مدت زمان مطالعه: 7 دقیقه
رشد انسان جنبه های متفاوتی دارد مثل رشد هیجانی، رشد شناختی، رشد فیزیکی؛ و هر کدام از این جنبه ها وابسته به رفع نیازها هست. به عنوان مثال برای رشد فیزیکی کودک نیاز به تغذیه مناسب و خواب راحت و تحرک کافی احساس میشه و در صورت رفع مناسب و درست این نیازها، رشد اتفاق میفته.
کودکان 5 تا 6 ساله به چه میزان خواب در روز نیاز دارند؟
در این مقاله نیاز به خواب کودک و تأثیرش بر رشد فیزیکی کودک را بررسی خواهیم کرد. کودکان از تولد و کودکی تا بزرگسالی و حتی پیری نیاز به مقدار متفاوتی از خواب دارند کودکان شیرخوار معمولا بیشتر روز رو در خواب سپری میکنند و فقط بعضی ساعات روز را بیدار هستند. کودکان در این سن کاری به جز شیر خوردن و خوابیدن ندارند و حقیقتا این خوابیدن نوزاد برای رشد مغزی اونها لازم و ضروری هست. مقاله ی تغذیه ی نوزاد را بخوانید.
به مرور زمان کودک به کشف توانایی های خودش و جاذبه های اطراف میپردازه و هم چنین مغز کودک به حدی رشد میکنه که او دیگر نیاز کمتری به خواب داره اما بازهم بیشتر اوقات روز رو میخوابه و در فواصل بین غذای صبحگاهی و ظهر گاهی و هم چنین غذای ظهر و شب به خواب میپردازه. تا حدود یک و نیم سالگی یکی از این دو خواب حذف میشه و ممکنه کودک شما تنها خواب کوتاه بعد از ظهر داشته باشه. به مرور زمان و با افزایش سن کودک مقدار خواب در 10 یا 12 ساعت خواب شبانه خلاصه میشه و دیگر در طول روز نمیخوابه مگر اینکه به خاطر بازیگوشی زیاد که مقتضی سنشونه یا کم خوابی در طول روز چند ساعت رو بخوابه.
چرا استراحت شبانه خوب برای بچه ها مهم است؟
خواب بخشی ضروری از روال هر فرد و بخشی ضروری از یک سبک زندگی سالم است. بنابر مطالعات انجام شده بر روی گروه های کودکان، کودکانی که به طور منظم به میزان کافی می خوابند از دقت و توجه، رفتار، یادگیری، حافظه و سلامت کلی روحی و جسمی بهتری برخوردارند تا آنهایی که خواب نامنظمی دارند و یا شبها دیروقت به رخت خواب می روند. کم خوابی می تواند منجر به فشار خون بالا، چاقی و حتی افسردگی شود.
میزان خواب توصیه شده برای کودک چقدر است؟
بر اساس سن متفاوت است. آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند:
- نوزادان زیر 1 سال: 12-16 ساعت
- کودکان 1-2 ساله: 11-14 ساعت
- کودکان 3-5 ساله: 10-13 ساعت
- کودکان 6-12 ساله: 9-12 ساعت
- نوجوانان 13-18 سال: 8-10 ساعت
ویژگی های خواب کودکان 5 تا 6 ساله
کودکان از حدود 5سالگی تا حدود 7سالگی به 11 ساعت خواب احتیاج دارن. معمولا در طول خوابیدن چشم هاشون حرکت میکنه که به دلیل رویا دیدن در این سن هست. کودکان در سن 5 تا 6سالگی با خوابیدن مشکل دارند و تمایل دارند بیشتر ساعات رو حتی شب رو به بازی کردن بگذرونند. دلیل دیگه هم میتونه این باشه کودکان از خواب دیدن میترسند و یا کابوس میبینند و از خوابیدن وحشت دارند.
دلیل بعدی این هست که کودکان در این سن نگران هستند که هنگام خوابشون اتفاقاتی بیفته که اونها از آن بی خبر هستن (چه خوب و چه بد) مخصوصا نگران موضوعات دیگر در ذهنشون هم هستند (این نگرانی ها میتونه مربوط به بحثشون در مهد کودک با کودک دیگر باشه یا آماده نبودن نقاشی تکلیفشون یا حتی پنهان کردن مسئله ای از خانواده. این نگرانی ها میتونه مربوط به تنش ها و استرس های موجود در محیط خانه و بین اطرافیان هم بشه). میزان مناسب خوابیدن کودکان پیش دبستان را در این مقاله از شادآموز بخوانید.
نکاتی برای خواب بهتر کودک:
- اول از همه اینکه محیط تأثیر زیادی بر خواب کودک داره. محیطی که کودک در اون میخوابه باید آرام باشه و به دور از سروصدا.
- هوای خنک و تازه بدون آلودگی در جریان باشه و دخانیات در اون محیط مصرف نشه. از عطرهای تند استفاده نکنید.
- سعی کنید رنگ اتاق رو به رنگ های ملایم یا سفید تغییر بدید.
- تخت خواب کودک یا جایی که کودک برای خواب در اون قرار میگیره تمیز و نرم باشه بالش مناسب و پتوی سبک و گرم برای خواب او استفاده بشه.
- میتونید از چراغ خواب های کودکانه که رنگ ملایم و با طرح های مختلف هستند برای نترسیدن کودک در شب استفاده کنید چراکه بسیاری از کودکان از تاریکی محض میترسند. در مقاله ترس از تاریکی در این زمینه کامل توضیح دادیم.
- میتوانید از موسیقی ملایم برای آرامش ذهن کودک استفاده کنید یا داستان هایی برای کودک بخوانید که در آنها از جنگ و خونریزی و اتفاقات ترسناک خبری نیست. داستان ها و فیلم های ترسناک با ماجراهای زیاد باعث مشغول شدن ذهن کودک و حتی ترسیدن او میشه و به خواب خوب و آرام کمکی نمیکند.
- بهتره که کودک از حداقل یک ساعت قبل خواب از تماشای تلویزیون و بازی با موبایل دست بکشه و به انجام مراسم قبل از خواب بپردازه. این مراسم میتونه شامل مسواک زدن و خوردن یک لیوان شیر و یا آبمیوه توسط کودک، تعویض لباس و پوشیدن لباس خواب و مرتب کردن اتاق و اسباب بازی ها و آماده کردن برنامه فردا (آماده کردن وسایل مهد کودک یا وسایل بازی فردا) باشه.
- یکی از روش ها برای پرورش کودک آرام و با نظم، وارد کردن برنامه های یکنواخت و تکراری در ساعت مقرر و هر روز هست. البته باید بدونید که رعایت و نظارت بر این برنامه وظیفه والدین است و کودک در صورت به وجود اومدن عادت، در صورت رعایت نشدن دچار آشفتگی میشه پس مهمه که جدی گرفته بشه.
- از نکات مهم در خواباندن بچه ها این هست که به دلیل تمایل نداشتن کودک به خواب، باید تمام چراغها و تلویزیون و موبایل ها برای همه افراد خاموش و کنار گذاشته شده باشد در غیر این صورت احساس میکنند که بیداری ادامه داره و نمیخوابند.
- خوابیدن رو برای کودک تبدیل به تنبیه نکنیم. به این معنی که نباید برای کار بد کودک خوابیدن رو در نظر بگیریم برای این کار بهتره از محروم کردن کودک از برنامه مورد علاقه تلویزیونی یا اسباب بازی مورد علاقه او استفاده کنیم. البته این تنبیه هم شراطی داره و برای بیشتر از چند ساعت نباید طول بکشه.
اگر هیچ کدام از اینها جواب نداد والدین باید چه کار کنند؟
آیا داروهایی برای خواب کودک وجود دارد؟
اگر کودک شما در طول روز خواب‌آلود است یا مشکلات رفتاری در مدرسه دارد که فکر می‌کنید ممکن است با کمبود خواب مرتبط باشد، حتماً باید به پزشک اطفال مراجعه کنید. ما توصیه نمی‌کنیم بدون مشورت با پزشک، به کودک خود هیچ «داروی خوابی» بدهید، زیرا بسیاری از این داروها برای کودکان دارای عوارضی هستند.
ترس زیاد کودک 5یا6ساله از تنها خوابیدن
کودک شما ممکنه از تنها خوابیدن بترسه. در بالا گفته شد که میتونید از موسیقی ملایم و… استفاده کنید اما شاید بازهم کودکتون تمایل داشته باشه که کنار شما بخوابه یا نیمه شب به اتاق شما بیاد. سن تنها خوابیدن کودک 3و4 سالگی است. اما بازهم کودکانی هستند که تا سنین بالاتر کنار والدینشون میخوابند و این وابستگی شرایط رو برای مستقل خوابیدن کودک سخت میکنه.
اما بهتره که قبل از اون علت ترسش رو پیدا کنید که ممکنه از حرفها و بحثهای بین والدین باشه، از اتفاقات و ماجراهای کارتونهای کودک باشه، از استرسها و ترسهای مربوط به روزمره کودک باشه و… با شناخت دلایل ترس کودک از تاریکی میتونید اون دلایل رو برطرف کنید و کودک رو مستقلانه در اتاق خودش بخوابانید.
مقالات مرتبط که بهتر است بخوانید:
بررسی نیاز خواب در کودکان 2 و 3 سال
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع: رایس ،ف.فیلیپ،(1390)رشد انسان،ترجمه دکتر مهشید فروغان، ویراست چهارم
مرسی مفید بود