راههای تقویت عزت نفس در کودک 5 تا 6 ساله

مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه

عزت نفس در کودکان 5 تا 6 ساله

کودکان با افزایش سنشون متوجه میشوند که بسیاری از کارها رو میتوانند به تنهایی و با تکیه به خودشون و توانایی هاشون انجام بدهند. در ابتدا تصادفا توانایی هاشون رو میبینند و کشف میکنند و بعدها به مرور زمان آگاهانه از اونها استفاده میکنند. از حدود یک سالگی متوجه میشوند که یک فرد مستقل از دیگران هستند و دیگران هم مستقل از اونها هستند.

حدود 18 ماهگی با دیدن عکسشون در آینه میتوانند خودشون رو تشخیص بدهند و با مفهوم «خود، مال من» آشنا میشوند. به طور مثال با دیدن تصویرشون در آینه میتوانند به موهاشون بگن موی من و به چشمشون بگن چشم من. به مرور زمان و با ایجاد حس مالکیت بر اندام و اسباب بازی هاشون، حس مسئولیت و مراقبت از بدن و اسباب بازی ها یا لباس هاشون هم شروع میشه. البته طبیعی هست که هر والدی به کودکش طرز صحیح مراقبت و نگهداری رو بیاموزه اما حس مسئولیت در این سنین شروع میشه. همچنین کودکان در این سن میتوانند متوجه بشن که بعضی از اشیا مال اونها نیست و یا اونها مسئول خیلی از اتفاقات و وسایل نیستند.

چگونه به رشد عزت نفس کودک کمک کنیم؟

حدود سن 2 سالگی، کودکان تمایل شدیدی دارند به استقلال و به همین دلیل ممکنه فشار زیادی بر خانواده وارد شه چون کودک دلش میخواد همه کارهاش رو خودش انجام بده و تا زمانی که متوجه نشه که نمیتونه کاری رو انجام بده دست از تلاش برنمیداره.  این مرحله اهمیت زیادی در عزت نفس کودک در سالهای بعدی داره و به نوعی مقدمه ای برای عزت نفس و توانایی اتکا به خود در کودک محسوب میشه.

در این سن وظیفه والدین این هست که با احترام و محبت و نحوه درست بر کار کودکشون نظارت کنند. نحوه این کنترل از میزان و دفعات اون مهمتره. کودکان به کمک های غیرمستقیم واکنش بهتری نشون میدهند و کمک های مستقیم رو به نوعی توهین به تواناییشون تلقی میکنند و با لجبازی اون رو پس میزنند.

کودکان برای حفظ احساس فردیتشون نیاز دارن تا در حیطه ای امن و مشخص که البته با نظارت و کنترل غیرمستقیم والدین همراهه آزادی عمل داشته باشند تا بتوانند تواناییشون رو به خودشون ثابت کنند و همچنین به والدینشون ثابت کنند که میتوانند مستقل عمل کنند. مقاله اعتماد و امنیت در کودکان را بخوانید.

تصویر کودکان از خودشان چگونه است؟!

کودکان تا 3 سالگی تصویری غیرواقعی از خودشون دارند و معمولا فکر میکنند که قوی ترین و زیباترین انسان موجود در جهان هستند و در تمام صفات بهترین هستند. همچنین تصور میکنند که توانایی انجام همه کارها و حل همه مشکلات رو دارند. اما در سنین 5 تا 6سالگی به مرور این تصورات غیرواقعی کم میشه و به درک درست تر و واقعی تری از خودشون میرسند و میپذیرند که در بعضی عرصه ها به اندازه بعضی دیگر توانا و با استعداد نیستند.

بعضی کودکان 5-6 ساله هم به درک درستی از توانایی هاشون دست پیدا نمیکنند و تا سن های بیشتر و بالاتر هم نمیتوانند توانایی هاشون رو تشخیص بدهند و به درک درستی از خودشون برسند. دلیل این موضوع تأثیر ارزیابی منفی والدین کودک هست که باعث میشه کودک خودش رو بسیار بی ارزش تر و ناتوان تر ببینه. رابطه مناسب پدرها با فرزندشون به پیشرفت تحصیلی کودک کمک بسیار زیادی میکنه.

نظر کودکان درباره توانایی هاشون در این سن چیست؟

کودکان 5تا6سال بیشتر از اینکه به مقدار کار و مهم بودنش اهمیت بدهند به این توجه میکنند که در نظر خودشون اون کار چقدر مهمه؛ به این معنی که ممکنه به نظر کودک تعمیر یک اسباب بازی کوچک مهم تر از تعمیر ماشین توسط پدر خانواده باشه.

نکته مهم بعدی این هست که اطرافیان چقدر حس مهم بودن رو به کودک القا میکنند و چگونه به کارشون پاداش میدهند. همچنین قضاوت ها هم اهمیت زیادی بر تصویر کودک از توانایی هاش داره. در حدود 5سالگی کودک سعی میکنه کارهای جدید رو انجام بده و استقلال داشته باشه.

گاهی والدین بعضی مسئولیت ها رو بر عهده کودک 5ساله میگذرانند مثل غذا دادن به کودک کوچکتر و یا پوشاندن لباس به او. این مسئولیت های کوچک باعث میشه تا کودک در ذهن خود حس کنه که توانایی های او مورد توجه قرار گرفته و میتواند با جسارت بیشتری به فعالیت بپردازد.

راهکارهایی برای افزایش عزت نفس کودکان 6ساله چیست؟

کودکان در 6سالگی هم مثل هر فرد دیگری نیاز دارند تا مورد تشویق، محبت و پذیرش قرار بگیرند و این عشق و پذیرش رو از طریق فعالیتهایی که انجام میدهند دریافت میکنند. عزت نفس به کودک حس شایستگی میدهد و باعث میشه تا کودک در برابر چالش های زندگی قوی تر عمل کنه. انجام بعضی از کارها توسط والدین باعث میشه عزت نفس کودک تقویت بشه.

به عنوان مثال: یکی از راه ها دوست داشتن کودک و نشان دادن این علاقه به کودک از طریق جشن گرفتن استعدادهاش و موفقیت های اوست. مهمترین نکته نشان دادن محبت و عشق به کودک است. مورد بعدی این هست که کودک رو به انجام فعالیت هایی مثل ماجراجویی تحریک کنید و به درستی بر نحوه عملکرد او نظارت کنید هرقدر کودک شما در موقعیت های ناشناخته و جدید قراربگیرد با توانایی های خودش بیشتر آشنا میشود. هم چنین در این مورد نکته مهم این هست که کودک رو با شکست آشنا کنید و برای او توضیح دهید که شکست هم بخشی از فعالیت است و در مرحله زندگی ممکنه رخ بده و به منزله پایان مسیر و جا زدن نیست.

یکی از راه های دیگر تقویت عزت نفس در کودک، قول دادن به کودک و عمل کردن به آن است. دقت کنیم اگر نتوانستیم به قولمان به کودک عمل کنیم، حتما با دلایل موجه کودک را قانع کنیم و زمانی را برای اجرای همان قول در آینده ی نزدیک مشخص کنیم.

یکی دیگر از راه های تقویت اعتماد به نفس احترام گذاشتن به بدن است. پس میتونید با تشویق کودکتون به ورزش کردن احترام به بدنش و به او آموزش بدید. در نظر داشته باشید که در ورزش کردن تفاوت های فردی کودک و همچنین علایقش احترام بگذارید و موقعیت ورزش و فعالیت جسمانی رو هم برای دختران و پسران فراهم کنید. به علایقش احترام بگذارید و اگر برای چیزی اشتیاق داره شما هم به عنوان دوست و همراه همیشگی اشتیاقش رو پیگیری کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه عزت نفس در کودکان 3 ساله میتوانید این مقاله از شادآموز را مطالعه کنید.

تصمیم گیری به کودک حس فوق العاده ای میده و اعتماد به نفس کودک رو چند برابر میکنه پس بهتره که بین چند گزینه محدود به او حق انتخاب بدید. به طور مثال میتونید انتخاب پنکیک و یا تخم مرغ به عنوان صبحانه را به عهده او بگذارید. یکی دیگر از راه های پرورش اعتماد به نفس کودک این است که کارهایی که باید انجام بدهد را به عهده خودش بگذارید و گاهی کمک محدودی به او کنید. مقاله ی رشد مهارت تصمیم گیری را بخوانید.

شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:

منبع: رایس ،ف. فیلیپ، (1390) رشد انسان، ترجمه دکتر مهشید فروغان، ویراست چهارم