مدت زمان مطالعه: 10 دقیقه
غریبی کردن یا ترس از غریبه ها بخشی عادی از روند رشد نوزادان و کودکان نوپا است. اگرچه ترس از افراد غریبه معمولاً در حدود 18 ماهگی از بین میرود، اما میتواند مدت طولانیتری ادامه یابد. آگاهی والدین موجب میشود این دوره راحتتر و با آرامش بیشتری طی شود.
ترس از غریبه ها در کودکان ( غریبی کردن ) چیست؟
ترس از غریبه ها در اغلب کودکان دیده میشود. این اتفاق زمانی میافتد که نوزاد مفهوم آشنا و غریبه را یاد میگیرد و وابستگی سالمی به افراد آشنا پیدا میکند، مثل مادر و پدر. از آنجا که نوزادان، بزرگسالان آشنا را ترجیح میدهند، ممکن است با گریه یا سر و صدا به غریبه ها واکنش نشان دهند. ترس از غریبه ها معمولاً در حدود 10-7 ماهگی شدیدتر میشود. این ترس ممکن است چند ماه طول بکشد یا خیلی بیشتر ادامه یابد، اما معمولاً بین 18 ماه تا 2 سال کاهش پیدا میکند.
غریبی کردن از چه سنی شروع می شود؟
غریبی کردن معمولاً در حدود 9 تا 10 ماهگی شروع می شود، اما در بعضی کودکان از 6 ماهگی شروع می شود.
در این سن، نوزادان ممکن است از نظر میزان ترس از غریبه ها متفاوت باشند. به عنوان مثال، برخی از کودکان ممکن است زمانی که در اطراف افراد ناآشنا هستند کمی ناراحت یا نگران به نظر برسند، در حالی که کودکان دیگر ممکن است گریه کنند، عصبانی شوند و دست از ابراز ناراحتیشان برندارند.
در این سن، نوزادان ممکن است در مقابل افراد ناآشنا و غریبه ها خجالتی باشند، زمانی که والدین آنها را ترک می کنند گریه کنند و مادر، پدر یا یک مراقب ثابت خود را بر سایر افراد ترجیح دهند. همه این واکنش ها در این سن طبیعی و از نظر رشد مناسب اند.
غریبی کردن کودک تا چه سنی طول می کشد؟
غریبی کردن معمولاً تا حدود 2 تا 3 سالگی ادامه مییابد. با گذشت زمان، بیشتر کودکان به تدریج با افراد ناآشنا راحتتر میشوند، بهویژه کودکانی که با بزرگسالان و کودکان بیشتری در تماس هستند. همانطور که کودکان بزرگتر می شوند، اغلب از غریبه ها کمتر می ترسند و از چیزهای دیگر مانند حیوانات خاص، تاریکی ها و شخصیت های نقابدار مانند دلقک ها یا شخصیت های نمایشی عجیب بیشتر می ترسند.
در حالی که بیشتر کودکان با گذشت زمان غریبی کمتری را تجربه می کنند، سایر کودکان ممکن است همچنان ترس را در حضور غریبه ها یا در مکان های عمومی تجربه کنند. این کودکان ممکن است نشانه هایی از اختلال اضطراب اجتماعی را نشان دهند، که وضعیتی است شامل ترس و ناراحتی بیش از حد در موقعیت های اجتماعی.
کودکان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی اغلب نگران قضاوت شدن یا شرمسار شدن در کنار دیگران هستند و یا از موقعیت های اجتماعی دوری می کنند یا با اضطراب شدید آنها را تحمل می کنند. این وضعیت می تواند منجر به امتناع از حضور در مدرسه یا شرکت در فعالیت ها با سایر کودکان شود. اگر فکر می کنید کودک شما اضطراب زیادی را تجربه می کند، حتما با پزشک اطفال درمیان بگذارید و یا از یک متخصص کودک کمک بگیرید.
چه چیزی باعث غریبی کودک می شود؟
در حدود 8 ماهگی، نوزادان رشد و تغییرات قابل توجهی را تجربه می کنند که در به وجود آمدن احساس غریبی کردن کمک می کند. در این سن، نوزادان شروع به تمایز بین چیزهای آشنا و ناآشنا می کنند. آنها همچنین به این موضوع مسلط می شوند که یک شی یا شخص حتی اگر قابل دیدن نباشد، هنوز وجود دارد. و به همین دلیله که نوزادان بعد از اینکه از آغوش شخص غریبه به آغوش مادر باز می گردند، همچنان نگران حضور آن فرد در اتاق دیگر هم هستند.
در این سن، نوزادان شروع به درک این موضوع می کنند که شما در جای دیگری هستید در حالی که نمی توانند شما را ببینند. در عین حال، آنها هنوز نمی توانند بفهمند شما کجا رفته اید، چه زمانی برمی گردید و با چه کسی آنها را تنها می گذارید. این موضوع می تواند باعث ناراحتی نوزادان در هنگام قرار گرفتن در معرض غریبه ها یا جدایی از مراقبان خود شود.
همانطور که نوزادان بزرگتر می شوند، آنها شروع به ایجاد یک خودپنداره و درک این موضوع می کنند که والدینش و مراقب همیشگی اش، فردی مجزا و منحصر به فرد هستند. به یاد داشته باشید که این نقاط عطف عاطفی همه نشانه های طبیعی و سالم رشد کودک شما هستند. پس جای نگرانی وجود ندارد و از بودن در کنار کودک دلبندتان و تماشای رشد و بزرگ شدنش لذت ببرید.
تفاوت غریبی کردن با اضطراب جدایی چیست؟
بسیاری از افراد این دو را یکسان میدانند. با وجودی که هر دو تقریبا در یک سن شروع میشوند، اما با یکدیگر فرق دارند. ترس از غریبه ها به ناراحتی نوزاد در هنگام ملاقات یا تنها ماندن با افراد ناآشنا اشاره دارد، در حالی که اضطراب جدایی به ناراحتی کودک در هنگام تنها ماندن یا جدا شدن از والدین یا مراقبین اصلی اشاره دارد. بنابراین، اگر نوزاد هنگام ماندن با پدربزرگ و مادربزرگ و دور شدن از مادر دچار ناراحتی شود، اضطراب جدایی را تجربه میکند نه اضطراب غریبی کردن. اضطراب جدایی ممکن است حتی به حدی برسد که نوزاد حاضر نیست از آغوش مادر به آغوش پدر برود. برای کاهش اضطراب جدایی در کودک این مقاله ی از شادآموز را بخوانید.
کودکان در هنگام غریبی کردن عمدتاً از افراد دیگر می ترسند، در حالی که کودکان مبتلا به اضطراب جدایی از دوری از مراقبان اصلی خود می ترسند. کودکان اغلب هر دو نوع اضطراب را همزمان تجربه می کنند. اضطراب جدایی و غریبی کردن در چند سال اول زندگی طبیعی است و ممکن است علائم مشابهی داشته باشد.
با این حال، اگر هر یک از انواع اضطراب تا اواخر دوران کودکی ادامه یابد و توانایی کودک را برای شرکت در فعالیتهای عادی و مناسب رشد، مانند حضور در مدرسه یا دیدار و بازی با کودکان دیگر مختل کند، این نشانهای از یک اختلال اضطرابی است که ممکن است نیاز به بررسی های بیشتری داشته باشد.
مانند غریبی کردن، اضطراب جدایی یک مرحله رشد طبیعی است که اکثر کودکان آن را تجربه می کنند. معمولاً در حدود 6 تا 8 ماهگی شروع می شود، در حدود 13 تا 18 ماهگی به اوج خود می رسد و سپس با بزرگتر شدن کودکان به تدریج فروکش می کند. برخی کودکان بدون حضور والدین حتی راحت تر هستن. با این حال، برخی از کودکان ممکن است همچنان اضطراب جدایی را تا دوران مدرسه تجربه کنند، که این موضوع باید قبل از سن مدرسه ی کودک بر طرف شود.
راهکارهایی برای کاهش ترس از غریبه ها ( غریبی کردن ) در کودکان
اگرچه غریبی کردن بخشی از رشد طبیعی نوزادان و کودکان نوپا است، اما راهکارهایی برای گذار سادهتر از این دوره وجود دارد. که می توان با صبوری کردن و تداوم این راهکارها، به غریبی نکردن کودک کمک کرد.
ایجاد احساس راحتی در نوپا
به فرزند خود این فرصت را بدهید که در محیطی امن و راحت با افراد جدید ملاقات کند. به عنوان مثال، وقتی کودک خود را با افراد غریبه آشنا میکنید، او را در آغوش بگیرید. ملاقات با غریبه ها در خانه خودتان با گریه و ترس کمتری همراه است.
اگر کودک با کسی غریبی میکند، صبور باشید و حواس او را پرت کنید. برای مثال، از فرد غریبه کمی دور شوید و به بازی با کودک مشغول شوید. وقتی کمی آرامتر شد، دوباره امتحان کنید.
برای آرام کردن کودک در هنگام ملاقات با افراد جدید و موقعیتهای ناآشنا، وسایل آشنا و مورد علاقه او (اسباب بازی یا پتو) را به همراه داشته باشید. غریبی کردن فرزندتان با افراد غریبه را نادیده نگیرید یا رد نکنید. این میتواند ترس را در او تشدید کند. مقاله ی دلایل ترس در کودک را بخوانید.
از برچسب زدن به کودک خودداری کنید
از برچسب زدن به کودک و دادن عناوینی مانند خجالتی یا مضطرب به او خودداری کنید. (این مورد شامل گفتگوی شما با دیگران نیز میشود. به خاطر ترس فرزندتان از غریبه ها شرمنده نباشید و با گفتن جملاتی مانند “ببخشید، فرزندم خجالتی است” از آنها عذرخواهی نکنید. این مرحله عادی رشد فرزندتان است. اما با برچسب زنی باعث میشود که فرزندتان در آینده بر اساس همین برچسب رفتار کند و واقعا خجالتی شود.) نگران احساسات اطرافیان نباشید و شرمنده نباشید. فقط به آنها بگویید که فرزندتان در حال گذراندن مرحلهای از یادگیری ارتباط با غریبه ها است.
برای کمتر شدن غریبی در نوپا، صبوری کنید
صبور باشید. برای ملاقات با غریبه ها، کودک خود را تحت فشار قرار ندهید. به او اصرار نکنید در آغوش کسی برود که از او میترسد. عجله کردن در این مورد باعث میشود او نسبت به افراد جدید حساستر شود و رشد اجتماعی او به تعویق بیفتد.
از بزرگسالان ناآشنا، بخواهید تا قبل از اینکه فرزندتان مایل نیست برای بغل کردن و بوسیدن او اصرار نکنند و به او فرصت دهند تا احساس غریبی کردن او کمتر شود. وقتی غریبه ها آرام و آهسته به کودکان نزدیک میشوند، کودک احساس ترس کمتری میکند تا زمانی که به او هجوم میآورند و با شوق و ذوق و صدای بلند میخواهند او را در آغوش بگیرند.
برای دور شدن از فرزندتان عجله نکنید. اگر میخواهید او را با پرستار جدید یا یک دوست بزرگسال تنها بگذارید، تا زمانی که پیوند عاطفی بین آنها برقرار نشده و فرزندتان آرام نشده است، محل را ترک نکنید.
اگر مجبورید فرزند خود را با شخصی ناآشنا مانند سرپرست در مهد کودک تنها بگذارید، قبل از رفتن به فرزند خود اطلاع دهید که او را ترک میکنید. اگر بدون اطلاع فرزندتان آنجا را ترک کنید، دفعه بعد ممکن است بیشتر به شما بچسبد، زیرا میترسد شما ناپدید شوید.
ملاقات با افراد جدید داشته باشید
اگر شما الگوی رفتاری مناسبی باشید، غریبی کردن فرزندتان زودتر جای خود را به تعامل اجتماعی میدهد. به فرزندتان نشان دهید که از افراد جدید نمیترسید. با زبان بدن مثبت مانند لبخند، حالت آرام، تماس چشمی و صدایی شاد به گرمی از آنها استقبال کنید. شما راهنمای فرزندتان برای واکنش به افراد جدید هستید.
نوزاد را از سنین پایینتر، قبل از شروع مرحله ترس از غریبه ها و اضطراب جدایی، با محیط اجتماعی آشنا کنید. هرچه شانس فرزند شما برای ملاقات با افراد جدید و کشف محیط بیشتر باشد، احتمال ترس از غریبه کاهش مییابد.
برای کاهش غریبی کردن کودک چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
ترس از غریبه ها ممکن است در بزرگسالی منجر به هراس اجتماعی شود. بنابراین اگر ترس کودک نوپا از افراد غریبه واقعاً شدید است، همچنین اگر ترس کودک از غریبه ها تا سن دو سالگی بهتر نشده یا بدتر شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
غریبی کردن و ترس از غریبه ها هر چند طبیعی، اما چالشبرانگیز است. با وجودی که کودک در حال بروز رفتاری طبیعی است، اما والدین ممکن است احساس کنند فرزندشان غیراجتماعی و ترسو است.
اضطراب از فرد غریبه طبیعی است و با انجام راهکارهای فوق معمولاً قبل از دومین سال تولد کودک از بین میرود.
هنگام گذر از این مرحله با کودک خود صبور باشید، در صورت نیاز او را در آغوش بگیرید و به او آرامش دهید و سعی کنید آرامش و خونسردی خود را حفظ کنید.
پرسنل و مربیان ما در مهد و پیش دبستان شادآموز با غریبی کردن نوزادان و کودکان آشنا هستند و تلاش میکنند با ایجاد محیطی صمیمی و رفتاری آگاهانه به والدین کمک کنند که فرزندشان را آرام کنند و با خیال راحت آنها را در مهد بگذارند. نگرانی و سوالات خود را در مورد ترس کودک از غریبه با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید و از صفحه ما در اینستاگرام دیدن کنید.
شاد آموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
غریبی کردن کودک رو میشه اضطراب جدایی دونست؟
سلام همراه گرامی
خیر غریبی کردن بخشی طبیعی از رشد کودک است که در بعضی کودکان بیشتر و در بعضی کمتر است.
سلام. دخترم یک سالشه و چون ما تو شهر خودمون نیستیم و غریب هستیم، وقتی میریم شهرمون، دخترم شدیدا غریبی میکنه.اگه از این سن بره مهد میتونه بهش کمک کنه یا ممکنه مشکلات دیگه ای ایجاد کنه؟
سلام همراه گرامی؛
سن اجتماعی شدن کودک از سه سالگی هست. بنابراین اگر خانواده شرایطش رو داره بهتره تا سه سالگی کودک در خانواده باشد و به مهدکودک نرود.
تا سه سالگی کودک به دلیل خود محوری و اینکه هنوز در دنیای خودشه و اجتماعی نشده، غریبی کردن و تمایل نداشتن به ارتباط گرفتن با دیگران کاملا طبیعی هست. بنابراین برای کمتر شدن میزان غریبی کودک می تونید تا سن سه سالگی کودک با کمک خواندن کتاب داستان مناسب سن کودک، بازی با عروسک های دستی و اجرای نمایش، به کمتر شدن غریبی کودک در خانواده کمک کنید.
سلام پسرم ۲۹ ماهه هس با بچه ها عالی حرف میزنه بازی میکنه ولی بزرگتری چه فامیل چه همسایه چه غریبه تا میان سمتش جیغ میزنه مثل بید میلرزه .بخدا خیلی داغونم توروخدا راهنماییم کنین از بس غصه خوردم افسردگی گرفتم همش تو خودمم اعصابم ضعیف شده
والد عزیز سلام؛
اغلب والدین با بزرگتر شدن کودک انتظار دارن والدگری براشون راحت تر بشه چون بچه ها توانمند تر میشن اما در بسیاری از مواقع این فرضیه درست از آب در نمیاد و والدین رو مستأصل میکنه مثل احساس شما. گفتن اینکه بهتره در این مواقع صبور باشید شاید دور از انتظار باشه اما راه حل کاربردی هست. صبوری شما در این موقعیت ها، برچسب نزدن به فرزندتون و درک نگرانیش و درخواست از بزرگسالان دیگر که بدون اجازه کودکتون بهش نزدیک نشن راه حل اصلی مسئله است.
البته با توجه به شرایطی که از حال خودتون توصیف کردین، به نظر میرسه نتونید این راه حل رو اجرا کنید. بنابراین اول از یک روانشناس برای بهتر کردن حال خودتون کمک بگیرید. به خاطر داشته باشید که حال خوب شما در رفتار فرزندتون منعکس میشه پس اول کمک به خودتون رو در اولویت قرار بدید.
سلام نوزاد من ۴ ماهشه ولی هر جا میرم به شدت گریه میکنه جوری که مجبورم برگردم خونه غریبی میکنه وقتی برمیگردم خونه ساکت میشه حتی به محیط خونه دیگران غریبی میکنه چه برسه به آدما البته من المانم و تنها با شوهرم هستیم داخل خانه چون همیشه ما رو دیده شاید اینطوریه
همراه عزیز شادآموز سلام؛
نوزاد چهار ماهه در مرحلهی شناخت والدین از دیگران قرار داره و یکی از دلایل گریهها در محیطی خارج از منزل میتونه این باشه که فکر میکنه در آغوش شما نباشه.
حضور کوتاه مدت اما برنامه ریزی شده در محیطهایی غیر از منزل همراه با در آغوش شما بودن و بازی کردن میتونه به درک بهتر نوزاد از جهان کمک کنه.
سعی کنید در محیط های غیر از منزل فعلا در آغوش شما و پدر باشه تا کم کم عادی سازی بشه و احساس امنیت کنه. از جلوی چشمانش هم دور نشید.
تازه غریبی کردن ها از شش ماهگی به بعد خودش رو بیشتر نشون میده و در یک رشد بهنجار این رفتارها طبیعیه و برای بقای نوزاد ضروری. از با هم بودن لذت ببرید این لحظات تکرار نشدنی اند.
سلام.ممنون از مطالب مفیدتان.من روانشناس بالینی بودم در ایران.چند ماهی هس مهاجرت کردیم.
فرزند من بیست و دوماه داره از زمانی که واکسن ۱۸ماهگی را در مراکز بهداشت این کشور زد و ایشون از خانوم ها خصوصا جاهای کوچیک مثل مغازه و خونه دیگران بشدت میترسد.من زیاد واکنش نشون نمیدم اما میبینم که گریه میکنه و اصرار داره حتی ما رو هم از اون محیط دور کنه یعنی ما برای خرید حتما باید جاهای بزرگتر و مال های بزرگی بریم و سوپر مارکت هم نمیتونیم بریم.شما راه حلی به نظرتون میرسه بمن ارائه دهید خوشحال میشم.
همراه شادآموز سلام؛
میدونیم که یک کودک در سن 22 ماهگی تازه شروع کرده به صحبت کردن بهتر و برزو هیجانات بهتر. اما وقتی قشقرق های این مدلی راه می اندازه، برای مادر خیلی ناراحت کننده است . اما این رو مطمئن باشید که میشه کودکان رو حساسیت زدایی کرد.
این نشانه هایی که از کودکتان توضیح دادید، نشون دهنده ی اینه که توی اون موقعیت دچار ترس شده و برای اینکه ترسش فروکش بکند، شما باید سعی کنید که موقعیت های مشابه رو با یک تجربه ی خوشایند همراه کنید مثلا بازی یا عروسکی که دوست داره رو توی موقعیت هایی که ممکنه ترس و اضطراب داشته باشه همراهتون داشته باشید.
سعی نکنید بهش بگید که مشکلی نیست. به جاش بهش بگید که می دونم مامان به نظرم میاد که ترسیدی! اینجوری احساسش رو بهش انعکاس بدید که یادبگیره میتونه درباره ی احساسش حرف بزنه .
ولی وقتی که به مرور اون موقعیت های ترسناک همراه بشه با یک تجربه ی خوشایند مثلا بازی که دوست داره، مثلا اگر از فضای بسته می ترسه، داخل حمام که یک فضای بسته ای هست شروع کنه به بازی های مسی پلی و یا بازی های تخلیه هیجانی دیگه کمک می کنه که ترس از فضای بسته همراه یک تجربه ی خوشایند باشه. و این برای کودک کمک کننده است که به مرور این ها رو به هم تعمیم بده و بتونه توی موقعیت های مشابه حضور داشته باشه.
نمایش بازی کردن توی یک چادر بازی که یک فضای بسته است میتونه ترس از فضای بسته رو کم کنه. مثلا بازی خرید کردن هم میتونه تمرینی باشه برای تمرین خریدکردن.
فیلم ها و انیمیشن هایی که دارای فضاهای خوشایند اینچنی هست و برای کودک جذابند، میتوانند یک یادگیری مشاهده ای خوب رو برای کودک فراهم کنند.
ممکنه خودتون خیلی از این راه ها رو رفته اید اما کمی فکر کردن بهش میتونه کمکتون بکنه که یک راهکار خلاقانه مخصوص فرزند خودتون رو پیدا کنید که بتونه بهش کمک کنه که توی اون فضاها احساس امنیت داشته باشد.
باسلام ممنون از مطلب مفیدتون
دخترم تازه وارد ۹ ماه شده و در پایان ۹ ماهگی من باید برم سرکار غیر از من و پدرش پیش هیچ کس نمیره و غریبی میکنه حتی وقتی تو خونه داخل اتاق یا اشپزخانه میرم گریه میکنه و باید کنارش باشم و پدرش از سرکار میاد گریه میکنه که باید بغلش کنه و راه بره قراره بذارم پیش مادر شوهرم دوهفته دیگه باید برم سرکار راهکاری بدین که بتونم تو این دوهفته به مادر شوهرم عادتش بدم و از استرسش کم کنم ممنونتون میشم
درضمن کودک من از جارو برقی و عروسک خرسی بزرگ میترسه ایا عادیه حتی مخلوط کن روشن میکنم باید بغلش کنم میترسه راهکار چیه باید استفاده نکنم چیکار کنم ایا عادیه این رفتارش در ۹ ماهگی