تاثیر قصه و شعر بر کودکان 2و3 سال

مدت زمان مطالعه: 8 دقیقه

قصه گویی باعث رشد هیجانها و عاطفه و سلامت روانی کودک می شود. قصه خوانی یکی از عوامل مهم برای موفقیت کودک تلقی میشود. امروزه فواید قصه خوانی برای کودکان ثابت شده است. به همین دلیل پزشکان و کارشناسان کودک توصیه میکنند که حتما در برنامه سرگرمی های کودک کتاب قصه را قرار دهید. قصه گویی از سالهای اولیه زندگی تاثیر بیشتری دارد.

بسیاری از والدین علاقه دارن که کودکشون، از سن پایین کتاب خوندن رو شروع کنه و بتونه با کتاب ارتباط بیشتری برقرار کنه. کتاب خوندن از سن پایین و خردسالی فایده های بسیار زیادی داره. به عنوان مثال، کودکی که به خوندن کتاب عادت داشته باشه میتونه در دوران مدرسه هم ارتباط بیشتری با کتاب ها برقرار کنه یا برای جست و جوی مفاهیم از کتاب ها استفاده میکنه و میدونه که کتاب میتونه تأثیر زیادی بر آرامش و حس بهتر به زندگی و رشد تفکرش داشته باشه.

در سن 2 و 3 سالگی، هنوز توانایی خوندن و نوشتن و یا فهم دقیق خیلی از کتابها و داستانها رو ندارن. اما میشه از همون سن براشون کتاب هایی رو خوند که باعث رشد تفکر و یادگیری خیلی از مهارت ها بشه. برای سن 2 سالگی و 3 سالگی، اشعار کودکانه در نظر گرفته شدن که با توجه به موسیقی شاد و مناسب با دنیای کودکانه مفاهیم و مهارت هارو به کودک آموزش میدن. اشعار به دلیل اینکه ریتم و موسیقی خاصی دارن از داستان ها بیشتر در ذهن کودک ماندگار خواهند بود.

همچنین می توانید مقاله ی چگونگی طرز تفکر کودک 2 و 3 سال از شاد آموز را بخوانید.

 روانشناسان بر قصه خوانی تاکید زیادی کرده اند اما نکته مهمتر نحوه قصه خواندن و نوع قصه ای هست که انتخاب می شود. درست است که قصه باید برای کودک لذت بخش باشد اما مهمتر از آن رشد خلاقیت و مهارتهای ذهنی کودک است. بنابراین محتوای قصه اهمیت بسیار زیادی دارد.

شروع برقراری ارتباط با کتاب در کودک از چه سنی است؟

امروزه در زندگی مدرن مشغله های زیادی گریبان والدین را گرفته است. به همین علت بسیاری از والدین تمایل و وقت قصه خواندن برای کودکشان را ندارند و به جای قصه و شعر و داستان از کارتونهای تلویزیون استفاده می کنند. قصه گویی مزیت های بسیار زیادی دارد. خواندن داستان برای کودک کار سختی نیست. فقط به کمی وقت احتیاج دارد. این کار باعث افزایش صمیمیت و بهبود وضعیت مغز و رشد کودک میشود. حتی میتوانید به جای کتاب قصه برای کودک خاطره تعریف کنید یا از روی تلفن همراهتان متنی بخوانید. یا حتی اگر وقت خریدن و انتخاب کتاب مناسب ندارید میتوانید برای کودک از داستان هایی که خودتان بلدید تعریف کنید. قصه گویی مزیت های زیادی داردکه این مزایا برای کودکان پیش دبستانی و سنین پایینتر دو چندان میشود.

کودک از سن 10 ماهگی به تصاویر کتاب ها توجه میکنه و میتونه اونها رو با دقت ببینه. در این سن کودک شما میتونه تشخیص بده که کتاب وسیله ای برای بازی نیست و با بقیه اسباب بازی ها فرق داره. البته در این سن هم باید به صورت بازی و در حین انجام اعمال دیگر به کودک کتاب رو نشون بدیم یا براشون بخونیم. به طور مثال، کتاب هایی که از پلاستیک ساخته شدن و قابلیت این رو

 دارن که در آب خراب نشن رو میتونیم در حمام به کودک نشون بدیم و در همون حین که کودک داره عکس ها و تصاویر کتاب رو میبینه، برای او اسم حیوانات یا اشیایی که تصاویرشون در کتاب هست رو نام ببریم.

در سن 12 ماهگی کودک شما میتونه کتاب رو ورق بزنه و خودش به دیدن تصاویر کتاب واکنش و علاقه نشون بده. در این سن ممکنه کتابش رو برای شما بیاره و از شما تقاضای خوندن و یا تعریف داستان و بازی با کتاب رو داشته باشه. گاهی کتاب مخصوص حمام میتونه جزو اسباب بازی های مورد علاقه کودک برای حمام رفتنش باشه.

فواید آشنا کردن کودک با کتاب از سن 2 و 3 سالگی

کتاب باعث میشه تا توجه کودک وسعت پیدا کنه. کودک در گوش دادن به قصه، میتونه شخصیت های مختلف رو بشناسه و در صورت تکرار داستان، به مرور شخصیت های داستان رو از حفظ میشه. در نتیجه برای حافظه و تحریک فعالیت ذهنی کودک هم کاربرد داره.

فواید کتابخانی برای کودک

فایده دیگر کتاب این هست که هنگام داستان گفتن، والدین به کودک نزدیک تر میشن و کودک هم برای شنیدن داستان، باید به سراغ والدینش بره. بنابراین ارتباط و صمیمیت بین والدین و کودک هم بیشتر خواهد شد.

فایده بعدی کتاب رشد دادن تخیل و تصور کودک هست. کودک شخصیت های داستان رو تصور میکنه و ممکنه حتی یکی از اون شخصیت ها به عنوان دوست خیالی انتخاب بشن. بسیاری از کتاب ها مهارت هایی مثل صبر کردن و خجالتی نبودن و… رو میتونن از کتاب هایی که مخصوص سنشون هست یادبگیرن.

این فواید برای استفاده از اشعار هم هست. علاوه بر اون استفاده از اشعار کودکانه در مهدکودک ها باعث علاقمندی بیشتر کودک به بودن در محیط های اجتماعی میشه و با این روش میتونه دوست های بسیاری هم پیدا کنه.

تمام کودکان درگیر شدن در دنیای خیالی داستان رو دوست دارند. علاقه دارند از شخصیتهای مورد علاقه خودشون چیزهای بیشتری بدانند و بفهمند که آن شخصیتها هم روزی در جایگاه آنها بودند. و گاهی هم از روی آن شخصیتها تقلید میکنند. داستانها مهارتها و تجربیات سیار خوبی در اختیار کودکان میگذارند و پایه و اساس اخلاقیات رو در کودکان بنا میکنند.

نزدیک شدن والدین و کودک به یکدیگر

خواندن و شنیدن داستان به‌ شکل تکرارشونده، توانایی سخنوری کودکان را بهبود می‌بخشد بیشتر وقت‌ها موقعیت‌های دشوار، کودکان را گیج و سردرگم می‌کند. موقعیت های مختلف داستان باعث می شود تا کودک فقط زندگی خودش را نبیند و با زندگی افراد مختلف و نوع حل مسائل دیگران هم آشنا شود. البته که داستان های کودکانه اغلب شاد و پرماجرا هستند و ختم به خیر و خوشی می شوند اما بهتر است بین داستانهای کودک داستان رنج افراد را هم قرار دهید تا فقط با خوشی های زندگی آشنا نشود.

داستانهای مناسب و با محتوای مفید کمک میکنند تا کودک با موقعیت های زیادی آشنا شود و با پیشامدهای زندگی، بهتر روبه‌رو شوند. قصه‌ها و داستان‌ها می‌توانند به تغییر رفتار کودکان به شکل شایانی کمک کنند. همانطور که میدانید هدف از نوشته شدن داستان و نشر و خواندن آنها لفاظی و پر کردن وقت نیست. بلکه نکته مهم در این داستانها ارائه عبرت و درسهای مناسب زندگی به کودک است.

در بسیاری از مواقع قصه‌ها به اصلاح یک رفتار ناپسند که با پند و اندرز مستقیم نمی‌توان اشاره کرد می‌انجامند، به‌طوری که حتی گذشتگان ما نیز نا‌خودآگاه از این روش برای پند و اندرز و اصلاح رفتارهای ناشایست بهره می‌جستند. امروزه نیز بسیاری از روانشناسان و روانکاوان کودک و نوجوان از این روش به عنوان روشی علمی و کارآمد برای یادگیری، تغییر و تصحیح مشکلات رفتاری مدد می‌جویند.

علاقمند کردن کودک به کتاب و شعر

چگونه کاری کنیم که کودک به داستان و شعر علاقمند بشه؟

کودکان در سن 2و3 سالگی، با استفاده از تقلید اکثر مهارت ها رو یاد میگیرن. بچه ها در این سن حتی بازی هایی که میکنن رو هم از کارهای افراد بزرگتر و خانواده تقلید میکنن. به طور مثال اکثر بچه ها با دیدن آشپزی توسط مادرشون، به استفاده از قابلمه و وسایل آشپزخانه علاقه نشون میدن. یا با دیدن تعمیر کردن یک وسیله توسط پدرشون، اسباب بازی هاشون رو تعمیر میکنن. یکی از راه هایی که برای یاد دادن مهارت ها به کودک بسیار مؤثر هست، انجام رفتار توسط والدین است. به این معنا که اگر والدین کتاب خوانی رو در حضور کودک انجام بدن، کودک هم به این کار تشویق میشه. حتی برای آموزش های دیگر مثل تنظیم ساعت خواب، یاد دادن مهارت های اجتماعی و… هم از این روش استفاده میشه.

تأثیر داستان و کتاب و شعر بر نقش پذیری جنسیتی

کودکان در 2 و 3 سالگی به دلیل اینکه دارن در مورد جنسیت و ارتباطات اجتماعیشون مهارت و اطلاعات کسب میکنن، توجه و تأثیر پذیری بسیار زیادی از محیط و منابع اطرافشون دارن. هم چنین به دلیل تقلید کردن رفتارها که در بالا هم گفته شد، مفاهیمی که قرار هست به کودک آموزش داده بشه باید غربال بشه و از درست بودنشون اطمینان حاصل بشه.

در داستان ها و شعرهای کودکانه، شخصیت ها با توجه به جنسیتی که دارن، فعالیت های مختلفی میکنن. اما باید این رو بدونیم که کلیشه های جنسیتی ساخته ذهن افراد هستن و هر کودکی میتونه فعالیت هایی رو انجام بده که به اونها علاقه داره. به عنوان مثال در داستان هایی مثل سیندرلا، شخصیت اصلی داستان به تمیز کردن خونه میپردازه و تمام کارهایی مثل آشپزی و خانه داری به عهده او هست. و در داستانی مثل رابین هود، شخصیت اصلی داستان به فعالیت های اجتماعی میپردازه و بیشتر از دخترها در جامعه حاضر میشه و به کارهای بیرون از خانه مشغوله. این دو تنها مثالی بود از وظایفی که در داستان ها دختر و پسر رو از هم جدا میکنن.

در ادامه مقاله ی چگونه کودک در محیط خانواده اجتماعی می شود از شاد آموز را بخوانید.

در بسیاری از داستان ها حق و حقوقی که به پسرها میدن از دخترها بیشتره و تصویری از یک دختر در حالیکه به کارهای محدود و گاها بی ارزش میکنه یا تصویر دختری که سطح هوش پایین تری نسبت به پسرها دارن نشون داده میشه. این در حالی هست که والدین باید به محتوای داستان ها و اشعار کودکانه هم توجه کنن و برای کودکشون بهترین محتوا رو آماده کنن. چراکه در اعتماد به نفس، عزت نفس و حس کودک نسبت به خودش تأثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت. امروزه در دنیای ما مردان و زنان بسیار زیادی هستن که میتونن فعالیت ها رو بدون محدودیت جنسیتی انجام بدن. مثل مادرهایی که به کار بیرون از منزل میپردازن یا پدرهایی که شغل آشپزی دارن و در اون حیطه فعالیت بسیار موفق هم هستن.

در مرکز پیش دبستانی شادآموز کودکان در کلاس های قصه خوانی و داستان گویی شرکت میکنند و در کنار دوستانشان با داستان های جدید همراه میشوند. شنیدن داستان های مختلف و اجرای نمایش یکی از کارهایی است که به رشد خلاقیت کودکان کمک زیادی می کند.

شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:

منبع: هیوز، فرگاس پیتر، (1393)، روانشناسی بازی «کودکان،بازی ورشد»، ترجمه کامران گنجی