مدت زمان مطالعه: 7 دقیقه
پیوند مادر و نوزاد: اگر بلافاصله اتفاق نیفتد چه؟
شاید فکر می‌کردید به محض اینکه نوزادتان را ببینید، عاشقش خواهید شد. اگر اوضاع طبق انتظارتان پیش نرفته است، نگران نباشید. پیوند مادر و نوزاد رخ می‌دهد، اما گاهی نه یک شبه. پیوندی که مادر با فرزند خود ایجاد می‌کنید اجتناب‌ناپذیر است. اما گاهی ممکن است مدتی طول بکشد تا واقعاً تثبیت شود. این حالت به خصوص اگر مادر زایمان سختی را از سر گذرانده باشد، نوزاد نارس یا بیمار باشد، افسردگی پس از زایمان یا صرفا مادر خسته باشد، بیشتر دیده می‌شود.
- اگر مادر فوراً با نوزاد ارتباط برقرار نکند طبیعی است؟
- چرا برخی از والدین بلافاصله با نوزادان خود ارتباط برقرار نمی‌کنند؟
- چگونه می‌توان به بهبود دلبستگی مادر نوزاد کمک کرد؟
اینها سوالاتی است که شادآموز در این مقاله به آنها پاسخ می‌دهد.
پیوند عاطفی مادر و نوزاد به چه معناست؟
پیوند والد و فرزند یک پیوند یا ارتباط عمیق بین مادر پدر و نوزاد است. هر دو نفری می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، اما رابطه‌ای که بین والدین و فرزند ایجاد می‌شود خاص است و هیچ رابطه دیگری مانند آن وجود ندارد. پیوند مادر و نوزاد باعث می‌شود تا مادر از برآورده شدن تمام نیازهای نوزاد مطمئن شود و به او احساس امنیت دهد. این پیوند از لحظه‌ای که مادر به گریه‌های کودک خود پاسخ می‌دهد، آغاز می‌شود.
با هر بار پاسخگویی به نیاز نوزاد برای شیردهی، تعویض پوشک یا نوازش، مادر اعتماد به نفس و احساس دلبستگی بیشتری پیدا می‌کند. این پیوند با گذر زمان بیشتر و بیشتر می‌شود و از در آغوش گرفتن او در روزهای اول به زمانی می‌رسد که فرزند خانه را ترک می‌کند و والدین به او می‌گویند “همیشه می‌توانی روی ما حساب کنی.”
اگر فورا پیوند مادر و نوزاد ایجاد نشود، طبیعی است؟
نوزاد با آمادگی برای پیوند با مادرش به دنیا می‌آید، اما ممکن است این آمادگی لزوماً در مادر وجود نداشته باشد. بسیاری از والدین در روزهای اول صرفا از روی احساس تعهد به نیازهای نوزاد خود پاسخ می‌دهند.
این کاملاً طبیعی است و چیزی نیست که باعث احساس بدی یا گناه شود. روند دلبستگی مادر و نوزاد برای هر والد و هر نوزادی متفاوت است و محدودیت زمانی ندارد.
برخی از مادران سریعتر از دیگران با نوزادان خود ارتباط برقرار می‌کنند (شاید به این دلیل که قبلاً تجربه بزرگ کردن نوزاد را داشته‌اند، زایمان آنها راحت‌تر بوده یا نوزادان آنها آرام‌تر هستند). پیوندهایی که یک عمر باقی می‌ماند، یک شبه تشکیل نمی‌شوند. بلکه به تدریج، طی هفته ها، ماه‌ها و سال‌ها ساخته می‌شوند.
چرا برخی والدین فوراً با نوزاد خود ارتباط برقرار نمی‌کنند؟
دلایل زیادی وجود دارد که برخی از والدین بلافاصله با نوزاد ارتباط برقرار نمی کنند، و همه آنها کاملاً مورد قبول هستند. برخی از رایج‌ترین آنها عبارتند از:
- زایمان سختی داشته‌اید یا به نحوی آسیب‌زا بوده است، که ممکن است به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز داشته باشید.
- دچار افسردگی پس از زایمان هستید. تغییرات شدید هورمونی که پس از زایمان اتفاق می‌افتد می‌تواند موجب بروز احساسات غیرمنتظره، از جمله علائم افسردگی پس از زایمان شود که پیوند مادر و نوزاد را سخت‌تر می‌کند. این بیماری اصلا تقصیر شما نیست. در صورت مشاهده علائمی مانند گریه، تحریک پذیری، ناراحتی مداوم یا اشکال در مراقبت از نوزاد باید با پزشک خود مشورت کنید. اگر افکار ترسناک یا مزاحم در مورد آسیب رساندن به خود یا نوزاد دارید، فوراً با روانشناس یا روانپزشک تماس بگیرید.
- نوزاد شما در NICU است. برخی از والدین در شرایط پیچیده پزشکی دچار مشکل عاطفی می‌شوند.
- چند قلو به دنیا آورده‌اید و تقسیم توجه بین چند نوزاد برایتان سخت است.
- نوزاد را به فرزند خواندگی پذیرفته‌اید. گاهی به دنیا نیاوردن نوزاد باعث می‌شود که شکل‌گیری احساس دلبستگی بین مادر و نوزاد سخت‌تر باشد و به زمان بیشتری نیاز باشد.
- نگران زمان بازگشت به کار هستید.
فقدان احساس دلبستگی، شما را به یک والد بد تبدیل نمی‌کند. در حقیقت، تا زمانی که نیازهای فوری نوزاد برآورده می‌شود (تغذیه، بهداشت، در آغوش گرفته شدن)، او کاملاً راضی است (و ممکن است حتی احساس کند که با شما رابطه دلبستگی دارد!).
راهکارهای تقویت پیوند عاطفی مادر و نوزاد
خبر خوب: بسیاری از کارهای روزمره به مرور زمان باعث تقویت پیوند مادر و نوزاد می‌شود. بنابراین آنها را ادامه دهید!
نیازهای اولیه نوزاد را برآورده کنید. به گریه‌های او پاسخ دهید و سعی کنید دلیل آنها را رمزگشایی کنید. هرچه زمان بیشتری برای مراقبت از نوزاد خود صرف کنید، رابطه عاشقانه‌تری بین شما شکل می‌گیرد.
زمان بیشتری را صرف ارتباط چشمی و جسمی کنید. هر روز زمانی را صرف بغل کردن، تغذیه، ماساژ دادن، آواز خواندن، و صحبت کردن با کودک خود بگذرانید تا دلبستگی بین شما بیشتر شود.
از خودتان مراقبت کنید. برای ایجاد ارتباط و دلبستگی با نوزاد به خودتان فشار وارد نکنید. اگر احساس می‌کنید خسته هستید یا تحت فشار قرار دارید، از فرد دیگری برای مراقبت از نوزاد کمک بگیرید. از اعضای خانواده برای انجام امور خانه و امور شخصی نوزاد کمک بگیرید و خودتان دوش بگیرید، ساعتی استراحت کنید و کمی قدم بزنید.
در صورتی که به دلیل وجود علائم شدید افسردگی و افکار خودکشی، برای شما داروی افسردگی تجویز شده است، آنها را طبق دستور پزشک مصرف کنید. برای نوزاد، داشتن یک مادر دارای سلامت روان بسیار مهم‌تر از تغذیه با شیر مادر است.
چرا دلبستگی ایمن بین مادر و نوزاد مهم است؟
پیوند مادر و نوزاد به او می‌آموزد که به شما اعتماد کند، احساسات خود را به شما منتقل کند و در نهایت به دیگران و جهان نیز اعتماد کند. طی برقراری این ارتباط، کودک می‌آموزد که چگونه احساس سالم نسبت به خود داشته باشد و چگونه یک رابطه عاشقانه و همدلانه شکل دهد.
دلبستگی ایمن بین مادر و نوزاد باعث می‌شود که قسمتهایی از مغز کودک که مسئول رشد اجتماعی، عاطفی، ارتباطات و روابط هستند به بهترین شکل ممکن رشد کنند. این رابطه پایه و اساس توانایی کودک برای برقراری ارتباط سالم با دیگران است. ویژگی‌هایی که در روابط بزرگسالان امری بدیهی تلقی می‌شود، مانند همدلی، درک، عشق و توانایی پاسخگویی به دیگران، ابتدا در دوران کودکی آموخته می‌شود.
پیوند مادر و نوزاد دارای منافع زیر برای نوزاد است:
- ایجاد روابط صمیمی کامل
- حفظ تعادل احساسی
- احساس اعتماد به نفس نسبت به خود
- لذت بردن از بودن در کنار دیگران
- توانایی حل احساس ناامیدی و فقدان
- توانایی ابراز احساسات و دریافت کمک از دیگران
پیوند بین مادر و نوزاد برای والد نیز فواید متعددی دارد:
طبیعت طوری مادران را برنامه‌ریزی کرده است تا آنها از طریق دلبستگی ایمن، تجربه عاشق شدن را داشته باشند. شادی و عشقی که مادر در طول مراقبت از نوزادش حس می‌کند، تا حد زیادی خستگی ناشی از کم خوابی و استرس ناشی از یادگیری نحوه مراقبت از نوزاد را از بین می‌برد. فرآیند پیوند، باعث ترشح اندورفین در بدن مادر می‌شود که به او انگیزه، انرژی و احساس شادی می‌دهد.
گاهی ایجاد پیوند مادر و نوزاد سخت می‌شود، اما با منافع زیادی برای مادر و نوزاد همراه است. پس تلاش برای آن ارزش دارد. احساس شما در روزهای اول زایمان چه بود؟ چطور توانستید احساس دلبستگی را در خود ایجاد کنید یا چه چیزی باعث شده نتوانید به فرزندتان به قدر کافی احساس دلبستگی داشته باشید؟ تجربیات خود را در این مورد در قسمت نظرات با شادآموز در میان بگذارید.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
همسر من به دلیل افسردگی بعد از زایمن با بچمون دیرتر تونست ارتباط برقرار کنه با رفتن به مشاوره دلبستگی بین نوزاد و مادر اتفاق افتاد و ازین بابت خوشحالم
سلام همراه گرامی
ممنون که تجربه تون رو با ما به اشتراک گذاشتید.