مدت زمان مطالعه: 7 دقیقه
چطور به خواب آرام کودک کمک کنیم؟
تخمین زده میشود که 10 تا 50 درصد کودکان 4-6 ساله کابوس میبینند که رقم بالایی است. کابوس دیدن کودک معمولاً در یک سوم آخر شب رخ می‌دهد و برای کودک بسیار واقعی به نظر می‌رسد تا حدی که دوباره خوابیدن را برای او دشوار می‌کند و آرامش کل خانواده مختل میشود.
چه چیزی باعث کابوس دیدن کودک میشود؟
علت دقیق دیدن کابوس مشخص نیست، اما معمولاً بروز آن در هنگام خستگی بیش از حد کودک یا تجربه استرس شدید بیشتر است. کودکانی که رویدادهای آسیب‌زا را تجربه کرده‌اند ممکن است کابوس‌های مکرر ببینند. همچنین، مصرف برخی از داروها نیز ممکن است باعث کابوس دیدن شود. بعد از دیدن کابوس در چند شب، ممکن است کودک دیگر نخواهد به تنهایی بخوابد. توجه کنید روش تنها خوابیدن صحیح کودک را انجام دهید تا این ترس در خواب و کابوس دیدن به مرور در کودک کم شود و از بین برود. در مقاله ی راهکار جدا شدن کودک از رختخواب والدین را در این مقاله کامل توضیح دادیم.
کدام كودكان بیشتر كابوس میبینند؟
اکثر کودکان حداقل یک مرتبه کابوس را تجربه میکنند، اما تجربه کابوس مزمن یا بسیار مکرر کمتر اتفاق می‌افتد. شروع کابوس در کودکان در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد، اما معمولاً بین 4 تا 6 سالگی شروع میشود و پس از 10 سالگی از تعداد آن کاسته میشود. پس از 12 سالگی، دختران بیشتر از پسرها کابوس میبینند.
موضوع کابوس نیز بر اساس سن و مرحله رشد متفاوت است. بچه‌های کوچکتر به احتمال زیاد در مورد جدایی از سرپرست یا یک هیولا کابوس میبینند. کودکان بزرگتر کابوس‌های مربوط به فیلم‌های ترسناک یا عوامل استرس‌زای آینده مانند شروع مدرسه را میبینند.
ترس در خواب و پریدن ناگهانی
برخی از کودکانی که کابوس می بینند ممکن است ترس از خواب نیز داشته باشند که با کابوس های شبانه متفاوت است. ترس از خواب به احتمال زیاد در یک سوم اول شب زمانی که کودک در خواب عمیق است رخ می دهد. کودکان در این زمان در خوابی عمیقند. ترس در خواب معمولاً 5 تا 10 دقیقه طول می کشد و می تواند بسیار پر سروصدا باشد. کودک شما ممکن است فریاد بزند، جیغ بزند، لگد بزند و تکان بخورد، ناگهان بنشیند و وحشت زده به نظر برسد. علیرغم شدت ترس در خواب، کودکان آن را بر خلاف کابوس به یاد نمی آورند. کابوس معمولا نزدیک صبح اتفاق می افتد.
سعی نکنید کودک را در هنگام ترس از خواب بیدار کنید، آرام کنید یا دلداری بدهید، زیرا خطر یک دوره دیگر در اواخر شب را افزایش می دهد. ترس از خواب برای مراقبین بسیار آزاردهنده است، اما کودک از وقوع آن آگاه نیست. به یاد داشته باشید که کودک در واقع هنوز خواب است. صبح با فرزندتان در مورد ترس از خواب صحبت نکنید. این ممکن است آنها را بیشتر مضطرب کند که شب‌ها اتفاق ترسناکی در حال رخ دادن است بدون اینکه آنها بدانند.
کمک به کاهش دفعات کابوس دیدن کودک
ترس از تاریکی، هیولاهای زیر تخت یا صرفاً نگرانی از رفتن به رختخواب در کودکان خردسال نسبتاً شایع هستند. نحوه واکنش شما به عنوان والد به این ترس‌ها بر توانایی کودک بر غلبه بر ترسش و توانایی به خواب رفتن تاثیر می‌گذارد. استراتژی‌های زیر می‌توانند به شما کمک کنند که کابوس‌های فرزندتان را کاهش دهید:
- برنامه ریزی کنید که آنها به اندازه کافی بخوابند. کودکان به ساعت خواب بیشتری نیاز دارند. بدین منظور ساعت خواب کافی برای گروه سنی فرزندتان را بررسی کنید. خواب کافی می‌تواند تعداد و شدت کابوس‌ها را کاهش دهد.
- اوضاع خانه را قبل از خواب شاد و آرامشبخش کنید. 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب، به فرزندتان اجازه ندهید فیلم‌های ترسناک تماشا کند یا هنگام خواب داستان‌های ترسناک بخواند. سعی کنید از مطالبی که ممکن است ناراحت‌کننده باشد اجتناب کنید.
- در مورد کابوس در طول روز صحبت کنید. این کار به شما در شناسایی الگوهای تکرار شونده در کابوس‌ها کمک می‌کند. خواب‌های بد ممکن است مربوط به مدرسه، نگرانی در مورد خانواده یا مسائل دیگری باشد که آنها را آزار می‌دهد. برای شناسایی عوامل استرس‌زا در زندگی فرزندتان تلاش کنید و درباره آنها صحبت کنید.
کودک را آرام کنید و او را در آغوش بگیرید و نوازش کنید.
پس از کابوس دیدن کودک مدت کوتاهی در کنار او بمانید. اکثر کودکان بسیار خسته هستند و خیلی زود به خواب می‌روند. برای به خواب رفتن:
- فرزندتان را تشویق کنید تا دوباره در تختخواب خود بخوابد. از توجه بیش از حد یا تمسخر خودداری کنید. اما اجازه دهید برای کسب آرامش اسباب بازی یا پتوی مورد علاقه‌اش را در آغوش بگیرد.
- از روشن نگه داشتن چراغ در اتاق خواب خودداری کنید، اما نور چراغ خواب مفید است.
- درب اتاق خواب را باز بگذارید تا به فرزندتان نشان دهید که خانه امن است و شما نزدیک او هستید.
- راه‌های خلاقانه‌ای برای غلبه بر کابوس‌ها بیابید. داستان‌هایی درباره غلبه بر ترس‌های شبانه بخوانید.
- برای کودک قبل از خواب، کتاب داستان یا شعر بخوانید.
- تصاویری از کابوس‌های او بکشید و سپس آنها را پاره کرده و به عنوان یک حرکت نمادین دور بیندازید. هر راه حل خلاقی که فکر می‌کنید موثر باشد، ارزش امتحان کردن را دارد.
- فرزندتان از چه می‌ترسد؟ با شناسایی ترس شروع کنید. به حرف‌هایش گوش دهید و از او سوالاتی بپرسید تا عامل ترس را شناسایی کنید.
- ترس‌های کودک را مسخره نکنید. آنچه برای شما ممکن است خنده‌دار یا بی‌اهمیت به نظر برسد، برای فرزندتان بسیار واقعی است. روی ترس او کار کنید.
- اگر کابوس دیدن کودک به خاطر هیولای زیر تخت است، شب قبل از خواب با هم تمام گوشه‌های اتاق را جستجو کنید. اگر باز هم برای او آرامشبخش نیست (و البته سن کمی دارد)، از او بخواهید بیرون از اتاق بماند تا شما هیولا را گیر بیاندازید و از اتاقش دور کنید. با کمی سر و صدای خنده‌دار و کشتی خیالی، هیولا را در یک کیسه تیره بیاندازید و با افتخار آن را بیرون از خانه بیاندازید.
- اگر از دزد می‌ترسد، اجازه دهید درب و پنجره‌ها را قفل کند. و به همین ترتیب، برای برطرف کردن موضوع کابوس‌ها راهکاری پیدا کنید.
- از خوابیدن کنار او اجتناب کنید. فرزندتان باید مستقل شود. در کنار او بمانید تا آرام شود، اما پس از آن در اتاق خودتان بخوابید. اگر کودک شما را صدا می‌زند از او پرسید مشکلش چیست؟ بعد به او اطمینان دهید که همه چیز خوب است و باید بخوابد. اگر کودک بیتابی می‌کند، بهتر است او را در اتاق خودش آرام کنید تا اینکه اجازه دهید اتاق خوابش را ترک کند و در جای دیگری بخوابد.
- گزینه دیگر برای حل شدن کابوس دیدن کودک این است که قول دهید که مرتباً به آنها سر می‌زنید، از دو تا پنج دقیقه شروع کنید، سپس هر 10 دقیقه، سپس هر 15 دقیقه و همین طور ادامه دهید تا زمانی که به خواب رود. این کار به او اطمینان می‌دهد که تنها نیست اما می‌تواند به اتاقش اعتماد کند و تنها بخوابد.
- تقویت مثبت و یا پاداش را فراموش نکنید. این کار می‌تواند به شکل یک چارت برچسب باشد (که با رسیدن به دفعات مطلوب به یک پاداش دوست داشتنی می‌رسد). از عبارات مثبت استفاده کنید: “تو دیشب با ماندن در اتاقت و قوی بودن، کار بزرگی انجام دادی”.
برای کابوس شبانه کودک چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کرد؟
اگر کابوس دیدن کودک تداوم پیدا کرده است و موضوع مشخصی دارد، بهتر است از یک مشاور یا روانشناس باتجربه کودک و نوجوان کمک بگیرید. در موارد زیر مشورت کردن ضروری است:
- ترس و اضطراب کودک هنگام خواب همچنان ادامه دارد یا شدیدتر شده است.
- ترس‌های کودک پس از تجربه یا رویداد آسیب‌زای مشخصی شروع شده و پس از پایان رویداد نیز همچنان ادامه دارد.
- کابوس‌ها فعالیت‌های روزمره او را مختل کرده‌اند.
- موضوع کابوس‌ها بسیار ناراحت‌کننده است و مسائل تکراری یا روانی در آن دخیل هستند. در چنین مواردی، تکنیک‌های روانشناختی مانند حساسیت‌زدایی و راهکارهای آرام‌سازی ممکن است موثر باشد.
کابوس دیدن کودک اتفاق ناخوشایندی برای این کوچولوهای شیرین است و روز بعد را برای آنها پر از کسالت و خستگی می‌کند. یکی از بهترین راهکارها شاد و پرانرژی کردن طول روز کودک است. اگر کودک روز مفرح و خوبی را پشت سر گذاشته باشد، شب با آرامش خیال بیشتری به خواب می‌رود. مربیان پیش دبستانی شادآموز همواره به دنبال خلق چنین لحظاتی برای کودکان هستند تا آنها را با روان و خلق شاد راهی خانه کنند.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
مرسی از مقاله خوبتون