مدت زمان مطالعه: 6 دقیقه
خانواده از نزدیک ترین و تأثیرگذارترین افراد در زندگی هرکسی هست. برای کودکان خانواده اولین محیط اجتماعی است که به آن وارد میشوند و در آن به عنوان فرزند و خواهر یا برادر نقش ایفا میکند. والدین مهم ترین رکن این خانواده هستند که میتونن با رفتارها و برخوردهاشون به زندگی کودک جهت بدهند و به او مهارت های اصلی زندگی رو آموزش بدهند.
هر والدینی بر اساس آن چیزی که در گذشته آموخته و طرز فکر مخصوص به خودش با کودکش رفتار میکنه و کودک رو پرورش میده پس سبک های فرزندپروری تفاوت زیادی باهم دارند. در این مقاله به چند نوع معمول و رایج از سبک های فرزند پروری پرداخته شده است.
در این صفحه از شادآموز چند ویدیوی فرزندپروری از متخصصین ما را می توانید مشاهده کنید.
معرفی انواع فرزندپروری
معمولا 3 نوع فرزندپروری در خانواده ها به کار میره که شامل: سبک سهل گیر، آمرانه و خودکامه هست.
- والدین سهل گیر معمولا برای کودکشون محدودیتی ایجاد نمیکنند و در برابر خواسته های کودک هیچ گونه مقاومتی ندارند و با تجربه همه چیز حتی موقعیت های خطرناک توسط کودکشون کنار میان.
- والدینی که سبک خودکامه رو در پیش گرفته اند در مقابل والدین سهل گیر قرار دارند. به این معنی که با تجربه کردن هرچیزی مخالفت میکنند و محیطی فوق العاده امن و عاری از هرگونه خطر یا ماجراجویی یا پدیده جدید برای کودک فراهم میکنند. در این خانواده ها به کودک اجازه نظر دادن داده نمیشه یا در نهایت تصمیم گیری توسط کودک انجام نمیشه ورزش ها و بازی ها رو والدین انتخاب میکنند و معمولا با اعمال زور و استبداد کودک رو محدود میکند.
- گروه دیگری از والدین، سبک آمرانه رو برای پرورش فرزندشون انتخاب کردند. در این سبک والدین علایق کودک رو میپرسند و در جهت درست راهنمایی میکنند. این روش بیشتر بر صحبت و گفت وگو مبتنی است و هیچ گونه زوری در آن وجود ندارد. این والدین به علایق کودکشون اهمیت میدهند ولی استاندارهای مشخصی رو برای عملکرد فرزندشون در نظر میگیرند. کودکانی که در این گروه تربیت میشوند و با این سبک رشد میکنند سازگاری بیشتری با اجتماع نسبت به کودکان دو گروه دیگر دارند و بیشتر از کودکان دیگر به خودشون متکی هستند و اعتماد به نفس بیشتری هم دارند. در نتیجه در جامعه به دلیل شایستگی های بیشترشون جایگاه مناسب تری دارند.
کودکان در 5 و 6 سالگی چه رفتاری دارند؟
با آگاهی از رفتار کودک در این سن میتونید بهتر با او ارتباط برقرار کنید و بهتر او را درک کنید و در نتیجه بیشتر به او نزدیک شوید. کودکان در سنین 5 تا 6 سالگی، تمایل به انجام مستقلانه کارهای خاصی رو دارند مثلا دوست دارند تنهایی مسواک بزنند و تنهایی به حمام بروند یا به تنهایی برای مدرسه آماده شوند. برای اینکه درست اینکارهارو انجام بدهند نیاز به راهنمایی دارند ولی اجازه دهید در نهایت خودشون این کارها رو انجام بدهند.
کودکان در این سن شروع به تعامل با دیگران میکنند و از طریق ارتباطات خانوادگی یا حضور در مهدکودک ها این تعامل رو تجربه میکنند البته که در این مورد هم نظارت دورادور والدین لازم است. در این سن کودک اسباب بازی هایش رو افزایش میده و تمایل داره همه اونها رو برای خودش نگه داره و این یک رفتار طبیعی است.
کودکان 5 و 6 ساله معمولا در اوج کنجکاوی هستند و ممکنه مدام در زمان نامناسب سوالهای نامناسب بپرسه و حتی باعث خجالت شما در جمع بشود. در این صورت از کودکتون نخواهید که سوال نپرسه بلکه تشویقش کنید تا فکر کنه و علت مفاهیم رو خودش پیدا کنه.
چه شیوه ی فرزندپروری بهتره؟؟
اول از همه بهتره همه چیز رو ساده بگیرید. کودک شما هنوز خیلی از رفتارهای درست رو بلد نیست و نمیدونه که ممکنه کارش شما رو عصبانی کنه. در نتیجه خیلی از رفتارهای بدش برای اذیت کردن شما نیست. همچنین کودک شما برای به دست آوردن اسباب بازی هاش یا غذا یا خواسته هاش ممکنه گاهی بدخلقی کنه سعی کنید در این شرایط به آرامی موضوع رو به توضیح دهید و با ملایمت از او بخواهید تا اشتباهاتش رو تکرار نکنه. مقاله ی 9 رفتار بد کودک را بخوانید.
سعی کنید در ارتباط با فرزندتون صبور باشید. کودک شما به طور ناگهانی تبدیل به یک کودک ایده آل نخواهد شد. مشکلات رفتاری او به مرور کمتر میشوند و باید والدین تا مدتهای زیادی به کودک تذکر بدهند و او را راهنمایی کنند.
با کودکتون مقتدر باشید. در مقابل پرخاشگری ها و رفتارهای بد تنبیه شدید نکنید اما از موضع خودتون کوتاه نیاید تا کودکتون دیگه رفتار بدش رو تکرار نکنه. بهتره که در این مورد علت رفتار بد یا پرخاشگرانه کودک رو بفهمید. این موضوع به افزایش گفت وگو بین شما کودکتون هم کمک میکنه.
والدین باید مطمئن بشوند که کودکشون روال زندگی خوبی داره. شبها از خواب مناسب و به اندازه بهره میبره و از نظر تغذیه برنامه کاملی از مواد مغذی مناسب دریافت می کنه. همچنین از نظر روان و روح هم از سلامت کامل برخورداره و در معرض خطرات و اضطراب ها نیست.
روش های تربیتی برای هر کودکی متفاوت است و اگر یک روش برای اقوام یا حتی یکی از فرزندانتون مناسب بوده دلیل خوبی برای استفاده و نتیجه دادن برای کودک دیگر نیست. در نتیجه به تفاوت های فردی کودکتون توجه کنید و با توجه به اصول کلی که در بالا گفته شد و در صورت نیاز نظر رواشناسان کودک به تربیت فرزندتون بپردازید.
اجازه دهید کودکتون در بعضی کارها به شما کمک کنه. این کار به کودک حس اعتماد به نفس میدهد و باعث نزدیکی بیشتر کودک به شما میشوند. همچنین میتونید به کودک بین دو یا چند مورد محدود حق انتخاب بدهید. به طور مثال اجازه بدید بین پنکیک و تخم مرغ صبحانه، کودکتون یکی رو انتخاب کنه. یا برای مهمانی رفتن چند دست لباس مناسب رو آماده کنید و انتخاب اونها رو به عهده خود کودک بگذارید.
حتما تا به این لحظه متوجه اهمیت بسیار زیاد نوع و سبک پرورش و تربیت فرزندتون شدید. متاسفانه بسیاری از والدین به پرورش فرزندشون اهمیت چندانی نمیدهند و در مقابل از کودک توقع رفتار درست دارند. برای اینکه کودکتون رو به بهترین شکل پرورش بدید نیاز دارید تا با مربیان آگاه و اطلاعات درست در ارتباط باشید تا هم درباره ویژگی های منحصر به فرد کودکتون اطلاعات کسب کنید هم درمورد وظایف و نحوه تربیت فرزندتون علم پیدا کنید و راه درست رو انتخاب کنید. مرکز پیش دبستانی شادآموز میتونه در این مورد به شما کمک کنه.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع: دکتر فرزاد طباطبایی. رایس، ف. فیلیپ، (1390) رشد انسان،ترجمه دکتر مهشید فروغان
اینکه بزاری بچه تو کار کمک کنه حس اعتماد به نفس بعش میده