مدت زمان مطالعه: 8 دقیقه
حسادت در کودکان چطور شکل می‌گیرد و چگونه باید درمان شود؟
کودک ممکن است به دلایل مختلفی دچار احساس حسادت شود. هر چه شیوه فکری کودک پیچیده‌تر شود، امکان بروز آن در کودک بیشتر میشود. هر چند حسادت در کودکان طبیعی است، اما والدین باید سعی کنند از مزمن شدن آن در کودک جلوگیری کنند. نهادینه شدن این حس در کودک موجب میشود که ارتباطات او در آینده دچار مشکل شود.
چرا کودک حسود میشود؟
بروز حسادت در کودکان از سن 4 سالگی بیشتر میشود و شدیدترین حالت آن در 5 سالگی بروز می‌کند. معمولاً، حسادت در این سن با کنترل رفتاری کمتری از سوی کودک همراه است و کودک به عبارتی تکانشی عمل می‌کند. احتمال آسیب رساندن به دیگران و پرخاشگری در این سن بیشتر است. گاهی حتی داشتن یک اسباب بازی در دست یک کودک همبازی هم میتواند عامل حسادت او باشد. با این وجود، برخی رفتارهای والدین باعث تشدید این رفتار در کودک میشود، هر چند به این فهرست محدود نمی شود:
- لوس کردن کودک و برآورده کردن تمام خواسته‌های او
- مراقبت بیش از حد والدین از کودک
- کنترل بیش از حد روی رفتارهای کودک و استبداد رفتاری
- مقایسه با دیگران و ایجاد رقابت بین کودک و همسالان
- تبعیض بین کودکان
علائم حسادت در کودکان
پرخاشگری و خشونت نسبت به دیگران از مهمترین علائم رفتاری کودک حسود است. معمولاً کودک خود را با کتک زدن بقیه، آزار دادن اطرافیان و تلاش برای تخریب وسایل آنها تخلیه روانی می‌کند. با این حال، برخی از کودکان نیز دچار احساس انزوا و گوشه‌گیری می‌شوند. برای مثال، کودکی که برادر یا خواهر تازه متولد شده‌ای دارد، ممکن است احساس حسادت خود را در قالب کتک زدن او یا دوری از جمع خانواده بروز دهد. شب ادراری، کابوسهای شبانه، ناخن جویدن و دیگر رفتارهای نامطلوب که به صورت ناگهانی و بدون سابقه در کودک ظاهر شده‌اند، می‌توانند به دلیل حسادت باشند. در ادامه برخی نشانه ها را با هم بخوانیم:
کودک بیش از حد صاحب اختیار است
زمانی که فرزندتان احساس حسادت می کند، ممکن است در مورد همه چیز بیش از حد صاحب اختیار شود. این مدل رفتار کودک ممکن است نه تنها به چیزهای مادی محدود شود، بلکه او بخواهد نسبت به والدین، خواهر و برادرها و دوستان خود نیز تسلط داشته باشد. او ممکن است بخواهد چیزی را که دارد به اشتراک نگذارد، و این مدل رفتاری کودک ممکن است باعث افسردگی و ناراحتی دائمی در او شود.
کودک ممکن است مقایسه کند
یک کودک حسود ممکن است مهارت ها، وسایل و چیزهای دیگر خود را با بچه های دیگر مقایسه کند. در صورت کمبود یا نداشتن چیزی، ممکن است نارضایتی خود را نشان دهد و عصبانیت خود را نیز بروز دهد.
کودک شما را اذیت می کند
اگر فرزند شما به خواهر یا برادرش حسادت می کند، ممکن است تمام تلاش خود را بکند تا توجه شما را جلب کند. بهترین راه برای جلب توجه والدین، بدرفتاری است. کودک شما ممکن است انواع کارهایی را انجام دهد که ممکن است شما را عصبانی کند، و همه این تلاش ها فقط برای این است که توجه شما به او تغییر کند و بیشتر به او توجه کنید.
کودک رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می دهد
یک کودک حسود ممکن است رفتار پرخاشگرانه و پر هیاهویی از خود نشان دهد. او ممکن است نه تنها با خواهر و برادر یا دوستانش بدرفتاری کند، بلکه ممکن است آنها را نیز مورد آزار و اذیت قرار دهد. در برخی موارد، حتی ممکن است متوجه شوید که فرزندتان سعی دارد به خواهر یا برادر یا دوستش آسیب برساند.
کودک احساس ناامنی می کند
ممکن است فرزند شما به دلیل داشتن احساس ناامنی حسادت کند. این نگرش به دلیل ورود یک نوزاد یا خواهر و برادر جدید در زندگی فرزندتان آشکارتر می شود. فرزند شما بعد از تولد نوزاد جدید زمان هایی را می بینید که خودش را به شدت وابسته و نیازمند به شما نشان می دهد و همیشه عشق و محبت شما را بخواهد.
راهکارهای درمان حسودی کردن کودک
حسودی کردن احساسی کاملاً طبیعی در افراد است. همه ما در مقطعی از زندگی دچار احساس حسادت شده‌ایم و تقریباً کسی نیست که بتواند ادعا کند هرگز حسودی نکرده است. با این حال، این احساس طبیعی مضراتی برای روان و روابط اجتماعی انسان دارد. از این رو، لازم است که والدین برای رفع حسادت در فرزندشان هر چه سریعتر اقدام کنند.
الگوی رفتاری مناسب
در گام اول، برای درمان حسادت در کودکان باید والدین خودکاوی کنند و ریشه‌های این رفتار را در کودک ارزیابی کنند. آیا ریشه این رفتار او یادگیری از شماست؟ اگر خودتان جز افرادی هستید که همیشه به زندگی دیگران حسرت می‌خورید و در کلام آن را بیان می‌کنید، این احساس را به فرزندتان نیز منتقل می‌کنید. برای خلاصی از این ویژگی منفی در فرزندتان از خودتان شروع کنید. روش‌های زیر نیز به شما کمک می‌کند تا حسادت را در فرزندتان از بین ببرید.
گوش کردن به کودک
در بیشتر موارد، احساس حسادت ناشی از خلاهای درونی، احساس ناامنی و نگرانی در کودک است. صرف اینکه به او نهیب بزنید که حسودی کار خوبی نیست، نمی‌توانید این حس را در او از بین ببرید. در عوض، اجازه دهید گوش شنوایی برای احساسش داشته باشد. گاهی حرف زدن در مورد مشکل، به او کمک می‌کند که نقاط قوت خود را بشناسد، اعتماد به نفس بیشتری کسب کند و به زندگی خود احساس مثبت‌تری داشته باشد.
مثال زدن برای کودک
حسادت در کودکان باید ریشه یابی شود و دلیل آن مشخص شود تا راهکار مناسب برای آن پیدا شود. یکی از روش‌های درمان حسادت میتواند مثال زدن برای کودک باشد. اگر به وسایل دوستش حسادت می‌کند، برای او از وسایلی مثال بزنید که او صاحب آنهاست. اگر به توانایی‌های یک هم سال حسادت می‌کند، روی نقاط قوت او مانور بدهید. اگر به خواهر یا برادر کوچک‌تر حسادت می‌کند، به او توضیح دهید که هر کودکی به اندازه نیازش از پدر و مادر وقت می‌گیرد و او نیز وقتی کوچک‌تر بوده است، به همین اندازه توجه و مراقبت دریافت کرده است. در عین حال، توجه و عشق خود را به او بیشتر ابراز کنید.
آگاهیدهی به کودک
آماده سازی روانی برای موقعیت پیش رو سهم مهمی در پیشگیری از حسادت در کودکان دارد. اگر احساس می‌کنید موقعیت پیش رو از جمله مواردی است که میتواند حسادت را در کودک شما برانگیزد، از قبل ذهن او را برای مواجه شدن با این شرایط آماده کنید و شکل رفتار در این موقعیت را به او آموزش دهید. موقعیت‌های محرک حسادت می‌توانند تولد نوزاد جدید یا رفتن به یک تولد یا جشن موفقیت یک همسال باشد.
محبت کردن به کودک
عشق و محبت داروی بسیاری از کمبودهای زندگی است. گاهی حسادت در کودکان به دلیل عدم دریافت توجه مثبت از سوی والدین است. به او عشق بدون قید و شرط بدهید و در کنارش باشید تا مشکلاتش حل شود. نقاط قوت او را برجسته کنید و آنها را تشویق کنید. این کار به او کمک می‌کند خود را بهتر بشناسد و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد.
مقایسه نکردن کودک
هر کودکی دارای ویژگی‌های متفاوتی است و استعداد خاصی دارد. این وظیفه شماست که توانایی‌های او را بشناسید و برای شکوفایی آنها تلاش کنید. برخی از والدین تصور می‌کنند مقایسه کردن کودک باعث میشود کودک انگیزه بیشتری برای رقابت و برنده شدن داشته باشد. در حالی که مقایسه شدن، عزت نفس و انگیزه او را از بین می‌برد و حس نفرت نسبت به فردی که با او مقایسه میشود را در او برمی انگیزد.
تقویت حس همدلی و مشارکت
به کودک کمک کنید که احساس خوب ناشی از کمک به دیگران را در خود حس کند. او را در موقعیتی قرار دهید که بتواند دیگران را حمایت کند، با همسالانش در یک فعالیت مثبت مشارکت کند و دیگران را به خاطر موفقیت‌هایشان تشویق کند. برای مثال، اگر برادرش در یک آزمون موفقیتی کسب کرده است، از او برای خرید جایزه نظرخواهی کنید و به او نیز این امکان را بدهید که هدیه کوچکی برای برادرش تهیه کند.
حسادت در کودکان یکی از احساسات رایج در این دوره است. حل کردن این احساس در کودک اهمیت ویژه‌ای در سلامت روان او در آینده دارد. سعی کنید احساس منفی کودک را به احساس مثبت تبدیل کنید. احساس او را سرکوب نکنید و با گوش کردن به نیازهای کودک، ریشه یابی مشکل و تقویت حس همدلی به حذف این ویژگی در فرزندتان کمک کنید. در صورتی که احساس می‌کنید این احساس در فرزندتان از کنترل خارج شده است، از یک مشاور یا روانشناس کودک و نوجوان کمک بگیرید. نظرات و تجربیات خود را در مورد حسودی کردن کودک با ما به اشتراک بگذارید. فرزند شما بیشتر به خاطر چه چیزی حسادت می‌کند؟
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
