مدت زمان مطالعه: 7 دقیقه
(ADHD) اختلال عدم توجه و تمرکز و بیش فعالی
روان همه آدمها خیلی پیچیده هست. به اندازه ای که شاید سالها طول بکشه تا بتونیم بشناسیمش. و خیلی از آدمها سالهای عمرشون رو صرف این میکنن که با درس خوندن بتونن به مردم کمک کنن تا اختلالات روان و روحشون رو بشناسن و درمان و کنترل کنن. خیلی از والدین با دیدن بعضی از نشونه ها مثل انرژی زیاد کودکشون، انرژی کم کودکشون، کمرویی، اضطراب و خیلی از نشونه های دیگه فکر میکنن که کودکشون دچار اختلال شده و نگران میشن. در این مواقع بهتره که با یک روان شناس خوب صحبت کنید و ازش مشاوره بگیرید.
یکی از چیزهایی که خیلی از والدین نگرانش هستن اینه که کودکشون به حرف گوش نمیده و انرژی خیلی زیادی داره. البته که بازی کردن و داشتن انرژی زیاد برای کودکان امری طبیعی هست و کودک باید اکثر اوقات خودش رو به کشف و بازی بگذرونه. اما بعضی والدین زمانیکه میبینن که انرژی زیاد همیشگی هست و کم نمیشه فکر میکنن کودکشون دچار اختلال بیش فعالی هست. البته لازمه گفته بشه که خیلی وقتها اطرافیان این فکر رو به سر والدین میندازن و اونها رو نگران میکنن. در این مقاله قراره نشانه های بیش فعالی رو بررسی کنیم تا نگرانی ها کمتر بشه.
نشانه های اختلال کمبود توجه
نشانه های اختلال کمبود توجه و بیش فعالی
همه ی بچه ها انرژی زیادی دارن و همیشه در حال بازی و شیطنت هستن بعضی ها کمتر و بعضی ها بیشتر. اما در صورتی این نشانه ها نگران کننده هست که به صورت مفرط و غیر قابل کنترل باشه و چند ویژگی داشته باشه.
این اختلال در 3 درصد کودکان پیش دبستانی دیده میشه. در پسر بچه ها سه برابر بیشتر از دختر ها اتفاق میفته و سه نشانه اصلی داره:
-
- فعالیت مفرط
- بی توجهی
- تکانشگری
کودکانی که این اختلال رو دارن تقریبا بی وقفه در حال صحبت کردن، بالا و پایین پریدن جنبیدن و خزیدن و دویدن هستن. اینکه ازونها بخواهیم سر میز غذاخوری بشینن و ساکت و آرام غذاشون رو بخورن براشون دشواره و به سمت فعالیت های فیزیکی خطرناک میرن مثل پریدن از پله دهم به پایین. در مورد بی توجهیشون خوبه بدونید که تمرکز کردن براشون خیلی دشواره و به راحتی حواسشون پرت میشه و خیلی سخت میتونن تمرکز کنن روی حرفهایی که میشنون. از یک کاری که هنوز تمومش نکردن به یک کار دیگر میپردازن. از کارهایی که سخت انجام میدن میشه به پیروی کردن از دستورات دیگران اشاره کرد.
معمولا اسباب بازی هاشون، لوازم تحریرشون و لباس هاشون رو گم میکنن و حواسشون به مراقبت از وسیله هاشون نیس. البته اگر کودک شما تا 3 و نیم سال باشه طبیعیه که حواسش به مراقبت از وسایلش نباشه. اما از 3 و نیم سالگی به بعد کم کم میتونه از یک اسباب بازی مراقبت کنه و یادش بمونه که اون رو جایی جا نگذاره و به مرور زمان میتونه از بقیه وسایلش هم مراقبت کنه. کودکانی که اختلال دارن در سنین دبستان نمیتونن از وسایلشون مراقبت کنن و اونها رو گم میکنن.
علائم بیش فعالی در کودکان
علائم بیش فعالی در کودکان
1. پرتحرکی: در همین ابتدا باید بگویم که لزوما پرتحرکی نشانه بیش فعالی نیست، شاید آن کودک هوش بدنی جنبشی بالایی داشته باشد. کودکان معمولا در سن 6 تا 14 سالگی علائم بیش فعالی رو از خودشان نشان می دهند. کودکان در این سنین وارد مدرسه و کلاسها میشوند و مجبورند ساعتها در حالت خاصی بنشیند و در چهارچوب خاصی فعالیت کنند همین عامل هم همیشه مایه سرخوردگی کودکان پر جنب و جوش در سر کلاس درس می شود.
2. بی توجهی: کودکانی که بیش فعالی دارند دائما در حال خیال پردازی هستند. نمیتونند یکجا آرام بنشینند و بر کاری تمرکز کنند تا اون کار تموم بشه. اونها دائما در حال حرکتند. یکی از مشکلاتشون میتونه این باشه که اونها بلدند چطوری لگوها رو کنار هم بچینند یا چطوری پازل رو به شکل صحیحی درست کنند اما بی توجهی و حواس پرتی باعث میشه کودک نتونه اون کار رو درست انجام بده. یکی از ویژگی های خاص اونها فراموش کاری و جا گذاشتن وسایل در جاهای مختلف هست.
3. رفتارهای پر ریسک: یکی از ویژگیها و علائم دیگر این کودکان این هست که رفتارهای پرریسک و بدون فکر و هیجان زیادی انجام می دهند. این رفتارها معمولا پشتوانه فکری نداره و برای خودشون یا خانوادشون ممکنه خطرآفرین باشه. این رفتارها انواع بسیار زیادی دارند.
اما رفتارهایی که بیشتر از همه انجام میشه عبارتند از: خوردن یا نوشیدن بیش از اندازه، نداشتن تحمل برای در صف موندن یا رعایت نوبت، عدم توانایی گوش دادن به معلم یا والدین، قطع صحبت دیگران، آسیب رسوندن به خودشون یا دیگران، ترک ناگهانی بازی یا عملی که داشتن انجام میدادن. این رفتارها ممکنه تا آینده در کودک باقی بمونه. این رفتارها از بسیاری از کودکان سرمی زند اما در بچه هایی که مبتلا به بیش فعالی هستند به اندازه ای این کارها رو انجام می دهند که به عنوان شخصیتشان شناخته می شوند و برای اونها خطرناک آفرین می شود.
یکی از رفتارها خطرآفرین و مضر این کودکان تمایل اونها به دزدی از دیگران هست. اونها تمایل دارند که وسایل دیگران را از اونها بگیرند (حتی به زور) و یا به اونها صدمه بزنند. به این دست از رفتارها که هم عامل خطرآفرینی در آنها هست هم عامل موقتی بودن و ناتوانی در مقاومت در برابر اونها هوس گرایی گفته می شود. این هم یکی از رفتارهای خطرآفرین این کودکان هست که ممکنه والدین خودشون رو بسیار نگران کنند. اما گاهی با علامت یا تذکرهای چی در چی برای اینکه سرخود کاری نکنند میشه جلوی اینکار رو گرفت.
تشخیص adhd
تشخیص ADHD چگونه است؟
برای تشخصی این تعارض در کودکان باید سن اونها از دو سال بیشتر باشد. همانطور که گفته شد بسیاری از این رفتارها در کودکان طبیعی است. اما شدت این رفتارها و مدت زمانی که طول می کشند و تکرار می شوند نشان دهنده وجود یا عدم وجود این تعارض در کودک است. این رفتارها در کودکان بزرگتر با اطمینان بیشتری باعث تشخیص و برچسب گذاری میشود. در سنین مدرسه یا در مهد کودک مربیان و معلمان با دیدن رفتارهای کودک می تونند به این تشخیص کمک کنند.
برای تشخیص باید دو یا چند علامت در کودک دیده شود و این علامتها در زمینه های مختلفی باشد. (به عنوان مثال اگر کودک فقط در مدرسه رفتارهای خطرآفرین از خودش نشان دهد شاید برای لجبازی یا خودنمایی باشد. برای همین باید این رفتارها در خانه و مدرسه و به صورت غالب دیده شود.) البته باید توجه کنید که این علائم در سنین مختلف هم شدت و نوع مختلفی دارد. بنابراین کودک را به متخصص نشان دهید و با توجه به آزمایشات و مشاهدات دقیق روی رفتار او فرایند تشخیص را آغاز کنید.
روابط اجتماعی در کودکانی که اختلال کمبود توجه بیش فعالی دارن
این کودکان در روابط اجتماعیشون هم بعضی نشونه ها رو دارن. اونها سطح تحمل پایینی دارن و اگر چیزی یا کاری باب میلشون نباشه اونقدر جیغ میزنن و پافشاری میکنن تا اون رو به دست بیارن. در بازی های نوبتی نمیتونن نوبت رو رعایت کنن و با هم سالانشون سازش ندارن. به همین دلیل دوستان زیادی نخواهند داشت یا توانایی ارتباط کمی خواهند داشت یا با دیگران دائما دعوا و بحث میکنن. حتی ممکنه بقیه رو بی دلیل اذیت کنن. این بچه ها نمیتونن تحمل کنن تا سؤال فرد دیگر تموم بشه اغلب بدون فکر جواب میدن. وسط حرف دیگران میپرن و در کار دیگران دخالت میکنن. درنتیجه انجام کار گروهی برای اونها سخت هست.
اگر می خواهید در رابطه با درمان اختلال ADHD بدانید، مطالعه ی این مقاله از شادآموز به شما کمک می کند.
علل اختلال ADHD چیست؟
بعضی از آلرژی های غذایی، واکنش به مواد افزودنی و ژنتیک عوامل محیطی، آسیب زایمانی و… از علل احتمالی این اختلال هستن. با گذشت زمان کودکان دارای این اختلال دچار افسردگی و اضطراب میشن. البته امروزه با پیشرفت علم میشه این بیماری رو کنترل کرد. انواعی از قرص های محرک وجود دارن که باعث افزایش توجه و تمرکز میشن که البته باید با مشورت دکتر و نسخه متخصص استفاده بشه. داروهای محرک، انرژی و بی قراری و اضطراب رو در فرد عادی افزایش میده اما در کودکان دارای اختلال کمبود توجه و بی فعالی بر عکس عمل میکنه و باعث کم شدن بی قراری و افزایش توجه کودک میشه. این دارو ها عوارضی هم دارن که با توجه به شدت اختلال و نیاز کودک تجویز میشه تا مشکلی پیش نیاد.
در ادامه ی این مطلب میتوانید مقاله ی اختلال لالی انتخابی در کودکان از شادآموز را بخوانید.
تاثیر محیط بر افزایش یا کاهش ADHD
نقش محیط بر افزایش یا کاهش اختلال ADHD در کودکان
این کودکان هم میتونن مثل همه کودکان دیگه با همسالانشون بازی کنن و از تجربیات گروهی لذت ببرن. مشاوران و روان پزشک ها میتونن به کودتون کمک کنن تا اختلالشون کمتر و قابل کنترل بشه. هم چنین والدین و خواهر برادرها هم با گذروندن جلسات مشاوره میتونن محیط مناسب و آماده با ناسازگاری های کودک فراهم کنن و سطح تحمل و آگاهیشون رو افزایش بدن تا کمتر در مقابل رنجش های کودک بیش فعال قرار بگیرن و بتونن درکنارش به عنوان هم بازی و راهنما زندگی کنن.
شادآموز بازی هایی برای بهبود توانمندی های کودکان آماده و اجرا می کند برای آشنایی با یکی از این بازی ها برای تقویت تمرکز و حافظه ی کودک به صفحه ی این بازی در شادآموز مراجعه کنید.
مقاله ی تیک عصبی کودک از شادآموز را به خوانید.
در محیط آموزشی هم مربیان آموزش های لازم رو دیده و میتونه فعالیت های کودک رو به بخش های کوچک تر و فعالانه تر تقسیم کنه که کودک واحد های کوچکتری از کار اما با دست ورزی بیشتر انجام بده. همچنین مربی میتونه ساختار کلاس را طوری تغیر بده که در برابر اذیت های فیزیکی و مخاطرات امن بشه. پس بدون نگرانی میتونید کودکتون رو به مراکز آموزشی بفرستید. مرکز پیش دبستانی شادآموز میتونه به شما در این موضوع کمک کنه. میتوانید سوالات خودتون رو در قسمت دیدگاه برای ما بنویسید تا در اسرع وقت پاسختان را از متخصصین ما دریافت کنید.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع: رایس، ف.فیلیپ، (1390) رشد انسان، ترجمه دکتر مهشید فروغان
جیغ زدن و پا فشاری کردن روی انجام یک کار رو میشه به اختلال ADHDیا بیشفعالی ربط داد؟
سلام همراه گرامی
تشخیص ADHD توسط متخصصین کودک انجام می شود.