مدت زمان مطالعه: 5 دقیقه
لجبازی کودک 3 ساله: 10 راهکار برای جلوگیری از تنش
لجبازی یک مرحله طبیعی است که اکثر کودکان بین 18 ماهگی تا 3 سالگی آن را پشت سر می‌گذارند. لجبازی کودک 3 ساله زمانی شروع می‌شود که کودک متوجه می‌شود که قدرت رد درخواست‌های دیگران را دارد. بنابراین، برای آزمایش میزان قدرتش به بسیاری از درخواست ها، از جمله درخواست‌های خوشایند، پاسخ منفی می‌دهد.
داشتن قدرت رد هر پیشنهادی، چه در مورد لباس پوشیدن یا درآوردن لباس، حمام کردن یا بیرون آمدن از حمام، رفتن به رختخواب یا بلند شدن لذتبخش است. هر چند این رفتار برای والدین بسیار خسته کننده است، اما با مدیریت مناسب، فقط حدود یک سال دوام می‌آورد.
چه زمانی به کودک لجباز می گوییم؟
مرز باریکی بین اراده قوی یا مصمم و لجبازی وجود دارد. هر کودکی که بدون هیچ ترسی اراده اش را به والدین ابراز می کند، لجباز نیست. این کودکان دارای اراده قوی هستند که می توانند ابراز وجود کنند و درمورد موضوعی که علاقمند به انجامش نیستند، ابراز نارضایتی کنند.
این مدل از کودکان می خواهند که شنیده شوند. اما با این حال، این کودکان سعی می کنند با توجه به شرایط خود را تطبیق دهند. آنها منتظر زمان مناسب برای بیان آنچه در سرشان هست می مانند.
این کودکان می دانند زمانی که شما بهشان حق انتخاب می دهید، می توانند با اعتماد به نفس کامل نظرشان را بیان کنند چون می دانند مامان یا بابا به حرفشان عمل خواهد کرد. مثلا اگر از آنها بپرسید برای رفتن به تولد بین این دو لباسش یکی را خودش انتخاب کند، این دادن حق انتخاب به کودک، می تواند نقش مهمی را در افزایش اعتماد به نفس کودک ایفا کند.
اما از سوی دیگر، به کودکانی که واقعاً به هیچ کس دیگری اهمیتی نمی دهند، لجباز گفته می شود. آنها اراده و نظرات خود را دارند اما به سختی می توانند تغییری در آن عقیده را تحمل کنند.
اینگونه کودکان چون تمایل دارند حرف، حرف خودشان باشد، فورا آنچه در ذهنشان هست را بیان می کنند و ممکن است فورا از حرفی که زده اند پشیمان شوند. بنابراین معمولا به والدین این کودکان توصیه می شود که با کودک جدال نکنند و برخوردی معقول با او داشته باشند. زیرا ممکن است چند دقیقه بعد، کودک از نه گفتنش پشیمان شود! کودکان لجباز زودتر عصبانی می شوند و پرخاشگری می کنند، اما بیشتر و شدیدتر از کودکان دیگر.
علل اصلی لجبازی کودک سه ساله چیست؟
قبل از پاسخ به این سوال که چگونه با بچه های لجباز رفتار کنیم؟ باید علل لجبازی را پیدا کرد.
لجبازی در کودکان می تواند با ژنتیک مرتبط باشد و محیط نیز در این زمینه نقش بسزایی دارد. در بعضی موارد اختلافات زناشویی والدین می تواند منجر به درون گرایی اجتماعی فرزندان شود و حتی می تواند باعث بروز مسائل پرخاشگری در این کودکان شود.
بنابراین همیشه این کودک نیست که باید سرزنش شود، بلکه والدین باید سعی کنند عواملی را که می‌تواند لجبازی در فرزندشان را تقویت کند، پیدا کنند و برای رفع آن موارد اقدام کنند.
چطور با لجبازی کودک 3 ساله برخورد کنیم؟
موضوع را بیاحترامی تلقی نکنید.
لجبازی کودک 3 ساله خیلی عادی است و جزء روند رشد کودک به حساب می‌آید. وقتی کودک “نه” می‌گوید، پاسخ منفی را نباید با بیاحترامی اشتباه گرفت. او نمی‌خواهد شما را آزار دهد، بلکه بر عکس این مرحله برای رشد استقلال و هویت کودک حیاتی است. سعی کنید با شوخ طبعی و آرامش با موضوع برخورد کنید.
فرزندتان را به خاطر «نه» گفتن تنبیه نکنید.
فرزندتان را به خاطر کارهایی که انجام می‌دهد تنبیه کنید نه به خاطر آنچه می‌گوید. از آنجایی که «نه» گفتن چیزی نیست که بتوانید آن را کنترل کنید، آن را نادیده بگیرید. اگر در مورد «نه» گفتن و لجبازی کودک 3 ساله با او مشاجره کنید، احتمالاً این رفتار را طولانی‌تر خواهید کرد.
به فرزندتان انتخابهای زیادی بدهید.
این بهترین راه برای افزایش احساس آزادی و پرورش حس همکاری فرزندتان است. نمونه‌هایی از انتخاب‌ها این است که به فرزندتان اجازه دهید بین دوش گرفتن یا حمام کردن انتخاب کند. کدام کتاب را بخوانیم؛ کدام اسباب بازی‌ها را به داخل وان ببرید؛ کدام میوه را برای میان وعده بخوریم؛ کدام لباس یا کفش را بپوشیم؛ کدام غلات صبحانه را بخوریم؛ در پارک بازی کنیم یا حیاط. برای کارهایی که فرزندتان دوست ندارد، به او بگویید: «آیا می‌خواهی این کار را آهسته انجام دهی یا سریع؟» یا “آیا می‌خواهی من این کار را انجام دهم یا تو؟” هر چه کودک این احساس را پیدا کند که تصمیم گیرنده است، زودتر همکاری خواهد کرد. درباره ی این مورد به طور جامع در مقاله ی مهارت تصمیم گیری کودک توضیح دادیم مطالعه کنید.
وقتی انتخابی وجود ندارد، به فرزندتان حق انتخاب ندهید.
قوانین ایمنی، مانند نشستن روی صندلی ماشین، قابل بحث نیستند. در اینجا نباید به او گزینه‌ای برای انتخاب کردن بدهید، اما می‌توانید توضیح دهید که چرا این قانون باید رعایت شود. زمان رفتن به رختخواب نیز قابل مذاکره نیست. زمانی که فقط یک پاسخ قابل قبول وجود دارد، از او برای انجام کار سوال نپرسید، بلکه تا حد امکان فقط به او بگویید چه کاری باید انجام شود. مثلا زمان خواب، به او نگویید: دوست داری برویم بخوابیم؟ در عوض، باید بگویید، امروز خیلی خوش گذشت، اما اکنون باید به رختخواب بروی.
به او فرصت انتقال بدهید.
برای جلوگیری از لجبازی کودک 3 ساله باید به او فرصت بدهید تا از فعالیتی به فعالیت دیگر برود. اگر فرزندتان سرگرم بازی یا فعالیتی لذتبخش است و باید کار دیگری مانند حمام کردن یا خوابیدن انجام دهد، باید به او فرصتی برای انتقال بدهید. به عنوان مثال، با نزدیک شدن به زمان خواب به او یک هشدار 10 دقیقه‌ای بدهید. اگر قرار است، خانه بازی یا مهدکودک را ترک کنید، به او بگویید یک ربع وقت دارد تا بازی‌اش را تمام کند. مشخص کنید که عقربه ساعت باید به کجا برسد تا فرصت او تمام شود. این فرصت انتقال به پذیرش موضوع و جلوگیری از بحث و پرخاشگری کمک می‌کند.
قوانین سختگیرانه را حذف کنید.
هرچه قوانین بیشتری داشته باشید، کمتر احتمال دارد که فرزندتان با پیروی از آنها موافق باشد. انتظارات و مشاجرات غیر ضروری را حذف کنید، مواردی مانند عوض کردن لباس قبل از خواب، یا تمیز کردن بشقاب شام. هر چه تعداد دفعات همکاری بیشتر باشد و از دفعات لجبازی کاسته شود، کودک زودتر دست از این رفتار خود می‌کشد.
از پاسخ دادن به درخواست‌های فرزندتان با «نه» های بیش از حد خودداری کنید.
برای فرزندتان الگوی سازگاری باشید. وقتی فرزندتان چیزی می‌خواهد و خللی در امنیت یا سلامت او ایجاد نمی‌کند، سعی کنید «بله» بگویید یا اگر مطمئن نیستید، با گفتن «اجازه بده درباره‌اش فکر کنم» تصمیم خود را به تعویق بیندازید. اگر می‌خواهید به درخواستی پاسخ مثبت بدهید، این کار را فوراً انجام دهید، قبل از اینکه فرزندتان برای آن ناله یا التماس کند. وقتی باید «نه» بگویید، به فرزندتان صریح و مستقیم بگویید که متاسف هستید و دلیلی برای او بیاورید تا کمتر با لجبازی کودک 3 ساله روبه رو شوید.
تسلیم نشوید.
به ویژه در موقعیت‌های اجتماعی، تحمل جیغ و فریاد کودک برای رسیدن به خواسته‌اش سخت است. بسیاری از والدین در این موقعیت‌ها برای حفظ آبرو تسلیم خواسته فرزندشان می‌شوند تا او دست از رفتارهای زشتش بردارد. تسلیم شدن در برابر جیغ و فریاد کودک باعث می‌شود دفعه بعد او بلندتر و بیشتر بدرفتاری کند، چون می‌داند از این طریق می‌تواند بالاخره شما را تسلیم کند. اگر در محیط اجتماعی هستید، کودک را به جای خلوتی ببرید که دیگران را آزار نمی‌دهد و صبر کنید تا آرام شود یا به طور کلی، محیط اجتماعی شامل پاساژ خرید و مهمانی را ترک کنید.
چیزهای ناخوشایند را با گزینه‌های خوشایند ترکیب کنید.
اگر فرزندتان از کاری خوشش نمی‌آید، اما باید آن را انجام دهد، برای اجتناب از لجبازی کودک 3 ساله آن را با گزینه‌های خوشایند ترکیب کنید. برای مثال، کودکی که دوست دارد به بازی ادامه دهد، اما وقت خوابش است را با خواندن یک قصه برای همه عروسک‌ها به تخت خواب ببرید. اگر حمام کردن را دوست ندارد، چند عروسک حمام به او بدهید تا آنها را حمام کند. اگر سبزیجات دوست ندارد، آنها را در کنار ناگت‌های مرغ محبوبش سرو کنید.
مقالات مرتبط:
مجبورش نکنید، با او تعامل کنید.
بسیاری از کودکان با سرسختی و اصرار والدین، لجوج‌تر می‌شوند. وقتی با مخالفتی از سوی فرزندتان روبه‌رو می‌شوید، با او بحث نکنید. در عوض، از او سوال کنید و علاقه نشان دهید. فرض کنید، فرزندتان به تماشای برنامه تلویزیونی مورد علاقه‌اش نشسته است، اما وقت خواب است. اگر بی‌حوصله تلویزیون را خاموش کنید و بگویید وقت خواب است، به احتمال زیاد با جیغ و فریاد و مقاومت کودک در برابر خواب روبه رو خواهید شد. در عوض، کنارش بنشینید. به برنامه علاقه نشان دهید. چند سوال از محتوای آن بپرسید. و با یادآوری امکان تماشای مجدد آن در روز بعد، فرزندتان را قانع کنید که وقت خواب است.
مقاله ی تفکر خلاق کودک از شادآموز را بخوانید تا بیشتر در رابطه با این موضوع بدانید.
هر چقدر تعاملات اجتماعی بیشتر باشد، لجبازی کودک 3 ساله کمتر می‌شود. ما در شادآموز مهارت‌های به اشتراک گذاری، کنترل خشم، مصالحه و مذاکره را به کودکان به صورت غیر مستقیم و در قالب بازی و انجام برنامه ها و فستیوال های متنوع آموزش می‌دهیم.
شاد آموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
بچه ها در چه بازه زمانی سنی لجبازی می کنند
سلام همراه گرامی
کودکان در سنین سه سالگی معمولا لجبازی را آغاز می کنند. آنها در این سنین میفهمند که می توانند به خواسته های دیگران نه بگویند.