مدت زمان مطالعه: 6 دقیقه
بسیاری از پدر و مادرها تصور می کنند که هوش کلید موفقیت کودکشان است. اما بیش از سه دهه تحقیق نشان می دهد که تأکید بیش از حد بر هوش یا استعداد که صفاتی ذاتی و ثابت هستند باعث می شود افراد خود را در معرض شکست قرار دهند، از چالش ها بترسند و برای یادگیری بی انگیزه باشند.
در عوض آموزش هایی که کمک می کنند کودکان به جای تمرکز بر هوش و استعداد ذاتی شان روی یادگیریِ فرآیند متمرکز باشند، در آینده دستاوردهای بیشتری در مدرسه و نهایت در زندگی برایشان ایجاد می کند.
در این مسیر والدین و معلمان کودک با تشویقِ تلاش کودک و به کار بردن درست راهبردها ( و نه تشویق هوش ذاتی او) و با گفتن داستانهای هایی که موفقیت در آن پس از سخت کوشی و عشق به یادگیری به دست می آید، می توانند مسیر موفقیت را برای کودکشان بسازند. برای خواندن ادامه مقاله همراه شادآموز باشید.
آیا درست است کودکم را باهوش صدا بزنم؟
تقریباً همه والدین می خواهند فرزندانی با اعتماد به نفس تربیت کنند که به توانایی های خود ایمان داشته باشند. اما دقیقاً چگونه فرزندان خود را تشویق کنیم که خود را باهوش و شایسته ببینند؟ آیا باهوش خواندن فرزندان به افزایش عزت نفس آن ها کمک می کند؟
به طور کلی تحقیقات نشان می دهند که تشویق کودکان به خاطر «باهوش بودن» با کاهش علاقه به یادگیری، پشتکار و پیشرفت در فکر کردن همراه است.
- هنگامی که کودکان به دلیل «باهوش بودن» مورد تحسین قرار می گیرند، احتمال تقلب کردن برای حفظ شهرتشان نیز بیشتر می شود.
- والدین بهتر است: در عوض، کودکان را به خاطر سخت کوشی، تلاش و یادگرفتن مهارت ها تحسین کنند.
- اعتقاد به هوش ثابت همچنین باعث می شود کودکان کمتر به پذیرش خطاهای خود یا مقابله با آن ها و رفع مشکلاتشان در مدرسه، و روابط با دوستان بپردازند.
«باهوش» خواندن کودکان می تواند عواقب منفی زیر را داشته باشد:
تعریف از کودکان به دلیل “باهوش بودن” با عواقب منفی بیشتری نسبت به تحسین کودکان برای تلاش آن ها همراه است.
اولا، کودکانی به دلیل «باهوش بودن» مورد تحسین قرار می‌گیرند، در مقایسه با کودکانی که به‌خاطر تلاششان تحسین می‌شوند، تمایل کمتری به یادگیری دارند. و زمانی که با شکست مواجه می‌شوند، معمولاً شکست خود را به نادانی و احمق بودن خود نسبت می دهند و در نهایت راحت تر تسلیم می شوند.
کودکانی که به دلیل «سخت‌کوشی» تشویق می‌شوند، معمولاً به این نتیجه می‌رسند که وقتی شکست می‌خورند، فقط باید سخت‌تر تلاش کنند. اما کودکانی که به دلیل «باهوش» بودن مورد تشویق قرار می‌گرفتند، هوش را چیزی می‌دانند که نمی‌توانستند تغییرش دهند، بنابراین کودکانی که برای «سخت‌کوشی» تحسین می‌شوند، انگیزه بیشتری برای ادامه یادگیری یا تلاش برای انجام بهتر فعالیت ها دارند.
دوما، تمجید از کودکان به خاطر “باهوش بودن” ممکن است حتی باعث تقلب در آن ها شود. مطالعات نشان می دهند که کودکانی که به آن ها “باهوش” می گویند، برای حفظ این شهرت تحت فشار و استرس هستند، بنابراین آن ها برای اطمینان از اینکه عملکردشان با “باهوش” بودن شان سازگار باشد، تقلب می کنند. حتی کودکان خردسال نیز، زمانی که آن ها را باهوش می خوانند، رفتار خیانتکارانه بیشتری از خود نشان می‌دهند.
در مقاله ی راههای تقویت هوش کودکان، به بازی ها و راهکارهایی پرداخته ایم که برای بهبود هوش کودک موثر هستند.
نکاتی برای والدین درباره هوش کودک
- سعی کنید روی فرزند خود برچسب هایی مثل “باهوش” یا هر برچسبی که به توانایی های او اشاره دارد مثل “ورزشکار”، ” با استعداد”، “خلاق”، و … نزنید. چرا که تاثیر منفی‌ای بر انگیزه و پشتکار او خواهد داشت.
- در عوض، کودکان را به خاطر سخت کوشی و تلاششان تحسین کنید. همچنین می توانید آن ها را به خاطر تمرکزشان بر روی یک کار، اصرار در انجام کاری دشوار یا استراتژی که استفاده کرده اند تحسین کنید. بنابراین به جای گفتن «وای، تو خیلی باهوشی»، سعی کنید بگویید «چه ایده خوبی است که قبل از شروع ساختن، یک پایه قوی برای برج خود می سازی». به جای اینکه بگویید «تو در ریاضیات خیلی خوب هستی»، بگویید «من واقعاً لذت می برم که روی آن مسئله ریاضی تمرکز کردی». به جای اینکه بگویید «تو خواننده با استعدادی هستید»، بگویید: «من عاشق این هستم که چگونه خود را با خواندن به چالش می کشی و حتی اگر سخت شد تسلیم نشو».
- موقع استفاده از کلمه «باهوش» برای اشاره به افراد دیگر در مقابل فرزندتان مراقب باشید. تحقیقات نشان می دهد که حتی شنیدن این اصطلاح مربوط به دیگران ممکن است تأثیر منفی روی کودکان داشته باشد.
- از برچسب زدن های دیگر، به فرزندتان مثل “با استعداد” که ممکن است تأثیر مشابهی داشته باشد خودداری کنید. و اگر آن ها در یک برنامه “استعداد یابی” شرکت کردند، تلاش بیشتری برای تشویق تلاش و پشتکارشان کنید.
به‌طور خلاصه برخلاف توصیه‌های مرسوم، «باهوش» نامیدن فرزندتان جنبه‌های منفی جدی‌ای دارد و احتمالا پس از خواندن این مطالب می خواهید از این برچسب یا هر گونه تحسینی که بر ویژگی‌های ذاتی او متمرکز است و نمی‌تواند آن ها را تغییر دهند، اجتناب کنید. بنابراین در عوض سعی کنید تلاش، استراتژی، پشتکار و تمرکز او را تحسین کنید.
بنابراین، چگونه می توانیم به رشد توانایی های ذهنی کودکمان کمک کنیم؟!
یک راه این است که داستان هایی راجع به دستاوردهایی که ناشی از سخت کوشی است برای کودکتان بیان کنید. به عنوان مثال، صحبت در مورد نابغه های ریاضی که اینگونه متولد شده اند، چنین ذهنیتی در کودکان ایجاد می کند که همه چیز هوش ذاتی است. پس چه کنیم؟
تشویق درست هوش و توانایی کودک چگونه باید باشد؟
تشویق درست ممکن است شامل تشویق تلاش ها، راهبردها، تمرکزکردن، پایداری در مواجهه با مشکل و تمایل به چالش کشیدن خود باشد. در زیر نمونه هایی آورده ایم:
• تو یک نقاشی خوب کشیدی. من جزئیاتی را که به چهره مردم اضافه کردی دوست دارم.
• تو واقعاً برای آزمون مطالعات اجتماعی خود مطالعه کردی. تو چندین بار مطالب را خواندی، آن را تشریح کردی و خودت را آزمایش کردی. واقعاً خوب کار کردی!
• من روشی را که بسیاری از استراتژی های مختلف را در مورد آن مساله ریاضی امتحان کردی دوست دارم و در نهایت توانستی جواب آن را بدست بیاوری.
• این یک تمرین سخت انگلیسی بود، اما تو تا زمانی که این تمرین را تمام کردی پشت میز خود ماندی و تمرکزت را حفظ کردی. عالیه!
والدین و معلمان همچنین می توانند با بیان دیدگاه های مثبت در مورد چالش ها، تلاش ها و اشتباهات، به کودکان یاد دهند که از روند یادگیری لذت ببرند. در اینجا چند مثال آورده شده است:
مثلا به جای گفتن این فعالیت چه قدر سخت است بگویند چه فعالیت سرگرم کننده ای …
یا به جای آنکه بگویند خیلی راحت بود، بگویند سرگرم کننده نبود بیا بریم سراغ فعالیتی چالشی تر …
ما در مهد و پیش دبستانی دوزبانه شادآموز، پیوسته در تلاشیم که فضایی شاد و آموزنده برای کودکان فراهم کنیم. در راه تحقق این فضا، کودکان عزیزمان علاوه بر آموزش مهارت های اجتماعی در کنار یکدیگر، با کمک مربیان و متخصصان کودک و با استفاده از جدیدترین متدها و روش ها، آموزش های مختلف را به همراه بازی و سرگرمی فرا می گیرند.
اگر سوالی و یا تجربه ای در زمینه ی هوش کودک دارید، میتوانید در قسمت دیدگاه های این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منابع:
