مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه
چگونه با کودک بدون اعتماد به نفس برخورد صحیح کنیم؟
درست از لحظه تولد، کودکان با سرعتی باور نکردنی مهارتهای جدید را فرا میگیرند. با یادگیری این مهارت ها، به خود و تواناییهایشان اعتماد میکنند. اما در طول سالهای بعد، اتفاقات متعددی ممکن است اعتماد به نفس کودک را کم کند. در این مطلب راهکارهایی برای برخورد با کودک بدون اعتماد به نفس به والدین ارائه میدهیم.
چرا فرزندم اعتماد به نفس ندارد؟
دلایل زیادی میتواند باعث کمبود اعتماد به نفس در کودکان شود. داشتن والدین سختگیر، مقایسه شدن با دیگران، تحقیرهای زیاد، شکستهای پی در پی در انجام امور شخصی/دوست یابی/ مدرسه، داشتن یک بیماری یا معلولیت، وجود تغییر عمده در زندگی کودک مانند مرگ یکی از عزیزان یا مهاجرت و مواردی از این دست باعث میشوند که کودک نسبت به تواناییهای خود دچار تردید شود. کودکی که از اعتماد به نفس پایین رنج میبرد، دارای نشانههای زیر است:
نشانه های کودک بدون اعتماد به نفس
- سعی میکند از افراد و موقعیتهای جدید دوری کند.
- از جملات ناامید کننده استفاده میکند، “من نمیتوانم”، “من بلد نیستم”
- تحمل شکست را ندارد.
- برای شروع هیچ کاری پیش قدم نمیشود و دنبالهروی دستورات بقیه است.
- احساس میکند به اندازه بقیه خوب نیست و تلاشهایش جواب نمیدهد.
- خود را با دیگران به صورت منفی مقایسه میکند.
- برای انجام کارهای ساده به والد متکی است.
چه چیزهایی باعث کاهش اعتماد به نفس در کودک می شوند؟
اعتماد به نفس قوی می تواند به کودکان انرژی و شهامت لازم برای رسیدن به ستاره ها را بدهد. کودکی که اعتماد به نفس ندارد ممکن است در اثر برخورد با چندین موقعیت نامناسب به این مرحله رسیده باشد. هنگامی که ریشه ی رسیدن به کمبود اعتمادبه نفس در کودک را کشف کردید، آن زمان می توانید برای تقویت اعتماد به نفس فرزندتان تلاش کنید.
تشویق نکردن کودک
برای اینکه کودک باور به خود و حس اعتماد به خود را درونی کند، نیاز به تشویق های محکم و قوی از سوی بزرگسالان مورد اعتمادش دارد. روانشناسان بر این باورند که اگر کودکی در طول دوران کودکی تشویق کافی دریافت نکند، ممکن است این پیام مداوم را درونی کند و با کمبود اعتماد به نفس مواجه شود. اعتماد به نفس نشان دهنده عزت نفس و احساس دوست داشته شدن است و در نتیجه منجر به دوست داشتن دیگران می شود.
انتظارات غیرواقعی از کودک
همه به هدف نیاز دارند و بچه ها هم فرقی با هم ندارند. با این حال، اگر والدین انتظارات غیر واقعی را به کودک تحمیل کنند، او احتمالاً با برآورده کردن این انتظارات مشکل خواهد داشت. با شکست، اعتماد به نفس اغلب ضربه شدیدی می خورد زیرا کودک احساس می کند که نتوانسته رضایت والدینش را برآورده کند در نتیجه احساس شکست و ناتوانی می کند.
انتقاد مداوم از کودک
یک خودپنداره مثبت ارتباط مستقیمی با اعتماد به نفس دارد. اگر والدین کودکی را با انتقادهای بی حد و حصر بزرگ کنند، ممکن است کودک پیام منفی در مورد خودش دریافت کند. نتیجه انتقاد بیش از حد ممکن است جوانی باشد که فکر نمی کند برای مقابله با چالش ها و رسیدن به اهداف به اندازه کافی توانا، قوی یا باهوش است. در نتیجه کودک ممکن است در آینده پشتکار لازم برای ادامه تلاش را پیگیری نکند چون این پیام در مغزش نهادینه شده است که تو به اندازه ی کافی خوب نیستی!
محافظت بیش از حد یا اضطراب والدین
برخی از والدین به دلیل اضطراب و نگرانی از آسیب دیدن فرزندشان، اجازه ی امتحان کردن چیزهای جدید را به کودک نمی دهند در نتیجه به طور ناخواسته اعتماد به نفس کودک را با محافظت بیش از حد یا دور کردن او از استقلال خفه می کنند. والدین همچنین میتوانند اضطرابهای خود را نیز به کودک القا کنند که ممکن است کودک در طول زمان آن اضطراب ها را درون خود تصور کند. در نهایت، ممکن است کودک به دلیل قرار گرفتن مداوم در معرض اضطراب والدین ترسو و ترسوتر شود. این کودک ممکن است به این باور برسد که افکار و توانایی های او ناقص هستند و برای تصمیم گیری و امتحان کردن چیزهای جدید به کمک والدین نیاز دارد.
مقایسه های منفی کودک با دیگران
مقایسه ها باعث از بین رفتن اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی کودک می شود، زیرا او این پیام را دریافت می کند که در انجام کارها ناتوان است و هوش او از دوستش کمتر است. هنگامی که دو کودک را در کنار یکدیگر قرار می دهید و نقاط قوت یک کودک را در برابر ضعف های کودک دیگر برجسته می کنید، کودکی که در ضعف های او مطرح شده است، معمولا احساس بی ارزشی و آسیب می کند.
راهکارهای برخورد با کودک بدون اعتماد به نفس
الگو باشید
حتی اگر واقعا این طور نیست، نقش بازی کنید. دیدن شما در حالی که کارهای جدید را با خوشبینی و آمادگی زیاد انجام میدهید، الگوی خوبی برای بچهها است. این بدان معنا نیست که باید وانمود کنید که کامل هستید. بلکه کافی است از گفتن جملات منفی مانند کار سختی است یا نمیدانم میتوانم آن را انجام دهم، خودداری کنید. نسب به مسائل دید مثبتی داشته باشید تا فرزندتان نیز از شما پیروی کند. برخی از والدین به صورت ناخودآگاه همیشه به جنبههای سخت و منفی کارها اشاره میکنند و این باعث رشد دید منفی در کودک میشود.
از اشتباهات ناراحت نشوید
در برخورد با کودک بدون اعتماد به نفس باید صبوری بیشتری به خرج دهید. به او آموزش دهید که همه اشتباه میکنند و مهم این است که از اشتباهمان درس بگیریم. افراد دارای اعتماد به نفس اجازه نمیدهند ترس از شکست مانع از انجام کاری شود. این به دلیل اعتماد به شکست نخوردن نیست، بلکه به این دلیل است که میدانند با هر شکست چطور باید برخورد کنند. وقتی فرزندتان اشتباهی میکند، با همفکری یکدیگر راهی برای جبران یا رسیدن به موفقیت پیدا کنید.این گونه احساس اعتماد و امنیت را در کودک خود ایجاد می کنید.
او را تشویق کنید تا چیزهای جدید را امتحان کند
به جای اینکه تمام انرژی فرزندتان را به چیزهایی معطوف کنید که قبلاً در آن عالی بوده است، سعی کنید در مهارتهایش تنوع ایجاد کنید. دستیابی به مهارتهای جدید باعث میشود بچهها احساس توانایی و اعتماد به نفس داشته باشند که میتوانند با هر چیزی که پیش میآید مقابله کنند. در عین حال، دقت کنید که این مهارتهای جدید در سطح توانایی کودک باشد. امتحان کردن مهارتهای خارج از توانایی کودک باعث افزایش دفعات شکست و کاهش اعتماد به نفس کودک میشود.
اجازه دهید بچهها شکست بخورند
طبیعی است که دوست داشته باشید از فرزندتان در برابر شکست محافظت کنید، اما آزمون و خطا روشی است که بچهها از طریق آن یاد میگیرند. در برخورد با کودک بدون اعتماد به نفس باید به او یاد بدهید که شکست و نرسیدن به هدف کشنده نیست، مسئله مهمی نیست و نباید ناراحت شد. بلکه در عوض او را به تلاش بیشتر ترغیب کنید.
تسلیم نشدن او را تشویق کنید
به کودکی که اعتماد به نفس کافی ندارد باید یاد بدهید که زود ناامید نشود. کسب اعتماد به نفس در این نیست که فرزندتان همیشه موفق باشد. بلکه در این است که در هر شکست به قدر کافی انعطافپذیر باشد تا به تلاش ادامه دهد. هر بار که در حال تلاش است به این نکته اشاره کنید که از تسلیم نشدن او خوشحال هستید.
به او کمک کنید تا علایق خود را پیدا کند
کاوش در مورد علایق خود میتواند به کودک کمک کند تا هویتش را شکل دهد. احساس هویت برای ایجاد اعتماد به نفس ضروری است. در برخورد با کودک بدون اعتماد به نفس به او نشان دهید که چه استعدادها و تواناییهایی دارد و چقدر میتواند در آنها پیشرفت کند.
هدفگذاری کنید
بیان اهداف کوچک و بزرگ و دستیابی به آنها باعث میشود بچهها احساس قدرت کنند. با تشویق فرزندتان به تهیه فهرستی از چیزهایی که دوست دارد به آن دست یابد، به او کمک کنید تا آرزوها و رویاهایش را به اهداف عملی تبدیل کند. بدین ترتیب، شما به علایق او اعتبار میدهید و به او کمک میکنید مهارتهایی را بیاموزد که برای رسیدن به اهدافش در طول زندگی به آنها نیاز دارد.
از او کمک بگیرید
هر چند بسیاری از کودکان از انجام دادن کارهای خانه شکایت میکنند، اما وقتی از آنها برای انجام کارهای مناسب سنشان کمک بگیرید، به آنها احساس کفایت میدهید. القای ارزشمند بودن حضور در خانواده و موثر بودن اقدامات بهترین روش برخورد با کودک بدون اعتماد به نفس است. کارهایی مانند چیدن اسباب بازیهای در کمد، دستمال کشیدن یک میز کثیف، آوردن یک لیوان آب و کارهایی دیگری که کودک از پس آنها برمیآید به او احساس مشارکت و مفید بودن میدهد.
برنامههای قهرمانی و خیالی را قطع کنید
امروزه بسیاری از برنامههای تلویزیونی شخصیتهای بینقص از هر جهت را نشان میدهند که هم از ظاهر بسیار خوب و هم قدرت بدنی و تواناییهای شگفتانگیز برخوردار هستند. این نوع برنامهها باعث میشوند کودک خود را فردی ناقص و دارای تواناییهای محدود ببیند. به او بگویید که همه اینها خیالی است و هر کس نقصی دارد که باید بپذیرد و حتی با وجود آن نیز میتواند در زندگی فرد موفقی باشد.
عشقتان را به او ابراز کنید
اجازه دهید فرزندتان بداند که شما او را فارغ از هر چیزی دوست دارید. برنده یا بازنده بودن در مهدکودک، نمرات کم یا زیاد در مدرسه مهم نیست. حتی وقتی از دست او عصبانی هستید، باز هم دوستش دارید. هرگز به او نگویید “اگر یک بار دیگر این کار را انجام بدی، دیگه دوستت ندارم.”
برعکس این وضعیت، زمانی است که کودک قلدر باشد و در مقابل کودکان دیگر بدرفتاری داشته باشد. مطالعه ی این دو مقاله از شادآموز را از دست ندهید.
ما در پیش دبستانی شادآموز از روشهای متنوعی برای برخورد با کودک بدون اعتماد به نفس استفاده میکنیم. تلاش میکنیم تا با پرورش استعدادها و آموزش مهارتهای متعدد حس ارزشمندی، عزت نفس و موفقیت را در کودکان به وجود بیاوریم. مربیان ما در این کار بهترین هستند. برای داشتن فرزندی دارای اعتماد به نفس بالا به ما اعتماد کنید.
منبع:
شاد آموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
مرسی خیلی خوندن این مقاله به من کمک کرد