دلایل اصلی دیر حرف زدن کودک چیست؟

مدت زمان مطالعه: 9 دقیقه

حرف نزدن نوزاد

کودکان معمولا تا یک سالگی میتوانند جملات دو کلمه ای استفاده کنند و از این طریق منظورشان را به دیگران برسانند. بعضی از کودکان اما آمادگی صحبت کردن رو تا این سن به دست نمی آورند. بعضی از والدین نگران این موضوع هستند. بعضی از مواقع دیر حرف زدن کودکان به علت وجود اختلال در کودک است. اما گاهی کودک به دلیل داشتن اضطراب و ترس تمایلی به صحبت کردن ندارد. در این مقاله دلایل و علل این موضوع رو بررسی خواهیم کرد.

اگر فکر می کنید دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی اوست، کاملا اشتباه می کنید. دیر حرف زدن کودک دلایل مختلفی دارد. بعضی از آنها جسمی و در مواردی هم ذهنی هستند. اما صرفا یک مشکل ذهنی باعث دیر حرف زدن کودک نخواهد شد.

زمانی والدین برایشان این سوال پیش می آید که از سنین پایین می توان کودک را با زبان دوم آشنا کرد؟ در واقع زمان مناسب برای یادگیری زبان دوم در کودکان چه زمانی است؟ در این مقاله از شادآموز بخوانید.

دلایل دیر حرف زدن کودک چیست؟

روش های ارتباطی والدین با کودک

یکی از این دلایل وجود مشکل در شیوه ارتباطی والدین با کودک است. این مشکل در بعضی از رفتارهای روزمره افراد است. به طور مثال رفتاری مانند تلویزیون دیدن. در فعالیت صحبت کردن (مخصوصا اگر به قصد یادگرفتن کلمات و نحوه حرف زدن باشد) باید دو طرف بحث فعالیت داشته باشند و به این صورت گفت وگویی دو طرفه شکل بگیرد. اما در تلویزیون دیدن کودک یاد می گیرد که تنها گوش دهد و ساکت باشد. به این ترتیب نمی تواند در مواقعی که سوالی پرسیده می شود جوابی دهد.

فرضت نداشتن کودک برای بیان نیازها

یکی دیگر از این رفتارهای اشتباه روزمره این هست که والدین نیازهای کودکشان را بدون اینکه او به زبان بیاورد برآورده می کنند. اینکه مادر و پدر به کودک اجازه دهند تا کودکشان درخواستش رو به زبان بیاورد و به درستی آن را بیان کند برای یاد گرفتن حرف زدن بسیار اهمیت دارد. مقاله ی عوامل موثر بر رشد زبان را بخوانید.

وقت کافی نداشتن برای صحبت با کودک

رفتار بعدی این هست که والدین به دلیل خستگی یا مشغله زیاد تمایل یا وقتی برای حرف زدن با کودک در نظر نمی گیرند. در نتیجه کودکان با کلمات آشنا نمی شوند. والدین به عنوان اولین کسانی که کودک با آنها در ارتباط است تاثیر بی نهایتی بر صحبت کردن کودک دارند.

وجود مشکل در آناتومی زبان کودک

اشکال در آناتومی گفتار کودک دلیل دیگری است برای اینکه دیرتر به حرف بیفتد. این مشکلات شامل کوتاهی بند زیر زبان است که باعث ایجاد مشکل در تلفظ حروف می شود. یا بعضی از کودکان مبتلا به لب شکری هستند. 

وجود مشکل در مغز کودک

گاهی اشکال در مغز کودک وجود دارد. به این معنی که در مغز ارتباط کافی برای تولید صحیح کلام وجود ندارد. در این مواقع کودکان در به کارگیری زبان و لبها برای صحبت کردن مشکل دارند. یکی دیگر از مشکلات ناشی از مشکلات مغزی وجود عقب ماندگی ذهنی در کودک است.

وجود مشکلات شنوایی

گاهی مشکلات شنوایی هم باعث دیر حرف زدن کودک می شود. بهتر است کودکی که دچار تاخیر در حرف زدن است را از نظر شنوایی بررسی کنید. این کودکان معمولا در فهم و تقلید و گفتار دچار مشکل هستند. عفونتهای گوش هرچند ساده و کم و جزیی بازهم می توانند با ایجاد مشکلات شنوایی روی صحبت کردن کودک تاثیر بگذارند.

گاهی اوقات کودک دچار اختلالی هست که بر اساس این اختلال حرف زدن کودک هم دچار تاخیر می شود. این اختلالات شامل اوتیسم، کم شنوایی، فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، آپراکسی دوران کودکی، شکاف کام و… باشد.

تفاوت زمان حرف زدن بین دختر و پسر

بسیاری از والدین باور دارند که بین حرف زدن دختران و پسران از نظر زمانی تفاوت وجود دارد. این باور درست نیست ولی به دلیل اینکه بیشتر اختلالات گفتاری در پسران وجود دارد و باعث می شود که این تصور ایجاد شود که مشکلات و تاخیرهای زبانی رو بیشتر در پسران ببینیم.

آیا دیر حرف زدن نشانه کم هوشی است؟

بسیاری از کودکانی که مبتلا به تاخیر زبان و گفتار هستند هوش طبیعی دارند و درک بالایی از مسائل اطرافشان دارند. اما هوش یک توانایی ذهنی است که قابلیتهای مختلفی مثل استدلال و حل مسئله و برنامه ریزی و تفکر انتزاعی و استفاده از زبان و یادگیری مسائل مختلف رو شامل می شود. بنابراین ممکن است تاخیر گفتاری کودک از کم هوشی یا مشکل هوشی هم باشد اما هنوز متخصصان به نتیجه صد در صدی درباره این موضوع نرسیده اند.

اینکه آیا دیر حرف زدن کودک نشانه کم هوشی است یا خیر نیازمند بررسی های دقیق تری است که باید انجام شود. اگر کودک با وجود ناتوانی در صحبت کردن، می تواند منظور خود را برساند مشکلی وجود ندارد و باید صبر کرد تا کودک صحبت کند. مثلا کودک تشنه است و آب می خواهد او با اشاره به پارچ آب یا لیوان روی میز و یا گفتن کلمه ی آب منظور خود را بیان می کند. البته این موضوع فراموش نشود که هرچه بیشتر با کودک صحبت کنید و کلمات بیشتری را به او بگویید کودک زودتر زبان باز می کند و صحبت می کند. 

می توانید برای سرعت بخشیدن به حرف زدن کودک، برایش قصه و داستان بخوانید و زمان هایی هم یک عروسک در دست داشته باشید و از زبان او برای کودک قصه را تعریف کنید.

اگر فرزند شما از دوسالگی گذر کرده و هنوز صحبت نمی کند، نگران نباشید همه ی کودکان در مراحل رشدشان باهم یکسان نیستند. جدول مراحل رشد کودک در این مقاله از شادآموز برای آشنایی شما با هر مرحله از رشد زبان کودک قرار داده شده است. مطالعه کنید.

تفاوت بین اختلال گفتار و اوتیسم

تاخیر گفتار به معنی تاخیر در استفاده و یا رشد مکانیسم ها و تولید گفتار است. کودکانی که مبتلا به تاخیر گفتار هستند در تولید کلمات مشکل دارند اما در کارهایی مثل تماس چشمی و یا برقراری ارتباط بدون استفاده از زبان مشکلی ندارند. این کودکان می توانند مهارتها رو تقلید کنند و مشکل زیادی به جز تاخیر در گفتار ندارند.

اما کودکان اوتیسم هستند، در فعالیتهای دیگر هم دچار مشکل هستند. این کودکان نمی توانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند از لمس شدن و تماس فیزیکی بدشان می آید و بازیهای محدودی را انجام می دهند. علاوه بر این مشکلات گفتاری هم دارند و تمایل به هیچ گونه تماسی چه چشمی چه زبانی و چه بدنی با هیچ کس ندارند.

چه کودکانی بیشتر در معرض تاخیر زبان هستند؟

معمولا پسران بیشتر دچار این موضوع می شوند. همچنین کودکانی که یکی از اعضای خانواده شان هم درگیر تاخیر زبان یا اختلال ارتباطی باشد بیشتر احتمال ابتلا به این مشکل را دارند. کودکانی که دارای مشکلات شنوایی و عفونت گوش باشند این مشکل را خواهند داشت. همچنین اگر کودک مبتلا به اختلالاتی از طیف اوتیسم یا سندروم داون یا سندروم لاندوکلفنر باشد هم احتمال ابتلا بالا می رود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

کودک شما باید تا 24 ماهگی حدودا 50 درصد کلمات روزمره را بگوید اگر نمی تواند اینکار را بکند یا نمی تواند دو یا چند کلمه را ترکیب کند و جملات کوتاه بسازد و جملات بقیه را عینا کپی می کند و از خودش هیچ گونه ابتکاری در ساخت جمله نشان نمی دهد و دستورات ساده و جملات سوالی رو درست درک نمی کند به این معنی است که کودک دچار مشکل است و باید به گفتار درمانگر مراجعه کنید. دکتری که برای دیر حرف زدن کودک باید به او مراجعه کرد، در ابتدا می تواند متخصص کودک یا روانشناس کودک باشد که با تشخیص او در صورت نیاز کودک به گفتاردرمانگر ارجاع داده می شود.

گفتار درمانی چگونه به حرف زدن کودک کمک می کند؟

گفتاردرمانگر با انجام تمرین هایی به کودک کمک می کند تا مهارت های گفتاری و زبانی اش را بهبود بخشد و به شما آموزش می دهد که برای کمک به فرزندتان چه کاری در خانه انجام دهید.

چگونه والدین می توانند به حرف زدن کودک کمک کنند؟

والدین نقش پررنگی در بهبود کودکانی که دچار مشکل گفتار یا زبان هستند، دارند.

چگونه به رشد گفتار و زبان کودک در خانه کمک کنیم؟

• بر ارتباطات تمرکز کنید. با کودک خود صحبت کنید، آواز بخوانید و تقلید صداها و حرکات او را تشویق کنید.
• برای فرزندتان کتاب بخوانید. از زمانی که کودک شما نوزاد است شروع به کتاب خواندن برای او کنید. به دنبال کتاب‌های مناسب سن کودک باشید. کتاب هایی که پر از تصاویر هستند و کودک را تشویق می کند تا زمانی که شما در حال نام بردن تصاویر کتاب هستید به آنها نگاه کند.
• از موقعیت های روزمره استفاده کنید. برای تقویت گفتار و زبان فرزندتان و زود حرف زدن کودک، در طول روز به روش خود صحبت کنید. خوراکی های موجود در مغازه ها را نام ببرید، توضیح دهید هنگام پختن غذا یا تمیز کردن اتاق چه کاری انجام می دهید و به اشیاء اطراف خانه اشاره کنید. همه چیز را با زبان ساده به کودک بگویید، اما از “حرف زدن مدل کودکانه” خودداری کنید.

دارودرمانی برای رفع مشکل گفتاری کودک

اگر این مشکل هیچ علت پزشکی و مغزی نداشته باشد و کاملا به یادگیری و استفاده از زبان مربوط شود، احتیاجی به هیچ داروی شیمیایی نیست و با مراجعه به گفتار درمانگر میتوان این مشکل را تا حد زیادی کاهش داد. در جلسات گفتار درمانی متخصص با تمرینات مربوط به فک و آموزشهای تخصصی کمک می کند تا کودک بتواند از ذهنش و اندامهایی مثل لبها و زبانش برای صحبت کردن استفاده کند. همچنین مشکلات تلفظی کودک را با آموزش درست چگونگی قرار گرفتن لب و دندان و زبان هنگام ادای کلمه به کودک می آموزد. این جلسات بسته به نیاز کودک بین 30 تا 45 دقیقه و از دو هفته یک جلسه تا هفته ای سه جلسه متغیر خواهد بود.

شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید: