بررسی اختلال دوقطبی در کودکان

مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه

اختلال دوقطبی کودکان اختلالی است که باید مورد توجه قرار بگیرد چرا که اکثر افرادی که در بزرگسالی تشخیص اختلال دوقطبی را داشته اند، تا پیش از ۱۸ سالگی نشانه هایی از این اختلال را در خود نشان داده اند.

به این اختلال در کودکان، اختلال دوقطبی غیر متعارف نیز می گویند که شامل پرخاشگری، رفتار انفجاری، نوسانات خلقی و قشرق شدید می باشد که با رفتارهای خشم دائمی همراه است. مشکل در تمرکز، توجه و حواس پرتی نیز در این کودکان شایع است. برای کسب سایر اطلاعات در مورد اختلال دوقطبی در کودکان تا انتهای این راهنما همراه شادآموز باشید.

انواع اختلال دو قطبی

دو نوع اختلال دوقطبی وجود دارد: اختلال دوقطبی نوع ۱ و اختلال دوقطبی نوع ۲

اختلال دوقطبی نوع ۱ را که به آن اختلال خلق مانیک (مانیا) نیز می گویند شامل خلقی بالا و حالتی سرخوش است.
فرد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع ۱ اعتماد به نفس بالایی دارد شاد است و شوخ طبع، شور و هیجان و نشاط فراوانی دارد هم چنین تحریک‌پذیری و برانگیختگی زیادی دارد.

اختلال دوقطبی نوع ۱ در کودکان هم وجود دارد که به صورت خوشحالی، نشاط و شوخ طبعی زیاد مشخص می شود. اگر این وضعیت با رفتار همیشگی کودک و موقعیتی که در آن است متناسب نباشد، می توان اختلال دوقطبی نوع ۱ را تشخیص داد.

کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی دچار رفتارهایی غیر قابل پیش بینی هستند و در منزل و مدرسه مشکلاتی را برای دیگران به وجود می آورند و اغلب کنترل رفتار آن ها دشوار است و بعضی از آن ها برای درمان، نیاز به بستری شدن دارند.

بررس اختلال دوقطبی در کودکی و نوجوانی

تشخیص اختلالات مختلف در شخصیت کودکان کار دشواری است. تشخیص اختلال دوقطبی هم در کودکان کار دشواری است و ممکن است نتوان تشخیص داد. چرا که کودکان رفتارهای مختلفی در طی رشدشان از خود بروز می دهند که نمی توان به مجموعه ی آنها اکتفا کرد نیازمند دقت و بررسی تخصصی است. بنابر این اگر هر یک از علائمی که در اینجا می خوانید را در کودک خود مشاهده می کنید، نشانه ی این نیست که او دارای اختلال دوقطبی است. بلکه هر رفتار کودک دلیلی دارد که باید بررسی شود.

اختلال دوقطبی نوع یک

بیشتر در اوایل بزرگسالی رخ می‌دهد اما گزارشات نشان می دهد که این اختلال در کودکی و نوجوانی هم دیده شده.
نشانه های دوقطبی زود آغاز در کودکان نشانه هایی مانند: نوسانات شدید خلق، قشقرق شدید، رفتار پرحاشگرانه و میزان بالایی از حواس پرتی و عدم توجه هستند.

کودکانی که دچار اختلال دوقطبی زودهنگام هستند عملکردشان به شدت مختل می شود و کنترل آن ها در مدرسه و خانه دشوار می‌شود بنابراین گاهی با توجه به نظر متخصص نیازمند بستری شدن هستند. البته در نظر داشته باشید هر کودکی که این علائم را داشت، لزوما دچار این اختلال نیست و شاید بنابه دلایلی در مقطعی کودک دچار پرخاشگری می شود مانند جدایی والدین، جابجایی محل زندگی کودک و… موارد بیشتری که در مقاله علل پرخاشگری کودک توضیح دادیم. همچنین درمورد عدم تمرکز کودک نباید بدون مشاوره و مراجعه به متخصص تشخیص اختلال دوقطبی داده شود چراکه عدم تمرکز کودک و  حواس پرتی دلایل مختلفی دارد که نیازمند بررسی تخصصی بر روی هر کودک به طور جداگانه است.

اختلال دوقطبی در کودکان بسیار نادر است و بیشتر در دوره نوجوانی شایع است. ویژگی اصلی اختلال دوقطبیِ زود هنگام هیجانات شدید است که همراه با نوسانات خلقی و خشم و پرخاشگری اند و سرخوشی ای که همراه با خود بزرگ بینی و رفتار غیرقابل کنترل می باشد که باعث اختلال در سازگاری نوجوان با محیط می شود.

چرا که نوجوانی سنی است که به طور عادی سن دشواری است و پرخطر برای فرد! و از آنجایی که نوجوان مبتلا به دوقطبی سرخوش است و رفتارهای پرخطر بیشتری انجام می دهد، باید بیشتر مراقب سومصرف مواد در آن ها و رفتارهای پرخطر دیگر باشیم. هم چنین خوب است بدانید که بیشتر کودکان دچار اختلال دوقطبی زودهنگام دچار اختلال بیش فعالی و کمبود توجه نیز بوده اند.

اختلال دوقطبی نوع دو

در اختلال دوقطبی نوع دو باید نشانه های مربوط به یک دوره هیپومانیا با یک دوره افسردگی اساسی وجود داشته باشد.

دوره هیپومانیا
هیپومانیا دوره ای است که در آن خلق بالا، همراه با نشاط و سرخوشی غیر عادی، تحریک پذیری، افزایش سطح انرژی به شکل نابهنجار وجود دارد که حداقل چهار روز طول می کشد.
در این دوره ی چهار روزه فرد خود بزرگ بینی و اعتماد به نفس زیادی دارد پرحرفی زیاد و پرش افکار دارد و در تمرکز و توجه اشکال دارد و دچار حواس پرتی است.

او در این دوران به خواب زیاد نیاز ندارد و فعالیت هایش در حیطه های تحصیلی، شغلی، اجتماعی و… افزایش می یابد. این تغییرات در عملکرد و خلق فرد تأثیر می گذارد و توسط دیگران قابل درک و مشاهده است.
اما این دوره در حدی شدید نیست که در فعالیت های روزانه او مشکل ایجاد کند بنابراین نیاز به بستری شدن ندارد. اما اگر علائمی مثل هذیان در فرد دیده شود تشخیص آن اختلال مانیا و دوقطبی نوع ۱ است که غالبا نیاز به بستری شدن دارد.

دوره افسردگی اساسی
فرد در دوره هیپومانیا و دوقطبی نوع دو، علائمی از افسردگی را نشان می دهد مثل خلق افسرده، از دست دادن علاقه یا لذت نسبت به فعالیت هایی که قبلاً برای او لذت بخش بوده اند و دیگر علائم افسردگی به مدت دو هفته. نکته اینجاست که کودکان و نوجوانان، خلق افسرده خود را به شکل پرخاشگری و تحریک‌پذیری نشان می دهند.

درمان ها برای اختلال دوقطبی کودک

درمان این اختلال در کودکان بسیار حائز اهمیت است چرا که این اختلال در کودکان در مقایسه با افرادی که اولین دوره ی این اختلال را در بزرگسالی دارند، سیر شدیدتری دارد و در نتیجه بیشتر می تواند روی ابعاد مختلف زندگی فرد اثر بگذارد. درمان اختلال دوقطبی زود هنگام می تواند شامل چندین مداخله از جمله درمان دارویی، آموزش روانی، مداخله روانی اجتماعی با خانواده و کودک و مداخلات مدرسه برای بهتر شدن سازگاری کودک در مدرسه و پیشرفت های تحصیلی باشد.

درمان های دارویی توسط پزشک و به شکل داروهای تثبیت کننده خلق تجویز می شوند. اما در بیشتر موارد داروها به تنهایی کافی نیستند.

مقالات مرتبط با این مقاله:

درمان اختلال بیش فعالی ADHD چگونه است؟

اضطراب جدایی در کودکان

اختلال خواب در کودکان

لکنت زبان در کودکان

تیک عصبی کودک

وسواس کودک

مداخلات درمان روانی اجتماعی:

برای بیماری دوقطبی کودک شامل درمان های متمرکز بر خانواده است این درمان‌ها شامل چندین جلسه آموزش روانی است که در این جلسات به عوامل استرس زای فعلی و برنامه درمان خلق تمرکز می شود. و بعد از آن بعد از چند جلسه آموزش مهارت حل مسئله به آن ها داده می شود. درمان های آموزشی متمرکز بر خانواده که برای کودکان و نوجوانان ساخته شده اند در کاهش میزان بازگشت بیماری موثر هستند.

بنابراین توجه به مشکلات کودک و اختلال او بسیار اهمیت دارد چرا که شروع اختلالات در دوران کودکی می تواند اثری همه جانبه بر زندگی و عملکرد فرد داشته باشد و ابعاد زیادی از زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد.

ما در پیش دبستانی شادآموز با برخورداری از مربیان و متخصصانی توانمند جهت کسب دانش، مهارت آموزی، بهبود توانایی های حرکتی و توجه به نیازهای تک تک کودکان عزیزمان می پردازیم.

شایان ذکر است که متخصصان ما، در طول روز رفتار کودکان را در نظر دارند و در صورت لزوم و نیاز به مراجعه به درمانگران، اطلاعات مورد نیاز را به والدین محترم انتقال می دهند . هم چنین والدین عزیز می توانند در صورت وجود ابهام از مشاوران مجموعه مشورت بخواهند.

شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:

منابع :
کتاب خلاصه روان پزشکی کاپلان و سادوک، جلد سوم، ترجمه دکتر فرزین رضایی، انتشارات ارجمند
کتاب روان شناسی مرضی کودک، دکتر نجمه حمید، انتشارات ارجمند