مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه
کتک زدن والدین: با کودکی که والدینش را کتک می‌زند چگونه رفتار کنیم؟
کتک خوردن از کودک احساس ناامیدی، شرم و عصبانیت را برای والدین به همراه دارد. برخی از والدین نیز این پرخاشگری فرزندشان نسبت به خود را نوعی شکست در فرزندپروری و صمیمیت با او می‌دانند. کتک زدن والدین رفتاری است که بسیاری از کودکان از خود نشان می‌دهند. چطور باید به آن واکنش نشان داد؟
کتک زدن والدین چه دلیلی دارد؟
دلایل متعددی برای این پرخاشگری از سوی فرزند وجود دارد. گاهی اوقات این رفتار به دلیل نداشتن مهارت مدیریت احساسات و در پاسخ به ناکامی حاصل از شنیدن جواب منفی از سوی والدین رخ می‌دهد. برخی از کودکان نیز از این رفتار به عنوان تکنیکی برای رسیدن به خواسته‌های خود استفاده می‌کنند (در چنین شرایطی، هرگز به کودک باج ندهید تا مانع از تکرار رفتار شوید). کودک مادرش را کتک می‌زند، به این امید که او نظرش را عوض کند. یادگیری از دیگر دلایل کتک زدن والدین است و می‌تواند رفتاری آموخته شده از خود والدین باشد.
با کودکی که والدینش را کتک می‌زند، چطور رفتار کنیم؟
واکنش شما به این رفتار بر میزان احتمال تکرار آن در آینده تاثیر مستقیم دارد. در ادامه چند استراتژی تربیتی برای محافظت از خودتان و روش‌های آموزش رفتار بهتر به کودک معرفی می‌کنیم.
وضع قوانین برای کودک
در خانه قوانینی را در راستای اهمیت احترام گذاشتن به دیگران وضع کنید. برای کودک مشخص کنید که کتک زدن والدین و هر کس دیگری (مقاله ی دست بزن کودک)، گاز گرفتن و سایر شیوه‌های پرخاشگری مورد قبول نیست و در خانه شما جایی ندارد. سعی کنید قوانین را در قالب جملات مثبت به او یادآوری کنید. به جای آنکه به کودک بگویید: “کتک نزن.” به او بگویید: ” دیگران را با احترام لمس کن.” در مورد قوانین با کودک به نحوی صحبت کنید که بر اساس سن و قوه درکش بتواند کاملا متوجه معنای پیام و عواقب رفتار بشود.
وقتی فرزندتان شما را می‌زند، با قاطعیت بگویید: «کتک زدن ممنوع. کتک زدن درد دارد.» پیام‌های خود را ثابت نگه دارید تا به فرزندتان بیاموزید که کتک زدن مجاز نیست و شما آن را تحمل نخواهید کرد.
اعمال پیامد رفتاری
اگر فرزندتان قوانین را می‌داند اما همچنان به کتک زدن والدین ادامه می‌دهد، از برخی از عواقب زیر برای جلوگیری از پرخاشگری از سمت او استفاده کنید.
اخراج کودک
برای برخی از کودکان، اخراج می‌تواند موثرترین راه برای جلوگیری از کتک زدن مجدد باشد. اخراج او از محیط و فرستادن به اتاق به او یاد می‌دهد که در زمان خشم چطور خود را آرام کند و از محیط دور شود.
محروم سازی کودک
دسته دیگری از کودکان ممکن است به عواقب بیشتری نیاز داشته باشند. سلب امتیازات می‌تواند یک استراتژی تربیتی موثر باشد. دسترسی فرزندتان به وسایل الکترونیکی یا اسباب بازی‌های خاص را به مدت 24 ساعت یا کمتر بسته به سن کودک محدود کنید. هر چه کودک کوچکتر باشد، زمان کمتری را برای محروم سازی در نظر بگیرید.
بازپرداخت: فرزندتان را وادار کنید تا به جبران خطایی که کرده است، کاری برای شما انجام دهد یا از او بخواهید که از شما نقاشی بکشد.
تقویت رفتارهای خوب با پیامدهای مثبت می‌تواند کودک را تشویق کند که کتک نزند. به عنوان مثال، برای استفاده از “لمس‌های ملایم” به کودک پاداش دهید. روز را به چند دوره زمانی تقسیم کنید که می‌تواند برچسب‌ها یا نشانه‌هایی را برای رفتارهای خوب به دست آورد. همچنین وقتی کودکتان از لمس‌های ملایم استفاده می‌کند، او را تمجید کنید. وقتی شما را در آغوش می‌گیرد، به او بگویید که چقدر از لمس‌های زیبا مانند در آغوش گرفتن لذت می‌برید.
آموزش رفتار مناسب
این کافی نیست که به بچه‌ها بگویید «کتک نزن». باید مهارت‌های کنترل خشم را نیز به کودک آموزش دهید. فرزندتان را تشویق کنید که وقتی عصبانی است کتاب بخواند، نقاشی بکشد، نفس عمیق بکشد یا به اتاقش برود. به کودک در مورد احساساتی مانند غم و اندوه و ناامیدی آموزش دهید. در مورد اهمیت برخورد با این احساسات را به روش‌های مناسب صحبت کنید و در قالب بازی به او استراتژی‌های رفتار درست در هنگام مواجهه با احساسات شدید را آموزش دهید. مقاله ی آموزش بیان احساسات کودک را بخوانید.
پرهیز از تنبیه بدنی
کتک زدن والدین می‌تواند یک رفتار آموخته شده باشد. اگر از کتک زدن به عنوان تنبیه کودک استفاده کنید، فرزندتان از خود می‌پرسد چرا کتک زدن برای شما خوب است، اما برای او نه. برخی از والدین برای نشان دادن بد بودن کتک زدن، کودک را کتک می‌زنند و به او می‌گویند: دیدی درد داشت؟ چنین رفتاری به جای پیشگیری، باعث تشدید رفتارهای پرخاشگرانه فرزندتان می‌شود.
وقتی با پرخاشگری و عصبانیت فرزندتان مواجه شدید، به او بگویید که او را درک می‌کنید. این می‌تواند کمک زیادی به آرامش او کند، چراکه متوجه می‌شود دیگران او را می‌فهمند. سپس، با او در مورد دلیل خشم و راهکار مصالحه و حل مشکل صحبت کنید.
همچنین، به یاد داشته باشید کودکان بیشتر از آنچه که می‌شنوند، از آنچه شما انجام می‌دهید، تقلید می‌کنند.
اگر می‌خواهید رفتاری را در فرزندتان تقویت کنید، اول باید آن را خودتان در موقعیت‌های مختلف به نمایش بگذارید. اگر وقتی با یک راننده بی‌احتیاط روبه رو می‌شوید، عادت دارید فریاد بزنید و پرخاشگری کنید، انتظار نداشته باشید فرزندتان این رفتار را تقلید نکند. در چنین موقعیت‌هایی، به ویژه در حضور فرزندتان، آرامشتان را حفظ کنید و رفتار بالغانه‌تری از خود نشان دهید. اگر مشکل کنترل خشم دارید، به یک روانشناس یا مشاور مراجعه کنید و اول مشکل خودتان را حل کنید.
دریافت کمک حرفه‌ای
چنانچه با وجود تمام استراتژی‌های فوق، کودکتان دست از کتک زدن والدین برنداشت، بهتر است با یک روانشناس کودک و نوجوان صحبت کنید. پرخاشگری فرزندتان نیاز به بررسی و ریشه یابی دارد. گاهی اوقات مسائل زمینه‌ای می‌توانند منجر به پرخاشگری در کودکان شوند. به عنوان مثال، احتمال پرخاشگری در کودکان مبتلا به ADHD یا دارای اختلال نافرمانی مقابله‌ای بیشتر است.
ناتوانی‌های شناختی و تاخیر در رشد نیز در این مسئله دخیل هستند که نیاز به بررسی توسط متخصص دارد.
مقالات مرتبط با این مقاله:
چرا کودک 5 تا 6 ساله پرخاشگری می کند؟
یکی از مهارت‌هایی که ما در پیش دبستانی شادآموز به کودکان آموزش می‌دهیم، کنترل پرخاشگری و پرهیز از کتک زدن والدین و دیگران است. مربیان ما با بهترین تکنیک‌ها سعی می‌کنند به کودکان روش‌های کنار آمدن با احساسات منفی را آموزش دهند. همچنین، ما در شادآموز از کودکان مراقبت می‌کنیم تا پرخاشگری موجب آسیب رساندن به دیگران نشود و بدین ترتیب محیط امنی را برای کودکان فراهم کرده‌ایم.
شاد آموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
