دست بزن کودک 4 ساله و بزرگتر

مدت زمان مطالعه: 8 دقیقه

چطور جلوی کتک کاری کودک را بگیریم؟

مشاهده پرخاشگری و دست بزن از سوی فرزند ناامید کننده، شرم آور و عصبانی‌کننده است و برخی از والدین، احساس شرم و ناامیدی می‌کنند. بسیاری از والدین نگران هستند که پرخاشگری فرزندشان نشانه‌ای از شکست آنها به عنوان والدین باشد. واکنش شما نسبت به دست بزن کودک در تعیین رفتار او در آینده بسیار تاثیرگذار است.

چرا کودک دست بزن دارد؟

دلایل متعددی وجود دارد که بچه‌ها والدین خود یا دیگران را می‌زنند. گاهی اوقات به دلیل نداشتن مهارت مدیریت احساسات و بیان احساسات به شیوه‌ای قابل قبول‌تر از نظر اجتماعی، دیگران را کتک می‌زنند. برخی دیگر ممکن است فاقد قدرت تکلم کافی برای ابراز خویشتن یا کنترل تکانه برای مقابله با احساسات خود باشند.

همچنین، بدون فکر کردن به عواقب یا راه‌های دیگر برای برآوردن نیازهای خود دیگران را کتک می‌زنند.
کتک زدن دیگران می‌تواند به عنوان راهی برای رسیدن به خواسته‌ها مورد استفاده قرار گیرد. گاهی اوقات بچه‌ها در تلاش برای رسیدن به هدفشان دیگران را کتک می‌زنند. مثلا مادر نه می‌گوید و کودک مادر را کتک می‌زند تا شاید بدین وسیله نظر او عوض شود.

الگوبرداری رفتاری دلیل دیگر پرخاشگری کودک است. شما از چه روشی برای تربیت فرزندتان استفاده می‌کنید؟ تمام کودکان به تربیت شدن نیاز دارند. اما روش اجرای آن اهمیت دارد. اگر برای هر خطا و اشتباهی فرزندتان را کتک می‌زنید به او آموزش می‌دهید که کتک زدن دیگران ایرادی ندارد. درمقاله ی سبک های فرزندپروری به طور کامل روش های مختلف تربیت فرزند را توضیح دادیم.

دلایل کتک زدن کودک 4 ساله

کودکان نوپا ممکن است متوجه نشوند که کتک زدن می‌تواند به دیگران آسیب برساند، زیرا حس مهربانی تا حدود 4 سالگی کاملاً در جای خود نیست. حتی اگر کودک شما این موضوع را درک کند، ممکن است نتواند خود را کنترل کند. کودکان یکساله تقریباً هیچ احساسی ندارند.

کودکان نوپا هنوز به طور کامل احساسات خود یا دیگران را درک نمی کنند، بنابراین عمداً به احساسات دیگران آسیب نمی رسانند. دلایل آنها برای کتک زدن والدین و یا دیگران کاملا بدون عمد است و معمولاً در یکی از موارد زیر است:

در تلاش برای برقراری ارتباط
کودکان نوپا نیز مانند دیگران خسته و گرسنه می شوند. تفاوت آنها با بزرگسالان در این است که آنها فاقد مهارت های کلامی برای برقراری ارتباط و بیان این احساسات هستند، که می تواند آنها را حتی بیشتر از بزرگسالان ناامید کند. از آنجایی که دایره لغات کودک نوپای شما هنوز به طور کامل توسعه نیافته است، او احتمالاً از بدن خود برای نشان دادن احساساتش و یا برای پاسخ به مخالفتش با موضوعی استفاده می‌کند.

کودک دارد از زمینش دفاع میکند!
احتمالاً متوجه شده اید که فرزندتان بیشتر در زمین بازی یا در پارک دیگران را کتک می زند. فکر می کنید چرا؟ او توسط گروهی از بچه‌ها احاطه شده است که اسباب‌بازی‌هایش را می‌گیرند، او را به سمت پایین هل می‌دهند، یا به سادگی جای او را می گیرند. لزوماً وقتی به آنها می‌گوید «بس کن» گوش نمی‌دهند! یا “مال من است!” کودکان چون هنوز توانایی کنترل خشم و کاری نکردن در زمان عصبانیت را ندارند، بنابر این وارد عمل می شوند.

کودک روز بدی را سپری کرده است.
حتی بچه‌هایی که معمولا کسی را کتک نمی زنند یا گاز نمی‌گیرند، ممکن است وقتی استرس دارند یا در پایان یک روز طولانی هستند، کنترل خود را از دست بدهند.

کودک از کسی تقلید می کند
ممکن است فرزند شما خواهر یا برادر بزرگترش و رفیقش را دیده باشد که با مشت به او می زند، و حالا او می خواهد از خودش دفاع کند و یا جبران کند. برای برخی از کودکان، آزمون و خطا در رفتارشان دیده می شود. آنها می بینند که یک نفر دیگری را کتک می زند بنابراین با خودشان فکر می کنند: آهان، بگذار ببینیم چه احساسی دارد. مقاله ی روابط خواهر و برادر را بخوانید.

کودک شخصیت اجتماعی دارد.
برخی از کودکانی که اجتماعی تر هستند، مستعد کتک زدن دیگران هستند. خیلی چیزها به خلق و خوی کودک مربوط می شود. در حالی که برخی از بچه‌ها وقتی چیزی از دستانشان ربوده می شود، شانه بالا می‌اندازند و به راه خود ادامه می دهند، اما برخی دیگر به مبارزه می روند و جنجال به پا می کنند.

کودک می خواهد کارهای جدید را امتحان کند.
کودکان آزمایش علت و معلول را دوست دارند. اگر این کار را انجام دهم، چه اتفاقی می افتد؟
آن‌ها همچنین از تنها ابزاری که دارند استفاده می‌کنند. آنها مهارت لازم برای رسیدن به آنچه را که می‌خواهند به شیوه‌ای معقول ندارند، بنابراین ممکن است قلدری کنند یا بیش از حد نافرمانی داشته باشند.

با دست بزن کودک چه کنیم؟

نحوه واکنش شما به پرخاشگری کودک بر میزان احتمال تکرار آن تأثیر می‌گذارد. در زیر چند استراتژی تربیتی وجود دارد که می‌توانید از خود و دیگران در برابر آسیب محافظت کنید و به کودک نیز مدیریت احساس را آموزش دهید.

وضع قوانین

قوانینی در خانه ایجاد کنید که حول محور احترام می‌چرخند. برای کودک مشخص کنید که ضربه زدن، لگد زدن، گاز گرفتن یا اعمال تهاجم فیزیکی در خانه شما مجاز نیست.

قوانین خود را به شیوه‌ای مثبت بیان کنید. به جای گفتن «کتک نزن»، بگویید «از لمس‌های محترمانه استفاده کن». با کودک خود در مورد قوانین صحبت کنید تا مطمئن شوید که او عواقب نقض قوانین را درک می‌کند. وقتی فرزندتان شما را می‌زند، با قاطعیت بگویید: «کتک زدن ممنوع. کتک زدن درد دارد.» پیام‌های خود را ثابت نگه دارید تا به فرزند خود بیاموزید که کتک زدن مجاز نیست و شما آن را تحمل نخواهید کرد.

لوس نکردن کودک

اگر دست بزن کودک به دلیل مجبور کردن شما برای رسیدن به خواسته‌هایش است، هرگز تسلیم نشوید. هر بار که پس از کتک خوردن، تسلیم خواسته فرزندتان شوید، او به این نتیجه می‌رسد که این روش موثر است و دفعه بعد با شدت بیشتری از آن استفاده می‌کند.

مواجه شدن با پیامد رفتاری

اگر فرزندتان قوانین را می‌داند اما همچنان دست بزن دارد، او را با پیامد رفتارش روبه رو کنید. برای او مجازاتی تعیین کنید و مشخص کنید که اگر دیگران را کتک بزند، با مجازات مشخصی روبه رو خواهد شد. در صورت تخطی، به او تخفیف ندهید و مجازات را همانگونه که صحبت کرده بودید اجرا کنید.

تایم اوت

جدا شدن از گروه برای یک مدت مشخص یکی از موثرترین راه‌های حل مشکل دست بزن کودک 4 ساله است. در این روش تعداد سال‌های سن کودک به علاوه یک به دقایق جدایی از گروه تبدیل می‌شود. برای مثال کودک 5 ساله باید 6 دقیقه از گروه جدا شود. در این مدت کودک در اتاق یا روی یک صندلی می‌نشیند و از سایر کودکان جدا می‌شود.

از دست دادن امتیاز

برخی از کودکان به تنبیه‌های بیشتری نیاز دارند. سلب امتیازات می‌تواند یک استراتژی تربیتی موثر باشد. دسترسی فرزندتان به وسایل الکترونیکی یا اسباب بازی‌های خاص را به مدت 24 ساعت یا کمتر بسته به سن او محدود کنید. هر چه کودک کوچکتر باشد، به زمان کمتری برای دوری از یک شی نیاز دارد.

بازپرداخت

برای تنبیه دست بزن کودک 4 ساله و بزرگتر باید از او بخواهید جبران کند. از او بخواهید در ازای کار بدی که انجام داده است، برای شما در حد توانایی خود کاری از امور خانه را انجام دهد یا برای جبران برایتان نقاشی بکشد.

تقویت رفتارهای خوب

با تقویت پیامدهای مثبت می‌توانید کودک را تشویق کنید که دیگران را کتک نزند. به عنوان مثال، برای استفاده از لمس‌های ملایم به کودک خود پاداش دهید. روز را به چند دوره زمانی تقسیم کنید که می‌تواند با انجام رفتار خود و لمس خوب برچسب‌ها یا نشانه‌هایی را به دست آورد. همچنین می‌توانید وقتی کودکتان از لمس ملایم استفاده می‌کند، او را تمجید کنید. وقتی شما را در آغوش می‌گیرد، به او بگویید که این لمس چقدر حس خوبی به شما می‌دهد.

آموزش رفتار مناسب

این کافی نیست که به بچه بگویید «نزن». باید مهارت‌های کنترل خشم را به او آموزش دهید. فرزندتان را تشویق کنید که وقتی عصبانی است، کتاب بخواند، نقاشی بکشد، نفس عمیق بکشد یا به اتاقش برود تا آرام شود.

پرهیز از تنبیه بدنی

اگر برای درمان دست بزن کودک 4 ساله از کتک زدن به عنوان تنبیه استفاده کنید، فرزندتان گیج می‌شود که چرا شما اجازه دارید او را کتک بزنید اما او اجازه ندارد دیگران را کتک بزند. با این کار، به جای آموزش خودکنترلی، پرخاشگری را به فرزندتان آموزش می‌دهید. کودکان بیشتر از آنچه که می‌شنوند، از رفتار شما الگوبرداری می‌کنند. الگوهای رفتاری را که دوست دارید در فرزندتان مشاهده کنید، انجام دهید تا او نیز دنباله روی رفتار شما باشد.

کمک گرفتن از شخص حرفه ای

اگر با راهکارهای موثر نتوانسته‌اید پرخاشگری فرزندتان را کنترل کنید، بهتر است به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. در مورد نگرانی‌های خود با پزشک اطفال یا مشاور کودک و نوجوان صحبت کنید. ریشه‌یابی مسئله به یافتن راهکار درمانی موثر کمک می‌کند. گاهی اوقات مسائل زمینه‌ای می‌تواند منجر به بروز پرخاشگری شود. به عنوان مثال، کودکان مبتلا به ADHD یا اختلال نافرمانی مقابله‌ای بیشتر از دیگران دست بزن دارند. همچنین، کودکانی که دارای تأخیرهای شناختی یا رشدی هستند نیز ممکن است به دلیل نرسیدن به خواسته‌های خود دیگران را کتک بزنند.

دست بزن کودک مشکلی است که گاهی در مهدکودک‌ها و پیش دبستانی‌ها اختلال ایجاد می‌کند. کودکی که نتواند مهارت‌های کنترل خشم را فراگیرد، در محیط‌های اجتماعی دچار مشکل می‌شود. شما از چه راهکاری برای کنترل دست بزن فرزندتان استفاده کرده‌اید؟ از چه سنی این رفتار را نشان می‌دهد؟ پیش دبستانی شادآموز با بهره‌گیری از مربیان مجرب به والدین کمک میکند تا راهکارهای سودمندی برای مشکلات رفتاری فرزندشان بیابند.

شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:

منبع:

parents