مدت زمان مطالعه: 8 دقیقه
همه آنچه والدین باید در رابطه با رشد کودک 5 ساله بدانند
نقاط عطف رشد کودک 5 ساله مملو از تضاد و تفکرات احساسی است. در این سن، بسیاری از کودکان هنوز در حال گذراندن دوران نه چندان دور نوپایی و ورود به مرحله مهم پیش دبستانی و کودک بزرگ هستند.
مهارت خود کنترلی یک کودک 5 ساله ممکن است بسیار بیشتر از یک کودک نوپا باشد و اکثر کودکان در این سن می‌توانند برای مدتی در کلاس درس بنشینند و به دستورات معلم گوش دهند. در عین حال، کودک در این سن هنوز در حال یادگیری تنظیم احساسات خود است و همچنان مستعد فروپاشی عاطفی بر اثر چیزی به اندازه یک لیوان شیر ریخته شده است.
نقاط عطف رشد کودک 5 ساله
کودک 5 ساله از نظر جسمانی به نقطه ای از توانایی های جسمانی و رشد عقلی رسیده که بیشتر کارهایش را می تواند خودش انجام دهد. مانند دستشویی رفتن، غذا خوردن، لباس پوشیدن و… با هم تک تک مهارت ها و توانایی های کودک 5 ساله را بررسی می کنیم.
رشد جسمی کودک 5 ساله چگونه است؟
کودک 5 ساله مدتهاست دوره نوپایی را پشت سر گذاشته و با ورود به سن مدرسه، هماهنگی و دقت بیشتری در حرکاتش مشاهده می‌شود. ظاهر کودک از آن نوپای تپل گرد دور می‌شود و به کودکان کم سن و سال دبستانی بیشتر شبیه می‌شود. در این سن کودکان شروع به چربی‌سوزی و عضله‌سازی می‌کنند.
حدود دو کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند، 10 سانت رشد می‌کنند و به بینایی 10/10 می‌رسند.
مهارت های حرکتی درشت: توانایی کودک برای پرش، جا خالی دادن، و دویدن در این سن بیشتر می‌شود. تعادل و هماهنگی دست و پای او نیز بیشتر می‌شود.
مهارت‌های حرکتی ظریف: با رشد و هماهنگی بیشتر ماهیچه‌های کوچک، کودک 5 ساله قادر خواهد بود به تنهایی لباسش را بپوشد، دکمه‌ها، زیپ‌ها و بند کفشش را ببندد. در این سن، کودک بهتر می‌تواند با کارد و چنگال کار کند و برای تکه کردن غذاها کمتر به کمک والدین نیاز پیدا خواهد کرد.
رشد عاطفی کودک 5 ساله چگونه است؟
به عنوان یک بعد دیگر از نقاط عطف رشد کودک 5 ساله می‌توان به کنترل عاطفی بهتر اشاره کرد. بسیاری از کودکان 5 ساله عاشق روابط اجتماعی هستند، به طور فعال می‌خواهند با همه دوست شوند و از بزرگسالان پاسخ مثبت دریافت کنند. در عین حال، کودکان 5 ساله هنوز در دنیای کودکان کوچکتر به سر می‌برند و گاهی ممکن است از خود احساسات افراطی، عصبانیت و تناقض نشان دهند. همچنین، در این سن کودک می‌تواند احساسات خود را به طور معنادار بیان کند. به عنوان مثال می‌تواند بگوید، “وقتی مجبورم زود بخوابم، ناراحت می‌شوم.” همدلی احساسی است که در این سن بیشتر خود را نشان می‌دهد و اگر کسی را ببیند که ناراحت است، برای خوشحال کردن او تلاش می‌کند.
در این سن، کودک می‌تواند بدون اضطراب جدایی از والدین خود جدا شود، بنابراین سن خوبی برای شروع مهدکودک یا پیش دبستانی است. مقاله ی آماده کردن کودک برای پیش دبستان را بخوانید. همچنین، روابط اجتماعی را بهتر درک می‌کند، بنابراین می‌تواند به خوبی با همسالانش بازی کند و وسایلش را با آنها به اشتراک بگذارد. یا حداقل به مدت 5 دقیقه در کاری که یک بزرگسال از او خواسته است، شرکت کند.
در این سن، کنترل عاطفی باید به کودک آموزش داده شود. والدین باید به کودک آموزش دهند که در زمان احساس خشم (پرخاشگری کودک) یا ناامیدی و افسردگی باید نقاشی آن را بکشد، تا شماره ده به آرامی با خود بشمارد یا نفس عمیق بکشد تا آرام شود. اگر در رابطه با تفسیر نقاشی کودک علاقمند هستید، این مقاله از شادآموز را بخوانید.
رشد اجتماعی کودک 5ساله
از دیگر نقاط عطف رشد کودک 5 ساله که نباید از آن غافل شد، شکل‌گیری روابط اجتماعی (از جمله معلمان و همسالان) است که کودک خارج از حلقه نزدیک خانواده تجربه می‌کند و در این سن به عنوان یک فرد مستقل شکوفا می‌شود. به همین دلیل، دوستی‌ها در کودکان 5 ساله اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. کودک در این سن ممکن است دوستان برگزیده داشته باشد و با دو یا سه کودک دیگر پیوندهای تنگاتنگی برقرار کند. همچنین، مایل است دوستانش را خوشحال کند، از قوانین بیشتر از قبل تبعیت می‌کند و دوست دارد شبیه دیگر کودکان باشد.
رشد شناختی کودک 5 ساله
کودک 5 ساله می‌تواند تفاوت بین “درست” و “غلط” را درک کند، مفهوم قوانین را درک کرده و می‌تواند از آنها پیروی کند. قوه تفکر او بیشتر رشد می‌کند و کودک می‌تواند خود را در سطح بالاتری بیان کند. کودکانی که به مهدکودک و پیش دبستانی رفته‌اند، رشد بیشتری در این حوزه داشته و در سال‌های آینده بهتر می‌توانند انتظارات آکادمیک را برآورده کنند. مراحل رشد شناختی را در این مقاله بخوانید.
گفتار و زبان کودک 5 ساله
در این سن، کودکان می‌توانند نیازها و خواسته‌های خود را با کلمات مناسب بیان کنند. زبان آنها باید به راحتی توسط بزرگسالانی که با آنها آشنا نیستند قابل درک باشد و کودکان نیز معمولاً می‌توانند دستورالعمل‌های پیچیده تری را درک کنند. مقاله ی جدول رشد زبان را در این مقاله از شادآموز بخوانید.
بازی های مورد علاقه ی کودک 5 ساله
بازی‌های خیالی و نمایشی نقش مهمی در نقاط عطف رشد کودک 5 ساله دارند. با استفاده از این مدل بازی کودک مهارت‌های حرکتی، شناختی و اجتماعی خود را تقویت می‌کند و می‌تواند چند ساعت با دوست خیالی اش در یک اتاق به تنهایی و به دور از تعامل با بزرگسالان بازی کند. به جز بازی‌های خیالی، کودک در بازی‌های حرکتی جدید نیز مهارت بالاتری از خود نشان می‌دهد، مانند دوچرخه سواری بدون چرخ‌های کمکی، طناب زدن، یا بازی‌های پیچیده‌تر با توپ مثل فوتبال و بسکتبال.
سایر نقاط عطف رشد کودک 5 ساله
دندان‌های کودکان در سن 5 سالگی می‌افتند و به زودی با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند. لازم به ذکر است که دندانپزشکان اطفال توصیه می‌کنند دندان‌های شیری خراب را ترمیم کنید و آنها را زودتر از موعد نکشید به طور کلی توصیه می‌شود که دندان‌های شیری به طور طبیعی خود به خود بیفتند. مقاله ی راهکارهای مراقبت از دندان شیری را بخوانید.
بسیاری از کودکان 5 ساله می‌توانند دندان‌های خود را مسواک کنند، اگرچه هنوز هم نظارت والدین توصیه می‌شود. کودک می‌تواند خود را به تنهایی در حمام و دستشویی تمیز کند و به طور کلی در امور شخصی استقلال بیشتری خواهد داشت.
چگونه به کودک 5 ساله در یادگیری و رشد کمک کنیم؟
به عنوان یک والد، ممکن است از این واقعیت که فرزندتان در 5 سالگی هنوز گاه به گاه عصبانی می شود، احساس ناامیدی کنید. متخصصین کودک معتقدند این رفتار طبیعی است، اما کارهایی وجود دارد که می‌توانید به‌عنوان والدین انجام دهید تا به فرزندتان کمک کنید از احساسات دشوار گذر کند.
بهتر است بیشتر از قبل با کودک همدلی کنید به جای گفتن جملاتی مانند گریه نکن یا خوب میشی، به جای کاهش احساسات فرزندانشان تلاش کنند با کودک همدلی کنند. فرصت دادن به کودک برای به اشتراک گذاشتن احساساتشان در این سنین بسیار مهم است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله ی بیان احساسات کودک را می توانید بخوانید.
با تکیه بر همدلی، به فرزندانمان فرصتی می‌دهیم تا احساسات خود را بیان کنند و به آنها کمک کنیم تا راه‌های جدیدی برای بیان خود در درازمدت بیابند.
تأخیر رشد یا مسائل نگران‌کننده در کودکان 5 ساله
همه کودکان با سرعت مخصوص به خود رشد می‌کنند و برخی از آنان در یک بعد از رشد نقاط قوت بیشتری دارند. بنابراین، ناتوانی در دوچرخه سواری در 5 سالگی یا تفاوت‌های جزئی از این دست به معنی وجود مشکل در کودک نیست. در صورت مشاهده هر یک از خلاهای زیر در نقاط عطف رشد کودک 5 ساله توصیه می‌شود با پزشک یا روانشناس کودک مشورت کنید:
- طیف گسترده‌ای از احساسات را نشان نمی دهد.
- رفتارهای افراطی از خود نشان می‌دهد (به طور غیرمعمول ترسو، پرخاشگر، خجالتی یا غمگین است).
- به طور غیرمعمول منزوی است.
- حواسش به راحتی پرت می‌شود، در تمرکز روی یک فعالیت بیش از پنج دقیقه مشکل دارد.
- به افراد پاسخ نمی‌دهد یا فقط به صورت سطحی پاسخ می‌دهد.
- انواع بازی‌ها و فعالیتها را انجام نمی‌دهد.
- نمی‌تواند نام و نام خانوادگی‌اش را بگوید.
- از اسامی جمع، ضمیرها یا زمان گذشته به درستی استفاده نمی کند.
- در مورد فعالیتها یا تجربیات روزانه صحبت نمی کند.
- نقاشی نمی‌کند.
- نمی‌تواند مسواک بزند، دست‌هایش را بشویید یا بدون کمک لباس بپوشد. (مقاله آموزش بهداشت فردی به کودک را بخوانید.)
- مهارتهایی را که قبلاً داشته، از دست داده است.
بیشتر بخوانید:
بسیاری از نقاط عطف رشد کودک 5 ساله او را برای ورود به مهد کودک و پیش دبستانی آماده می‌کنند. دوست و روابط اجتماعی به مسئله مهمی برای او بدل می‌شوند. پیش دبستانی شادآموز همه این مراحل مهم و تغییرات رشد را در کودکان درک می‌کند و مربیان این مرکز به دنبال ایجاد محیطی غنی و شاد همراه با در نظر گرفتن مهارت‌های حرکتی، شناختی و اجتماعی کودکان هستند. با انتخاب یک مرکز خوب، به رشد بهتر فرزندتان کمک کنید.
شادآموز را در اینستاگرام دنبال کنید:
منبع:
چه بازی هایی نقطه عطف کودک تاثیر داره
سلام همراه گرامی
بازی های مخصوص هر سنی به رشد کودک کمک می کند.