آینده خبر ندارید و روند کار روشن نیست، قول ندهید. مثلا برای روز اول مدرسه نگویید “قول می‌دهم چند تا دوست خوب پیدا کنی.” شما مطمئن نیستید اوضاع چطور پیش می‌رود. شاید روز اول فرزندتان نتواند با کسی ارتباط برقرار کند.
قول دادن در مورد برنده شدن در صورت تمرین زیاد یا شاگرد اول شدن نیز کار اشتباهی است. تلاش برای موفقیت ضروری است، اما همیشه برنده شدن را تضمین نمی‌کند. شما با این قول بی اساس به فرزندتان اعتماد به نفس کاذب می‌دهید و این باعث می‌شود که در صورت شکست خوردن، آسیب بیشتری ببیند.
وقتی نسبت به عملی شدن موضوعی مطمئن نیستید، قول دادن به کودک جایز نیست. در عوض، برای او شرایطی را تشریح کنید که در صورت برآورده شدن، می‌توانید خواسته فرزندتان را عملی کنید. برای مثال، فرض کنید فرزندتان از شما می‌خواهد که او را به شهربازی ببرید. اما شما فردا یک قرار ملاقات مهم دارید. به او بگویید که فردا قرار ملاقاتی دارید که نمی‌دانید تا چه ساعتی طول می‌کشد. اگر جلسه شما زود تمام شد، او را به شهربازی می‌برید. اما اگر جلسه شما تمام نشد، روز دیگری (برای مثال، جمعه) به شهربازی می‌روید. بدین ترتیب، او را برای احتمال عملی نشدن وعده، آماده می‌کنید.

در صورت بدقولی با کودک چه کار کنم؟

گاهی شرایط به نحوی پیش می‌رود که نمی‌توانیم به قول‌هایی که به کودک داده‌ایم، عمل کنیم. همه ما این تجربه را داشته‌ایم. در این شرایط، اینکه به کودک بگویید من این قول را ندادم، عوارض بدقولی را بیشتر می‌کند. در عوض، شرایط را بپذیرید. با فرزندتان صحبت کنید و دلیل ناتوانی در برآورده کردن قولی که به او داده‌اید را بیان کنید. سپس، به راهی برای جبران آن بیاندیشید. از فرزندتان عذرخواهی کنید و با همفکری هم به گزینه دیگری فکر کنید که جبران قول قبلی بشود. این بار قولی که داده‌اید را سریعاً عملی کنید.

اصول قول دادن به کودک

برای چه چیزهایی قول بدهم؟

قول دادن به کودک نباید به صورت باج دربیاید. در شرایطی که کودک در حال بدقلقی و بداخلاقی است، هیچ قولی به او ندهید. برای مثال، اگر در مهمانی جیغ می‌زند، برای ساکت کردنش به او قول ندهید که به پارک می‌رویم. با این کار، فرزندتان را به یک زورگوی باج گیر تبدیل می‌کنید.

همچنین، قول دادن برای درس خواندن کودک، جلب همکاری او در مواردی که به سلامت و منافع شخصی او مربوط می‌شود و قول دادن در خستگی و بی‌حوصلگی کار اشتباهی است.

یادداشت کنید

وقتی قولی به کودک می‌دهید، آن را مانند یک قول کاری در نظر بگیرید. در دفترچه یادداشتتان بنویسید یا در تقویم تلفن همراه ثبت کنید تا بتوانید به موقع به آن عمل کنید.

نه بگویید

آری گفتن به تمام خواسته‌های کودک به معنی دوست داشتن او نیست. به عنوان والدین، گاهی احساس می‌کنیم باید تمام خواسته‌های فرزندمان را برطرف کنیم. این همان چیزی است که ما را به تله بدقولی می‌اندازد. گاهی نه گفتن به خواسته فرزند بهتر از قول دادن به کودک و بدعهدی کردن در روزهای بعد است. به جای دادن وعده پوچ، شرایط را برای فرزندتان تشریح کنید و به او نه بگویید.

وعده‌های آسان بدهید

کودکان از گزینه‌های زیادی که در دنیای امروز وجود دارد، بی‌خبر هستند. اغلب این ما هستیم که آنها را هر روز پر توقع‌تر از دیروز می‌کنیم. دادن وعده خرید آخرین مدل پلی استیشن برای گرفتن یک نمره خوب در مدرسه، باعث می‌شود که دفعات بعد مجبور شوید برای شادی او وعده بزرگتری بدهید. وعده‌های شما باید متناسب با شرایط خانواده و امکاناتتان باشد.

به خاطر جبران وعده بزرگتر ندهید

وقتی قولی به کودک می‌دهید و آن را عملی نمی‌کنید، برای جبران قول بزرگتری ندهید. این باعث می‌شود در معرض خطر بدعهدی مجدد قرار بگیرید. بهتر است یک قول آسان بدهید و آن را عملی کنید تا اینکه وعده سنگینی برای جبران بدهید، اما مجدداً به آن عمل نکنید.

در راستای این مقاله، مقاله ی اصلاح رفتار کودکی که حرف گوش نمی کند از شادآموز را بخوانید.

قول دادن به کودک ارتباط مستقیمی با اعتماد دارد. وقتی قولی می‌شکند، شیشه اعتماد نیز ترک برمی دارد. اگر این کار چندین بار تکرار شود، به اعتبار شما نزد فرزندتان لطمه جدی وارد می‌شود. بدعهدی مداوم باعث می‌شود کودک بدبین شود و به حرف‌های والدین اعتماد نکند. ما در پیش دبستانی شادآموز به قول‌هایی که به کودکان می‌دهیم پایبندیم. شما چطور؟ چند بار تا به حال قولی به فرزندتان داده‌اید و آن را شکسته‌اید؟ چه نکته‌ای برای خوش قولی به ذهنتان می‌رسد که آن را با ما در قسمت دیدگاه ها در میان بگذارید.

منبع:

inspiredlearning